Ev sahibi ve kiracılar dikkat! Tahliyede sorun çıkıyor: Rapor artık zorunlu mu?

Son yıllarda artan eşyalı ev kiralamaları, beraberinde yeni tartışmaları da gündeme getirdi. Ev sahipleri ile kiracılar arasında yaşanan depozito anlaşmazlıklarına şimdi de “beyaz eşya çalışır raporu” talebi eklendi.

Türkiye Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (TÜKONFED) Emlak Komisyonu Üyesi Halil Güven, yeni gündemle ilgili merak edilenleri anlattı.

Yeni bir talep: Daha önce duymamıştık

Ekol TV’ye konuşan Güven, söz konusu rapor uygulamasının kiralamalarda yeni gündeme geldiğini belirterek şu ifadeleri kullandı:

• “Bu uygulamada yeni bir talep. Pandemi ile birlikte artık evlerin eşyalı olarak kiralanması ve tahliye anında bazı eşyaların bozulmasından kaynaklı olarak çıkmış bir sorun. Özellikle turizmin yoğun olduğu ve kısa süreli kiralamaların çok olduğu yerlerde genelde taşınmazlar eşyalı olarak kiralanıyor, çıkıp giderken de eşyalar sağlam mı değil mi ev sahibi bu konuda rapor istemeye başladığı yönünde haberler duyduk. Daha önce böyle bir haber duymamıştık, nadiren dava konusu olanlar vardı; işte evdeki eşya teslim edilmemiş veya çok yıpranmış gibi... Tabii bu rapor alınır mı alınmaz mı kim alması gerekir sorusu esasen kanun koyucu tarafından kanunda belirtilmiş.”

Bozulan eşyadan kim sorumlu?

Eşyaların sorumluluğu konusunun tartışmalı olduğuna dikkat çeken Güven, şu değerlendirmeyi yaptı:

• “Bozulan eşyadan kim sorumlunun cevabı çok net değil. Şöyle net değil; kiralayan eğer eşyalı olarak kiraladıysa bunu, kiracının kullanım boyunca kullanılabilecek vaziyette tutmak durumunda. Yani kira müddeti boyunca eğer bir bozulma varsa bunun tamiratını kiralayan yapmak durumunda. Kanun bunu çok açık ve net bir şekilde emretmiş, demiş ki kiralanan şeyi kira müddeti boyunca kiralayan elverişli şekilde tutmak zorunda. Bu durumda ne oluyor? Kira sözleşmesi bitene kadar bunun sorumluluğu, tamir sorumluluğu kiralayanda oluyor.”

Ancak Güven, istisnai durumlara da dikkat çekti:

• “Ama şimdi bir de istisnai bir durum var. Kiracı bunu kullanması gerektiği gibi kullanmamış, hor kullanmış, yıpratmış, veya işte şiddet uygulamış, darbe yapmış… Bu tür zararlar oluyor. Bunlara biz mutat kullanım dışı zarar diyoruz. Eğer mutat kullanımda oluşan bir zarar varsa bunu kiracı ödemek zorunda değil. Bu durumda mutat kullanımdan kaynaklı bir bozulma, yıpranma, ömrünü tamamlama olursa bundan kiracı değil, kiralayan sorumlu. Eğer mutat dışı bir kullanım söz konusu ise bu durumda da kiralayan o mutat kullanımdan kaynaklı zararı ödemek durumunda."

Yargıtay’ın kararları ne diyor?

Benzer tartışmalarda Yargıtay kararlarına da değinen Güven, araç kiralama örneğini vererek şunları söyledi:

“Örneğin; bir araç kiraladınız bir yere seyahat etmek için, bu aracı normal kullandınız, km yaptınız, geri getirdiniz. Tekerleklerinde bir makul yıpranma vardır. Yani size araç kiralayan arkadaş, yeni tekerlek alacaksın, buna sıfır tekerlek takacaksın diyemez. Ancak siz mutat kullanım için aldığınız bu aracı gittiniz yarışlarda kullandınız veya drift yaptınız, veya başka şeylerde kullandınız, bu sefer tekerlekleri tamamen kullanılamaz hale getirdiniz, bu durumda mutat kullanım dışı bir durum olduğu için bunun giderini de kiracı ödemek durumunda. Yani Yargıtay'ın kararları da bu şekilde.”

“Rapor alma işi ilk defa gündeme geldi”

“Beyaz eşya raporu” talebinin yeni bir konu olduğuna dikkat çeken Güven, geçmişte benzer dava örneklerini hatırlatarak şöyle devam etti:

“Rapor alma işi ilk defa gündeme geldi. Ama daha önce de benzer olaylarla ilgili Yargıtay'ın kararları var. Örneğin; bir taşınmaz boyalı ve badanalı olarak kiralanıyor, işte 3-5 yıl sonra kiracı tahliye ederken kiralayan diyor ki sen burayı yeniden sıfır boya badana yaptırıp öyle teslim etmek durumundasın şeklinde talepler olmuş. Bunlar dava konusu olmuş, dava sonunda diyor ki Yargıtay; eğer boya badana normal bir kişinin kullanımında kaynaklı şekilde yıprandıysa bunu kiracı ödemek zorunda değil. Artık kiralayan yeniden kendisi yaptırmak durumunda. Eğer mutat kullanım dışında bir zarar söz konusuysa bu durumda boya badanayı yaptırmak veya giderini ödemekle yükümlü diyor. Beyaz eşyalarda da bu olay yeni çıktı. İsteyebilir mi isteyemez mi şeklinde… Kiracı eğer sorumluysa depozito kesintisi yapılabilir. Eğer kiracı bu borçtan sorumlu değilse depozitodan kesinti yapılamaz.”