'Doğru bilinen yanlışlar' ölüm riskini artırıyor: Kimyasal zehirlenmelere karşı uzmanından hayati tavsiyeler
Zonguldak BEÜ Hastanesi’nden Prof. Dr. Özcan Pişkin, kimyasal zehirlenmelerde yaygın hataların ölüm riskini artırdığını belirtti. Evde temizlik veya tarım ilaçlarına maruz kalındığında alınacak önlemlerin, tıbbi müdahaleden önce hayati önem taşıdığına dikkat çekti. Güvenli ortam, doğru yıkama ve panik yapmadan ekip çağırmanın hayat kurtardığını vurguladı.
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi (BEÜ) Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Bölümü’nden Prof. Dr. Özcan Pişkin, kimyasal zehirlenmelerin son yıllarda dünya genelinde artış gösterdiğini, bunda sanayileşme, iklim değişikliği ve yoğun kimyasal kullanımının etkili olduğunu söyledi. Evlerde en sık rastlanan zehirlenmelerin, çamaşır suyu, tuz ruhu veya sirke gibi kimyasalların yanlış karıştırılması nedeniyle ortaya çıktığını belirtti.
Evde alınacak önlemler hayati önem taşıyor
Prof. Dr. Pişkin, kimyasal zehirlenmelerde ölüm oranının yüksek olduğunu, bu nedenle tedavinin en kritik aşamasının olay gerçekleşmeden önce alınacak önlemler olduğunu ifade etti. Temizlik sırasında iyi havalandırılmış alanlarda çalışılması, ürünlerin önerilen miktarlarda kullanılması ve etiketlerin dikkatle okunması gerektiğini vurguladı. Yanlış bilinen bazı uygulamaların, örneğin kusturma veya süt/yogurt yedirme gibi müdahalelerin, durumu daha da tehlikeli hâle getirebileceğini söyledi.
Güvenli ortam ve hızlı müdahale hayat kurtarıyor
Kimyasal maddeye maruz kalan kişinin ilk olarak oksijen sirkülasyonunun bol olduğu temiz bir ortama alınması gerektiğini aktaran Pişkin, ambalaj dışına alınan kimyasalların kazara yutma riskini artırdığını belirtti. Organofosfat içerikli tarım ilaçları ve metil alkol gibi sahte ürünlere maruz kalınması durumunda da zehirlenme riski olduğunu söyledi.
Doğru ilk yardım adımları
Prof. Dr. Pişkin, kimyasal zehirlenmelerde yapılacak ilk doğru adımın kişiyi güvenli bir yere almak olduğunu belirtti. Göze veya cilde temas eden kimyasal maddelerin en az 10–15 dakika bol suyla yıkanması, maruziyet sonrası kıyafetlerin çıkarılması ve panik yapmadan 112’yi arayarak sağlık ekiplerine bilgi verilmesi gerektiğini vurguladı.
