Dokunmatik araç sürücülerine kötü haber: 2026’dan itibaren 5 yıldız alamayacaklar, manuele geri dönüş başladı
2026 yılından itibaren araç içi kontrollerde sadece dokunmatik ekran kullanan otomobiller, Euro NCAP çarpışma ve güvenlik testlerinde en yüksek not olan 5 yıldızı alamayacak. Sinyal, silecek, far ve dörtlü flaşör gibi temel sürüş fonksiyonlarının fiziksel tuş olmadan sadece ekrandan yönetilmesi halinde puan kesintisi yapılacak. 2029’dan sonra ise kriterler daha da sertleşecek. Araştırmalara göre, dokunmatik ekran kullanımı sürücünün dikkatini ciddi oranda dağıtıyor; Apple CarPlay menüsünü kullanmak, alkollü araç kullanmaktan bile daha tehlikeli. Bu kararın ardından otomotiv devlerinin fiziksel tuşlara geri dönmesi ve sesli komut sistemlerine yatırımını artırması bekleniyor.
Otomotiv sektöründe büyük değişikliklerin habercisi olan bir karar Euro NCAP’ten geldi. Avrupa Yeni Araç Değerlendirme Programı (Euro NCAP), sürüş güvenliğiyle ilgili değerlendirme sisteminde köklü bir güncellemeye gidiyor. Buna göre, 2026’dan itibaren temel sürüş fonksiyonlarını yalnızca dokunmatik ekran üzerinden yöneten araçlar, artık 5 yıldız alamayacak.
Sinyal, silecek, far… Ekrandan kontrol riskli bulundu
Yeni kurallar çerçevesinde, sis farları, sinyal lambaları, dörtlü flaşörler ve silecek gibi sık kullanılan kontrollerin yalnızca dokunmatik ekranla yönetilmesi, güvenlik puanlarını olumsuz etkileyecek. Bu özelliklerin fiziksel bir tuş ya da kol üzerinden kontrol edilememesi halinde araçlar, Euro NCAP testlerinden en yüksek not olan 5 yıldızı alamayacak.
Bu uygulama resmi olarak 2026 yılından itibaren geçerli olacak. Ancak sektör temsilcilerine göre, otomobil üreticileri şimdiden tasarım planlarını yeniden gözden geçirmeye başladı.
2029’da kriterler daha da sertleşecek
Euro NCAP, 2029 yılında kriterleri daha da sıkılaştırmayı planlıyor. Klima ayarları ve ses seviyesi kontrolleri gibi günlük kullanımda sıkça ihtiyaç duyulan işlevlerin de yalnızca ekrandan yapılması halinde puan kırılacak. Böylece sürücünün yol sırasında gözünü ekrandan ayırmadan kullanabileceği kontrollerin artırılması hedefleniyor.
Araştırmalar dikkat dağılımını kanıtladı
Euro NCAP’in bu kararı almasında kapsamlı araştırma sonuçları etkili oldu. Avrupa’da meydana gelen kazaların %25’inin araç içi dikkat dağınıklığından kaynaklandığı ortaya kondu. Özellikle Apple CarPlay ve Android Auto gibi arayüzlerin kullanımı sırasında sürücü dikkatinin dağıldığı ve tepki süresinin ciddi oranda arttığı belirlendi.
Hatta yapılan testlerde, Apple CarPlay üzerinden menü kullanmanın, hafif alkollü şekilde araç kullanmaktan 5 kat daha fazla dikkat dağıttığı sonucuna ulaşıldı. Dokunmatik ekran kullanımı, telefonda mesaj yazmaktan bile daha tehlikeli bulunuyor.
Fiziksel tuşlara geri dönüş hızlanacak
Her ne kadar Euro NCAP’in belirlediği kriterler yasal bir zorunluluk olmasa da, otomobil üreticileri için 5 yıldızlık güvenlik derecesi büyük önem taşıyor. Bu nedenle birçok üreticinin dokunmatik ekran odaklı tasarımlardan vazgeçerek fiziksel tuşlara geri döneceği tahmin ediliyor.
Özellikle Volvo, Mercedes ve BMW gibi markaların hem fiziksel butonlara hem de gelişmiş yapay zekâ destekli sesli komut sistemlerine yatırım yapmaya başladığı biliniyor. Bu sayede sürücünün dikkatini yoldan ayırmadan araçla iletişim kurması hedefleniyor.
Avrupa katı, ABD daha esnek
Konuyla ilgili düzenlemelerin Avrupa Birliği Parlamentosu’na taşınması gündemde olsa da, henüz yasal bir zorunluluk bulunmuyor. ABD’deki US NCAP kriterlerinin de benzer yönde güncellenmesi gerektiği ifade edilse de, Tesla gibi teknoloji merkezli markaların baskısı nedeniyle ABD’nin bu konuda daha esnek davranabileceği belirtiliyor.
Özellikle Tesla’nın minimal tasarım anlayışı ve tamamen ekran tabanlı kokpit yapısı, bu tarz düzenlemelere direnç gösteren markaların başında yer alıyor.