Böcek Ailesi’nin ölümü sonrası herkesin aklında aynı soru: Evde kullandığımız ilaçlar ne kadar zehirli?

Almanya’dan Türkiye’ye tatil için gelen Çiğdem ve Servet Böcek çifti ile çocukları Masal (3) ve Kadir Muhammet (6), 13 Kasım’da zehirlenme şüphesiyle hayatını kaybetti.

Soruşturma derinleşirken ölüm nedenlerinin otelde kullanılan sertifikasız böcek ilaçları olduğu tespit edildi.

Otelde kullanılan kimyasallar zehir saçıyordu

Ailenin kaldığı odada “Alfasc” ve “Cypermetrin” adlı iki farklı böcek ilacı tespit edildi. Bu ürünlerin kontrolsüz kullanımının; mide bulantısı, şiddetli kusma, karın ağrısı, ishal, bilinç kaybı ve koma gibi etkiler yarattığı biliniyor.

Ailenin hastaneye başvurduklarında tam olarak bu belirtileri taşımaları, şüpheleri güçlendirdi. Otele döndüklerinde durumlarının daha da kötüleştiği, ardından yaşamlarını yitirdikleri bildirildi.

Bir yer ilaçlandıktan sonra ne kadar kapalı kalmalı?

Ziraat Mühendisi Övsen Zümre, kullanılan ilacın türüne göre kapalı kalma süresinin değiştiğini belirtiyor.

Basit sprey ve jel ilaçlarda ortamı kapatmak gerekmiyor. Normal havalandırma yeterli oluyor ancak ULV (Sisleme) ilaçlamada tüm alan yoğun aerosolle kaplanıyor. Bu nedenle mekân en az 3–4 saat kapalı kalmalı. Ardından 1–2 saat havalandırılmalı. Bu süre boyunca kesinlikle içeri girilmemeli.

Zümre, ilaçlamanın yalnızca Sağlık Bakanlığı onaylı firmalar tarafından yapılabileceğini, aksi hâlde ciddi riskler oluşacağını vurguladı.

Yan dairelere gaz geçer mi?

Bazı kimyasallar duvar içlerinden sızarak farklı odalara ulaşabilir. Övsen Zümre, bunun özellikle gıda depolarında kullanılan fümigantlar için geçerli olduğunu söylüyor. Bu maddeler yaşam alanlarında kullanılmıyor.

Yine de uzmanlar, apartmanlarda yapılan ilaçlamalarda yapının özelliklerine göre gaz geçişi olabileceğini, özellikle: Havalandırma boşlukları, asma tavan araları gibi bölgelerin riskli olduğunu ifade ediyor.

Fümigasyon nasıl yapılmalı?

Fümigasyon, zararlıların tüm evrelerini yok etmek için kapalı bir alana kontrollü gaz verilmesi işlemi. Bu işlem yanlış yapılırsa ölümcül sonuçlar doğurabilir.

Profosyonel uygulamada olması gerekenler: Yerleşim alanlarında yapılmamalı, sadece yetkili operatörler uygulayabilir, gaz maskeleri ve yedek filtreler bulundurulmalı, cilt teması kesin olarak engellenmeli, uyarı levhaları asmadan alan terk edilmemeli, zehirlenme belirtileri görülür görülmez doktora başvurulmalı, boş kimyasal ambalajlar özel yöntemlerle imha edilmeli.

Kimya Mühendisleri Odası’ndan kritik uyarı

Kimya Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi, son dönemde artan zehirlenme vakalarının temelinde kimyasal maddelere kolay erişimin yattığını söyledi.

Öne çıkan uyarılar:

Birçok tehlikeli böcek ilacı internet üzerinden rahatça satın alınabiliyor.

Ürünlerin içerikleri ve ruhsat durumları vatandaş tarafından bilinmiyor.

En yüksek toksisiteye sahip maddelerden biri olan alüminyum fosfit, suyla temas ettiğinde ölümcül fosfin gazı oluşturuyor.

1000 ppm fosfin gazına 5 dakika maruz kalmak bile ölümcül.

Etiketleme, depolama ve uygulama kurallarına uyulmadığı için yangın, patlama ve zehirlenme riski büyüyor.

Odaya göre Türkiye’de kimyasal kullanımını düzenleyen mevzuatta ciddi eksikler bulunuyor. Kimya mühendisi bulundurma zorunluluğu birçok işletmede uygulanmıyor.

Benzer olayların tekrar etmemesi için önerilen önlemler

Kimya Mühendisleri Odası şu adımların zorunlu hale getirilmesi gerektiğini belirtti:

Tehlikeli kimyasal satışında Oda teknik onayı şart olmalı

Birinci sınıf işletmelerde kimya mühendisi sorumlu müdür bulundurulmalı

Biyosidal ürün eğitimi olmayan kişilere satış yetkisi verilmemeli

Vatandaşlar, kimyasal kullanımında tereddüt yaşarsa Odaya danışmalı

Evdeki ilaç sandığımızdan daha tehlikeli olabilir

Böcek Ailesi’nin trajik ölümü, evlerde ve otellerde bilinçsizce kullanılan kimyasalların nelere yol açabileceğini bir kez daha gösterdi. Uzmanlar, tehlikeli maddelerin kontrollü kullanılmasını, rastgele satın alınmamasını ve sadece yetkili kişiler tarafından uygulanmasını şart görüyor.