'Ölümden başka her şeye iyi geliyor' | 9 bin yıllık sır yeniden ortaya çıktı: Sivas’ta herkes bu lezzeti arıyor

Sivas’ta kökleri binlerce yıl öncesine dayanan geleneksel bir lezzet yeniden yükselişe geçti.

Halk arasında “zeyrek” olarak bilinen, keten tohumu ile hazırlanan bu özel karışım hem yüksek omega-3 kaynağı olması hem de geçmişte tıbbi amaçla kullanılması nedeniyle yeniden sofraların gözdesi haline geldi. Hem besin değeri hem de sağlık açısından sunduğu faydalarla dikkat çeken zeyrek, özellikle kış aylarında yoğun talep görüyor.

Asırlık lezzet yeniden popülerleşiyor

Yüzyıllardır besin olarak tüketilen, aynı zamanda birçok kültürde şifalı kabul edilen zeyrek, günümüzde Sivas ve çevre ilçelerde tekrar yaygınlaşmaya başladı.

Sivas’ta esnaflık yapan Abdurrahman Şakir Özel, zeyreğe ilginin her geçen yıl arttığını söyleyerek hem köylerde hem de şehir merkezinde tüketim oranlarının yükseldiğini ifade etti. Bilimsel araştırmalarda omega-3 bakımından zenginliğiyle öne çıkan karışımın, bağışıklık sisteminden kalp-damar sağlığına kadar pek çok alanda olumlu etkileri biliniyor.

Üretim süreci zahmet istiyor

Zeyreğin üretimi, tarlada başlayan uzun bir emeğin ürünü. Özel, karışımın hazırlanışını şu sözlerle anlattı: “Ham maddesi keten tarlalarda ekilir, değirmende öğütülür, ardından kavrulup karıştırılır. Orijinal tarifte tuzsuz yağ eritilir, sıcak yağla zeyrek buluşturulur ve son aşamada süzme bal ya da pekmezle karıştırılır.”

Zeyrek genellikle kahvaltıda tüketiliyor. Tok tutma özelliği nedeniyle Ramazan ayında sahur sofralarının vazgeçilmezlerinden biri haline geldiği belirtiliyor.

“Ölümden başka her şeye iyi geliyor”

Zeyrek, yüksek omega-3 içeriği sayesinde özellikle beyin fonksiyonlarını destekliyor. Özel, karışımı ilk kez deneyenlerin genellikle merakla “Bu neye yarar?” diye sorduğunu belirterek esprili bir karşılık verdi: “Ben de onlara ‘Ölümden başka her şeye iyi geliyor’ diyorum. Dikkati artırdığı için öğrenciler için çok faydalı. İsviçre’deki bir arkadaşım eczanelerde satıldığını bile görmüş.”

9 bin yıllık gelenek geri dönüyor

Zeyreğin geçmişinin tam 9 bin yıl öncesine kadar dayandığı biliniyor. Eskiden su değirmenlerinde en son işlenen ürün olan karışım, bölgede “Çerkez çikolatası” olarak da biliniyor. Hem lezzeti hem de doyuruculuğu nedeniyle çocuklara sıkça yedirilen bu geleneksel karışım, özellikle kış mevsiminde yoğun rağbet görüyor.

Özel, son yıllarda artan bilinç ve doğal ürünlere yönelimin zeyreğin yeniden hak ettiği değeri bulmasını sağladığını belirterek, “Müthiş bir lezzet, tok tutuyor ve öğün atlatıyor. Çocukların ve öğrencilerin mutlaka tüketmesi gerekiyor,” dedi.