ABD’nin tek izin verdiği ülke: İsrail’in F-35’leri ile normal F-35’ler arasındaki farklar neler?

İsrail Hava Kuvvetleri’nin envanterindeki F-35’ler, diğer ülkelerinkinin kullandığı F-35’ten farklı. Çünkü ABD, F-35 üzerinde değişiklik yapabilme hakkını dünyada sadece İsrail’e izin veriyor. Peki, İsrail’in envanterindeki F-35’lerle diğer ülkelerin kullandığı F-35’ler arasındaki farklar neler?

İsrail’deki F-35 savaş uçakları “F-35I Adir” adıyla anılıyor. Buradaki “I” harfi İsrail’i temsil ederken, “Adir” kelimesi İbranicede “kudretli” anlamına geliyor. Bu isimlendirme, İsrail’in bu uçağa verdiği stratejik önemin de göstergesi.

Yazılım ve elektronik harp sistemlerinde ABD’nin tek istisnası

Normal F-35 kullanıcılarının yazılım sistemlerine müdahale etmesi mümkün değil. Tüm kontrol Lockheed Martin’de bulunuyor. Ancak İsrail, ABD’nin bu kuralı esnettiği tek ülke. F-35I versiyonuna kendi yazılım sistemlerini entegre edebilen İsrail, böylece uçağı bölgesel tehditlere karşı özelleştirebiliyor. F-35I’nın en dikkat çeken farklarından biri de elektronik harp kabiliyetleri. İsrailli savunma firması Elbit Systems, uçağa kendi geliştirdiği elektronik harp ve karşı tedbir sistemlerini entegre etti. Ayrıca radar ve sensörler de İsrail’in ihtiyaçlarına göre yeniden düzenlendi. Bu sayede Adir, özellikle Ortadoğu’da konuşlu gelişmiş hava savunma sistemlerine karşı daha etkili hale geldi.

İsrail F-35’lere hangi yerli silahlarını entegre ediyor?

Diğer ülkeler, F-35’lerde sadece ABD ve NATO mühimmatlarını kullanabilirken İsrail, bu alanda da bağımsız hareket ediyor. Adir, İsrail yapımı Popeye, Spice ve Python-5 gibi füze ve mühimmatları taşıyabiliyor. Böylece uçağın vurucu gücü, İsrail’in kendi silah sanayi ile doğrudan uyumlu hale getirildi.

Bakımda ve modernizasyonda özgürlük

F-35 programında kullanıcı ülkeler, bakım ve modernizasyon için ABD’ye bağımlı. Ancak İsrail bu konuda da ayrıcalığa sahip. Adir uçaklarının bakım ve onarımını kendi tesislerinde yapabiliyor. Ayrıca menzil artırıcı modifikasyonlar dahil olmak üzere çeşitli teknik eklemeleri ABD’nin onayı olmadan gerçekleştirebiliyor.

İsrail’in bu özel yetkileri, yalnızca teknik üstünlük değil, aynı zamanda stratejik bağımsızlık anlamına geliyor. Adir sayesinde İsrail, hem ABD’den tedarik ettiği en modern savaş uçağını kullanıyor hem de kendi teknolojisiyle onu Ortadoğu şartlarına uygun hale getiriyor. Bu durum, İsrail’i F-35 üzerinde en geniş kontrol hakkına sahip tek ülke yapıyor.