Borsa İstanbul bugün açılıyor: Bazı altın ithalatı türlerine sınırlama getirildi

Geçtiğimiz hafta yaşanan deprem felaketinin ardından Pazartesi - Salı ve Çarşamba günleri defalarca devre kesen Borsa İstanbul'da işlemler Çarşamba günü de 2 kez devre kesmesinin ardından işlemler tamamen durdurulmuştu.

Borsa İstanbul Çarşamba gününü %8.02 düşüşle 4.505 puandan kapatmıştı.

5 günün ardından açılan Borsa İstanbul güne %5,86 yükselişle 4.769 puandan başladı. Bankacılık endeksi de %6,53 yükselişle 3.927 puandan başladı.

Tüpraş ve SASA %9.99 ile tavandan açılırken, 9 milyar liralık alım programı başlatan THY ise 7'yi aşan yükselişle güne başladı.

Borsa İstanbul tarafından açıklanan karara göre Çarşamba günü gerçekleşen tüm işlemler iptal edilmişti. Pazartesi ve Salı günleri ise iptal edilmedi. Yatırımcılar ve piyasa aktörleri deprem felaketinin olduğu bölgede yatırımcıların %10'unun yaşadığını ve mağdur olmamaları için Pazartesi ve Salı günü gerçekleşen işlemlerin iptali için baskı kurmuştu. Ancak bu gerçekleşmedi.

Bunun yerine bugün açılacak olan Borsa İstanbul'da depremin olumsuz etkilerinin yansımaması için Hazine ve Maliye Bakanlığı, Borsa İstanbul A.Ş ve Sermaye Piyasası Kurulu bir takım önlemler aldı.

Bireysel Emeklilik Sistemi'nde fonların hisse senedi bulundurma miktarları yükseldi. Bu karar ile %10 olan hisse bulundurma zorunluluğu %30'a çıkarıldı. Fonlarda tek bir hissede işlem yapma limiti %1'den 5'e çıktı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, şirketlerin hisse geri alımlarında stopaj vergisini sıfırladı. Karar dün yayınlanan mükerrer Resmi Gazete'de yayınlandı. Kararın ardından Borsa İstanbul'a kote olan şirketler geri alım miktarlarını açıklamaya başladı. Halkbank 2 milyar 250 milyon liralık geri alım programını duyurdu. Türk Hava Yolları 9 milyar TL, Ereğli Demir Çelik 2 milyar TL'lik, SASA Polyester ise 500 milyon liralık geri alım programı başlattı. İş Bankası da 3 milyar liralık geri alım programı başlattı.

Borsa İstanbul aldığı kararlar ile oynaklığı ve olumsuz etkileri azaltmayı amaçlıyor. Bu kararlara göre, açılış seansında fiyat kötüleştirme ve emir iptali yapılamayacak. Son dönemde özellikle küçük yatırımcıların çokça şikayet ettiği algoritmik işlemlere de sınırlama getirildi. Buna göre, emir işlem oranı 15:1'den 5:1'e düşürüldü ve emir işlem oranı eşik değer aşım ücretinin 0,03 kuruştan 0,25 kuruşa yükseltildi. Böylece işlem sıklığına kısıtlama getirildi ve işlem sıklığının sınırının aşılmasına da %733 oranında da zam geldi.

Aynı zamanda emir iptali, kötüleştirme ve emir lot azaltımı gibi işlemlerin ücretlerine de zam geldi. Böylece de fiyat düşürücü hareketlerin kısıtlanması amaçlanıyor.

Bu adımlarla hisse alımının artması ve açığa satış gibi borsayı panik havasına sürükleyecek işlemlerin azaltılması amaçlanıyor.

Borsa İstanbul ile VİOP seansları aynı anda kapanacak. Borsa İstanbul'un kapalı olduğu günlerde verilen emirler ise Borsa tarafından iptal edilecek.

SPK'dan açıklanan kararlar ise küçük yatırımcıyı koruma amacı taşıyor. 1 Milyon TL altında portföyü bulunan yatırımcılara makul temerrüt faizi uygulanacak. Şirketler geri aldıkları hisse senetlerini 30 gün boyunca satamayacak. Şirket geri alımlarında %10'luk sınır kaldırıldı.

Geri alım programının 3 hafta önceden açıklanma zorunluluğu da kaldırıldı.

Altın ithalatına sınırlama

Altın ithalatı mal mukabili ödeme şekli ile yapılmayacak. Konuya ilişkin açıklama yapan Borsa İstanbul AŞ Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası Operasyonel Direktörlüğü, belirtilen koşulların sağlanmaması durumunda işlenmemiş altının Borsa saklama kasasına getirilmesi halinde ise iade prosedürünün uygulanacağını bildirdi.

Mal Mukabili nedir?

• İhracatçının malları yükleyip, malın mülkiyetini temsil eden vesaiki doğrudan ithalatçıya gönderdiği ve mal bedelinin önceden belirlenenvadede ödendiği ödeme şeklidir. Alıcı ödeme yapmadan malları teslim aldığı için bu ödeme şeklinde temel risk ihracatçı üzerindedir.