Çernobil'de gizlenen şey ne?
Ukrayna’nın başkenti Kiev’e bağlı santral bölgesinde meydana gelen patlamadan sonra bölgeye yayılan radyasyonun etkileri hala sürüyor. İhmaller silsilesiyle adeta patlamaya zorlanan Çernobil Nükleer Santrali’ndeki 4. reaktör, tarihler 26 Nisan 1986’yı gösterdiğinde, gece yarısı infilak etti. Patlama anında oradabulunan 31 kişi, patlamadan sonra ise radyasyondan etkilenenbinlerce kişi hayatını kaybetti.
Ukrayna seyahatimde GZT Instagram hesabı üzerinden anlık olarak paylaştığım hikayeler aracılığıyla, takipçilerimizle birlikte, patlamanın izlerini taşıyan Çerbobil’i ve patlamadan sonra boşaltılan Pripyat kasabasını gezdim.Girebilmek için pasaport ve özel giriş vizesinin gerektiği alana dair izlenimlerimi bu kez de blog yazısı olarak sizlerle paylaşmak istedim.
''Ben GZT Seyahat Editörü Recep Tayyip Çelik ve yüzyılın felaketinin yaşandığı Çernobil’deydim.''
'Çernobil'e giriş yapmak için 1 hafta önceden tur satın almak gerekiyor'
Öncelikle, bildiğiniz gibi Türkiye ile Ukrayna arasında yapılan anlaşma doğrultusunda yeni çipli kimliklerimizle Ukrayna’ya sorunsuz bir şekilde giriş yapabiliyoruz. Ama eğer siz de benim gibi Ukrayna turunuz sırasında Çernobil’i de görmek istiyorsanız, gezi sırasında kimliğinizin yanı sıra pasaportunuzun da yanınızda olduğundan emin olun.
Çernobil’e giriş yapabilmek için en az bir hafta önceden tur satın almanız gerekiyor. Ben herhangi bir dolandırıcılıkla karşılaşmamak için Getyourguide platformundan, online bir tur satın aldım. Siz de alternatif tur paketlerini inceleyebilirsiniz.
Çernobil ve Pripyat kasabası turu, öğle yemeği için 150 Dolar ödedim. Turda yanımda bulunması gereken ve Çernobil’e girişte adeta bir vize işlevi gören belgede, gezi sırasında ya da sonrasına başımıza gelebilecek hiçbir şeyden sorumlu olmadıkları yazıyordu.
Güvenlik önlemleri çok yüksek
3 arama noktalı, geniş güvenlik tedbirlerinin pasaportları kontrol eden askerlerden de hissedildiği ve akıllara Çernobil’de hala ne gizleniyor olabilir ki? sorunu getiren sınır kapısından otobüsün içinde giriş yapabildik.
Çernobil’de tur rehberimiz bizi sık sık hiçbir yere dokunmamamız, oturmamamız, yaslanmamamız ve hatta gerekmedikçe arkadaşlarımıza bile temas etmememiz konusunda net bir şekilde uyardı.
Rehberimiz o kadar tedbirliydi ki radyoaktif alana girmeden önce tuvalet ihtiyacımızı giderdiğimizden de emin olmuştu. Tura katılan herkesi lavaboya gitmek konusunda tabiri caizse zorladı diyebilirim. Çünkü Çernobil’detuvalete gitmek de yasak.
Turistlere sıcak bakmıyorlar
Günümüz Çernobil’inde çalışanların, aileleriyle birlikte yaşadığı bölgedeki restoranda yemek yediğimiz sırada, dışarıya çıktığımızda hareketlerimize dikkat etmemiz gerektiğini söyleyen tur rehberimiz, bunun nedenini şu şekilde açıkladı, ''Burada yaşayan ve patlamadan sonra yakınlarını yitiren insanlar, özellikle de Avrupalı turistlerin bu bölgeyi şuursuz bir şekilde gezdiklerini ve bu turistler yüzünden facianın önemini yitirmeye başladığını düşünüyorlar'' dedi.
En anlamlı 3 dakika
Facianın izlerini silmek için saatler sonra işe koyulan Sovyet yönetimi, patlamanın izlerini önce makinelerle yok etmeye çalışmış ancak makineler radyasyonun etkisiyle anında bozulmuş. Son çare olarak insan gücüne mecbur kalan yönetim, askerleri, itfaiye erlerini ve gönüllüleri bu iş için görevlendirmiş.
Çoğu askerin ve itfaiye erinin radyasyondan haberdar olmadan olaya müdahale ettirildiği iddia ediliyor. Ancak gönüllüler, riskleri göze alarak ellerindeki kovaların içinde bulunan taşlarla, maksimum 3 dakika içinde kalıntıların üstünü kapatıp emekli edilmiş ve hayatları boyunca alabilecekleri radyasyondan daha fazlasına bir anda maruz kalan gönüllülerin kısa süre içerisinde hayatlarını kaybetmiş.
Her yer yağmalanmış
Çernobil Nükleer Santrali’nde çalışan işçilerin aileleriyle yaşayabilmeleri için inşa edilen Pripyat kasabası patlamadan sonra alelacele boşaltılmış. Şu an hayalet şehir olarak anılan kasabada o zamanlar yaklaşık 49 bin kişi yaşıyormuş. Santraldeki patlamadan sonra boşaltılan kasaba, reaktörlerde çıkan yangın söndürüldükten sonra hırsızlar tarafından yağmalanmış ve evet, radyasyon bulutları bile hırsızları durduramamış.
Şu an yaşam belirtisi olmayan ve tıpkı filmlerdeki hayalet kasabaları andıran Pripyat’ta radyasyon oranı hala 300’e kadar çıkıyor. Kasabayı Ukrayna’ya gitmeden önce Google Haritalar‘da gezebilirsiniz. Sizinle paylaşabileceğim notlarım bu kadardı.
Turun sonunda, günümüz dünyasında Çernobil’de gizlenebilecek pek fazla şeyin olamayacağını düşünmeye başladım.
Ayrıca bölge halkının turistlere kötü gözle bakmasına neden olacak bir harekete de rastlamadım, en azından o günkü tur gruplarında böyle bir şey yaşanmadı.
Çernobil dizisi çıktı: Rusya'nın tepkisi bitmedi
Amerikan merkezli HBO isimli televizyon kanalı 1986 yılında Sovyetler Birliği'nde yaşanan Çernobil kazasını dünyaya duyurmak için Chernobyl isimli bir TV dizisi hazırladı. Tüm dünyada geniş yankı uyandıran Chernobly dizisine Rus hükümeti tepki gösterdi.
Rusya Komünist Partisi dizinin ülkede yayından kaldırılmasını istedi. Dizinin uydurma sahnelerle dolu olduğunu ifade eden Rus hükümeti doğru olanların anlatılacağı yeni bir versiyon çekeceklerini duyurdu.