Elazığ’da ortaya çıkarıldı! Yer altındaki gizli yapının sırrı çözüldükçe herkesi şaşırttı
Harput Kalesi’nde gün yüzüne çıkarılan gizli geçitte yapılan kazılar, Roma Dönemi’ne ait mimari izlerin yanı sıra üst üste dizilmiş tandır sistemi ve atölye kalıntılarıyla bölgenin bilinmeyen tarihine ışık tuttu. Restorasyonu tamamlanan alan kısmen ziyaretçilere açıldı.
Elazığ’daki Harput Kalesi’nde geçtiğimiz yıl başlayan arkeolojik çalışmalar, Roma Dönemi’ne ait gizli bir geçidin gün yüzüne çıkarılmasıyla yeni bir aşamaya ulaştı.
UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan tarihi alan, “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında yürütülen kazılarla birlikte büyük bir sırrı da ortaya koydu. Kalenin ikinci kapısının batısında keşfedilen ve yerin altına doğru inen gizli geçidin restorasyonu tamamlandı ve bölge kısmen ziyarete açıldı.
22 basamakla yer altına iniliyor
Yaklaşık 22 basamaklı merdivenle inilen, 15 metre uzunluğunda ve 2 metre genişliğinde olan gizli geçit, kemerli ve tonozlu yapısıyla tipik Roma mimarisini yansıtıyor.
Harput Kalesi Kazı Başkanı Prof. Dr. İsmail Aytaç, geçidin Roma Dönemi’ne ait orijinal tuğla ve harçla inşa edildiğini belirterek: “Bazı bölümlerde düşmeler vardı, güçlendirdik. Artık ışıklandırmasıyla birlikte kısmen ziyarete açık.” dedi.
Kaledeki gizli geçit sayısının şu an için en az 4 olduğu biliniyor fakat kazılar ilerledikçe bu sayının artabileceği vurgulanıyor.
Üst üste 3 tandır sistemi ortaya çıktı
Kazı sırasında en dikkat çekici bulgulardan biri de geçidin üst kısmında keşfedildi.
Prof. Dr. Aytaç’ın açıklamasına göre: Kazı derinleştikçe üst üste dizilmiş üç tandır bulundu. Bu tandırların çevresinde kül birikintileri ortaya çıkarıldı. Bu durum, alanın MS 1. yüzyıldan itibaren sürekli bir üretim merkezi olarak kullanıldığını gösteriyor.
“Burasının sadece bir geçit değil, tandırlar ve atölyelerle birlikte yoğun bir üretim alanı olduğunu anladık.” diyen Aytaç, bölgedeki arkeolojik bulguların Harput’un eski yaşam kültürüne dair önemli ipuçları verdiğini belirtti.
52 basamaklı su sarnıcı ve atölyeler de ziyarete açıldı
Gizli geçidin hemen yakınında: 52 basamaklı dev bir su sarnıcı, demirci atölyeleri, günlük yaşam izlerini taşıyan diğer yapılar da temizlenerek ziyaretçilere açıldı.
Prof. Aytaç, kazı, konservasyon ve restorasyon çalışmalarının büyük bölümünün tamamlandığını ifade ederek: “2025 yılı sonu itibarıyla alanın büyük kısmını ziyarete açtık. Bahar döneminde bilgilendirme levhalarıyla çok daha kapsamlı bir gezi güzergâhı sunacağız.” dedi.
Sırlarla dolu geçmiş açığa çıktı
Harput Kalesi’ndeki yeni keşifler, bölgenin hem askeri hem de gündelik yaşam açısından ne kadar stratejik ve zengin bir yerleşim olduğunu gözler önüne seriyor.
Gizli geçitlerin kuşatma dönemlerinde: Su, gıda, silah takviyesi için kullanıldığı; atölyelerin ise günlük üretim faaliyetlerinin merkezi olduğu düşünülüyor.
