Burkina Faso’da casusluk iddiası: Avrupa’ya güven sarsıldı
Burkina Faso’da Hollanda merkezli INSO çalışanları ajanlık ve vatana ihanetle suçlanıyor. Askeri veri topladığı iddia edilen STK’nın faaliyetleri durduruldu. Avrupa’nın Afrika’daki niyeti sorgulanıyor.
Afrika’da insani yardım adı altında faaliyet gösteren bazı Avrupalı STK’lar, casusluk ve vatana ihanet iddialarıyla gündemde. Burkina Faso’da Hollanda merkezli INSO’nun çalışanları, askeri veri topladığı suçlamasıyla gözaltına alındı. Nijer’de de benzer gerekçelerle yabancı yardım kuruluşlarının faaliyetleri durdurulurken, Avrupa’nın bölgedeki gerçek niyetleri tartışma konusu. GZT, olayların perde arkasını araştırdı.
Ne olmuştu?
7 Ekim’de Burkina Faso yönetimi Hollanda merkezli INSO (International NGO Safety Organisation) çalışanlarını gözaltına aldı. Fransız, Çek, Fransız-Senegalli, Çek, Malili ve dört Burkina Faso’lu yakalandı.
Ajanlık ve vatana ihanetle suçlanıyorlar. Aralarında INSO'nun Burkina Faso ülke direktörü ve yardımcısı da var.
2024 yılında Nijer yönetimi de aynı STK’nın ruhsatını benzer sebeplerden ötürü iptal etmişti. Ayrıca, Acted, APBE ve ICRC gibi yabancı yardım kuruluşlarının faaliyetlerini sonlandırdı.
Peki INSO hangi alanlarda çalışıyor? Temel görevi, kriz bölgelerinde çalışan diğer yardım kuruluşlarına lojistik destek ve güvenlik analizi sağlamak. 31 Temmuz’da INSO’nun faaliyetleri "izinsiz hassas veri toplaması" nedeniyle durdurulmuştu.
2019’dan beri Burkina Faso’da faaliyet gösteren INSO’nun, askeri birliklerin konumları, operasyon bilgileri ve güvenlik verilerini toplayıp yurt dışına aktardığı iddia ediliyor. Özellikle, yüksek maaş vererek yerel kişileri bünyesine katmaya çalıştığı tahmin ediliyor.
INSO’nun güvenlik danışmanı ve kriz birimi sorumlusu Jafar Bishtawi, suçlamaların “tamamen asılsız” olduğunu söyledi.
Ağustos ayında Mali’de Fransa Büyükelçilik çalışanı Yann Christian Bernard Veziler, ülkede darbe organize ettiği iddiası ile birkaç Mali ordu mensubu ile tutuklanmıştı. Tutukladığı Fransa vatandaşını baskılara rağmen hala serbest bırakmadı.
Rusya’nın bölge ülkeleri ile yakın ilişkileri var
Bu tarz casusluk iddialarının ortaya çıkarılmasında payı olabilir.
Özellikle, Avrupa Birliği vatandaşı olanlar Ukrayna Savaşı bağlamında koz olarak kullanılabilir. Çünkü, Rusya ve diğer ülkeler arasında sık sık esir takası yapıldığı biliniyor.
