Fransa’da siyasi kriz büyüyor: Macron dönemi sona mı eriyor?
2017’den bu yana Fransa Cumhurbaşkanı olan Emmanuel Macron’a yönelik istifa çağrıları giderek artıyor. Fransız siyasetçilerden her geçen gün daha sert tepkiler alan Macron’un siyasi geleceği belirsizliğini korurken, Fransız basını güncel siyasi tabloyu trajikomik olarak değerlendiriyor.
Macron'un ilk başbakanı Edouard Philippe, 2025 bütçesi onaylandıktan sonra erken cumhurbaşkanlığı seçimine gidilmesi gerektiğini belirterek Macron'a istifa çağrısında bulundu. Philippe şu ifadelerde bulundu:
- “Altı aydır yaşadıklarımızı 18 ay daha sürdüremeyiz. Bu durum Fransa’ya zarar veriyor."
Anketlerde, Philippe merkez siyasetin en güçlü adaylarından biri olarak görülüyor. Onun ile birlikte, Macron’un bir diğer eski başbakanı Gabriel Attal da Macron'a karşı durdu. Attal, “İki yıl içinde beş başbakan değiştirdik, artık başka bir şey denemenin zamanı geldi,” diyerek Macron’un “kontrolü bırakmama isteğini” eleştirdi.
Macron'dan Lecornu'ya destek toplama talimatı
Macron tarafından en son atanan Başbakan Sébastien Lecornu, görevde yalnızca 28 gün kalabildi; kabinesi ise sadece 14 saat dayanabildi. Fakat Macron Lecornu’ya parti liderleriyle son bir görüşme turu yapmasını ve destek toplamaya çalışması talimatını verdi.
Cumhurbaşkanı, Lecornu’ya “eylem ve istikrar için bir platform” oluşturması için çarşamba gününe kadar süre tanıdı. Ancak en büyük parti olan aşırı sağ Ulusal Birlik (RN), görüşmelere katılmayı reddederek şu açıklamalarda bulundu:
- “Bu görüşmeler artık Fransız halkının değil, sadece Cumhurbaşkanı’nın çıkarlarını korumaya hizmet ediyor."
"Trajikomik" bir siyasi tablo
Le Monde gazetesi, Fransa’daki mevcut siyasi tabloyu “trajikomik” olarak nitelendirirken, bu durumu Cumhurbaşkanı Macron’un ikinci döneminde yaşanan bir çözülme olarak değerlendirdi. Gazete ayrıca, ülkenin 1958’de Beşinci Cumhuriyet’in ilanından bu yana en ciddi siyasi krizlerden birini geçirdiğine dikkat çekti.
Fransa, 2024’teki erken genel seçimlerden bu yana sol blok, aşırı sağ ve Macron’un merkez sağ ittifakı olmak üzere üçe bölünmüş bir parlamentoya sahip. Hiçbir blok çoğunluğu sağlayamadığı için yasaların geçmesi oldukça zor bir hâle geldi.
Lecornu'nun çabaları başarısız olursa seçim gündeme gelebilir
Macron’un önünde Lecornu’yu yeniden atama, partiler üstü bir teknokrat başbakan seçme ya da parlamentoyu tekrar feshedip yeni bir seçim çağrısı yapma gibi seçenekler bulunuyor.
Cumhurbaşkanı, daha önce erken seçim fikrine mesafeli yaklaşmış, bunun ülkeyi tekrar bölünmüş bir meclis tablosuna götürebileceğini ifade etmişti. Ancak son günlerde, “Lecornu’nun çabaları başarısız olursa seçim gündeme gelebilir” diyerek bu konuda daha esnek bir tutum sinyali verdi
Macron, 2027’deki görev süresi bitmeden istifa etmeyeceğini de tekrar belirtildi.
Cumhurbaşkanı'nın siyasi yalnızlığı gittikçe artıyor
Siyasi kriz, Fransa’nın ekonomik göstergelerinin kötüleştiği bir döneme denk geldi. Ülkenin borç/GSYH oranı, Avrupa Birliği ülkeleri arasında en yüksek üçüncü sırada yer alırken, AB’nin belirlediği üst sınırın neredeyse iki katına ulaştı. Bütçe açığının ise yüzde 6 seviyelerine yaklaşması bekleniyor.
Yeni bütçenin parlamentodan geçebilmesi için hükümetin merkez sağ ve sosyalistlerle uzlaşması şart. Ancak Sosyalist Parti, “yeni bir sol hükümet” çağrısı yaparak iş birliği için yön değişikliği şartı koştu.
Macron’un geçmişteki siyasi ortaklarından gelen bu tepkiler, ülkedeki istikrarsızlığın derinleştiğine ve Cumhurbaşkanı'nın siyasi yalnızlığının arttığına dair yorumları güçlendiriyor.