Bilim insanlarını şaşırtan keşif: Ay'dan gelen tozda ne bulundu?

Çin Bilimler Akademisi'nden jeokimyacılar Jintuan Wang ve Zhiming Chen'in liderliğinde yürütülen araştırmada, Chang'e-6 aracının aydan getirdiği 5.000'den fazla toz parçası incelendi.

Bu incelemeler sonucunda, “Ivuna tipi karbonlu kondrit (CI chondrite)” olarak bilinen su bakımından zengin göktaşlarının mikroskobik kalıntıları keşfedildi ve Ay’da bu tür bir malzeme ilk kez doğrulanmış oldu.

Gözenekli ve yumuşak bir yapıya sahipler

CI kondritlerinin, yaklaşık yüzde 20’si suyla bağlı minerallerden oluşuyor ve bu yüzden oldukça gözenekli ve yumuşak bir yapıya sahipler. Yumuşak bir yapıları olduğu için Dünya atmosferine girerken kolayca parçalanıyorlar. Yeryüzünde bulunan göktaşlarının yalnızca yüzde 1’inden azı bu türe ait.

Ay'da atmosfer olmadığı için böyle yumuşak yapıda bir türün buharlaşıp yok olması öngörülüyordu fakat Chang'e-6 ile alınan örnekler ile bu tür parçaların mikroskopik düzeyde korunabildiği kanıtlandı.

Güney Kutbu- Aitken Havzası'ndan kalıntılar

Chang’e-6 örnekleri, Ay yüzeyinin yaklaşık dörtte birini kaplayan ve erken Güneş Sistemi dönemine ait çarpma kalıntılarını koruma potansiyeliyle bilinen Güney Kutbu-Aitken Havzası’ndaki Apollo krateri içinden elde edildi.

Ekip, taramalı elektron mikroskobu ve izotop incelemeleriyle yedi küçük parçada CI kondritlere özgü kimyasal oranlar belirledi. Bu parçacıkların, Ay’a çarpan su açısından zengin asteroitlerin kalıntıları olduğu ve milyarlarca yıl bir bozulma yaşamadığı kanısına varıldı.

Su ve uçucu maddeler Dünya ile Ay'a nasıl ulaşıyor?

Bu bulgu, su ve uçucu maddelerin Dünya ile Ay’a nasıl ulaştığı sorusuna da bir açıklık getirebilir. Bilim insanları yıllardır CI kondritlerin erken dönemde gezegenlere su taşımış olabileceğini iddia ediyordu.

Ay’daki bu kalıntılar bu teoriyi güçlendiriyor. Hatta analizlere göre, Ay’daki göktaşı kalıntılarının yaklaşık yüzde 30’u CI tipi olabilir.

Çalışmanın sonuçları Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) dergisinde yayımlandı.