Fransa’nın askeri gücü ne?

"Rusya'ya karşı ordumuzu Ukrayna'ya gönderebiliriz." "Rusya'nın Ukrayna'yla yaptığı savaşı Rusya ve NATO arasına çekmek istemiyoruz." Evet iki farklı açıklama, iki farklı lider. Sözler Avrupa'nın iki ezeli rakibinin devlet başkanlarına ait. Peki hangi cümleyi hangi lider kurmuş olabilir? Macron, Ukrayna'ya asker göndermenin gerekli olduğunu söyledikten sonra AB içinden yüksek sesli eleştirilere maruz kaldı. NATO, Polonya ve İsveç yöneticileri peşpeşe konuyla ilgili açıklama yaptı. Bu hareketlilik geçmişte Macron'un AB NATO'su kurulmalı açıklamalarıyla beraber değerlendirilmeli.

2016 yılında Eski ABD Başkanı Trump göreve geldiğinde Amerika Birleşik Devletleri izolasyonist politikalara geçti ve NATO ile alakalı sert eleştirilerde bulundu. 2024 Ocak'ta bir kampanya buluşmasında NATO'ya ödemesi gereken ücreti ödemeyen ülkelerin Rusya tarafından cezalandırılmasına tolerans gösterebilirim bile dedi.

Rusya-Ukrayna Savaşı'nın uzaması, Avrupalı liderlerin Avrupa'da silah üretimindeki ivmeyi yönlendiremediklerini keşfetmeleri ve üretim hatlarını genişletmek için geç kaldıklarını ortaya çıkardı. Macron, savunma konularında Avrupa'yı ABD'ye ve diğer uluslararası ortaklara daha az bağımlı hale getirmeyi amaçlayan bir dizi politikanın destekçisi. Bu; AB bloğu dışından silah alınmasının tamamen bitirilmesi veya minimum seviyeye çekilmesi anlamına geliyor. Yoksa Fransa, savaşmanın sadece askerlerin arasında geçmediği 21. yüzyılda savunma sanayisi bakımından dev bir ülke mi?

Fransa'da zorunlu askerlik uygulanıyor mu?

Şubat 1996'da eski Devlet Başkanı Jacques Chirac ordunun tamamen profesyonelleşeceğini açıklamasından sonra askerlik sistemi değişim geçirmeye başladı. 1996 - 2001 arasında askere alımlar kademeli olarak azaltıldı. 2001 yılında zorunlu askerlik uygulaması tamamen kaldırıldı. Ancak belirtmemiz gereken bir ayrıntı var.

Fransız genç erkekler ve genç kadınlar barış zamanında da askerlik amacıyla Fransız ordusuna kayıt yaptırmak zorunda. Bunun amacı ihtiyaç ortaya çıkması durumunda ordunun insan kaynağının hızlıca tespiti ve askere alımların süratle gerçekleştirilmesi olarak beliritliyor. 1998 yılında Chirac tarafından "Savunma ve Vatandaşlık Gücü" kuruldu. Hem erkekler hem kadınlar için zorunlu tutuldu. Bunu bir sertifika programı olarak özetleyebiliriz.

Bu sertifika sayesinde Fransa'da lisans eğitimi alınabiliyor, araba ehliyeti alınabiliyor veya Fransa bürokrasisinde memur olabilmek için gerek şart olarak öne sürülüyordu. Sonra vazgeçildi. 1998-2010 arasında bu uygulamaya Savunma Hazırlığı programı adı verildi. 2019 yılında devlet başkanı Macron, Service National Universel (Seğvis natzionel üniversel)'i tanıttı.

Detaylandıralım, 16-25 yaş arası tüm Fransız kadın ve erkeklerinde uygulanan bir program. Dezavantajlı bireylerde bu hizmette görevlendirilebiliyor. Bir ay süren bir gönüllü hizmet, sivil veya askeri tesislerde gerçekleştirilebiliyor. Sivil uygulamanın amacı Fransız değerlerinin genç kuşaklara aktarılması, toplum içindeki sosyal uyumu güçlendirmek ve sosyal katılım teşvik edilmesi olarak paylaşıldı.

Hizmete alınanlar asker gibi kamuflaj veya üniforma giymek zorunda, cep telefonu kullanımı yasak. 1 ay boyunca devletin belirlediği yerlerde konaklama yapılabiliyor. Günlük rutinse şöyle; sabahları bayrak töreni yapılıyor ve Fransa milli marşı söyleniyor. Ardından ilk yardım kursu alınıyor, trafikte davranış, toplum içinde davranış kuralları, adab-ı muaşeret dersleri görülüyor. Ek olarak, silahlı kuvvetler mensupları tarafından verilen bir günlük oryantiring (yani harita ile yön ve gidilecek konumu bulma sporu), harita okuma ve strateji derslerini içeriyor.

Ek olarak, silahlı kuvvetler mensupları tarafından verilen bir günlük oryantiring (yani harita ile yön ve gidilecek konumu bulma sporu), harita okuma ve strateji derslerini içeriyor. Ayrıca toplumun olağanüstü bir durumda nasıl refleks göstermesine yönelik uygulamalı eğitimlerde veriliyor. Mesela Paris'te bir bomba patladığında, bir terör örgütü eylem yaptığında toplumun büyük bir infiale kapılmaması için yapması gerekenler aktarılıyor.

Eğitim programının yarısı bu şekilde geçiyor. Kalan yarısı ise kar amacı gütmeyen bir kuruluşta, askeriyede, polis teşkilatında veya itfaiye teşkilatında geçiriliyor. 2026'dan sonra bu uygulamanın yaş tanımının genişletilmesi gündemdeydi. Macron bunu şu an için reddediyor. Ancak Chirac dönemindeki uygulama gibi, gelecekte Fransa'da üniversite eğitimi için veya ehliyet alabilmek için gerek koşullardan biri olabilir.

Fransa'da ordu hangi kuvvetlerden oluşuyor?

Ordunun yapısı ile devam edelim. 4 ayrı kuvvet olarak hizmet veriyor. Bunlar; Kara Kuvvetleri, Deniz Kuvvetleri, Hava-Uzay Kuvvetleri ve Jandarma. Ek kuvvet olarak Fransız Dış Lejyonu'nu da listeye almamız gerekiyor. Bu yapıya sadece Fransız erkekleri katılabiliyor. 17.5 ve 39.5 yaş arasındaki erkekler, milliyetleri farketmeksizin 5 yıllık sözleşmeli statüyle Fransız Dış Lejyonu üyesi olabiliyor. Askerlere lejyoner deniyor. Detaylandıralım. 1831 yılında Kral Louis Philippe tarafından kuruldu.Amaç, orduya Cezayir'in işgali sırasında destek olacak ek bir kuvvet kurulmasıydı.

İlk üyeleri yayılmacı politikalar sebebiyle ortaya çıkan geniş mültecilerden oldu. Temel eğitim sırasında, yeni lejyonerlere etkileyici bir meşale ışığı töreninde geleneksel beyaz şapka olan képi blanc veriliyor. 3 yıllık eğitim ve görev süresinin ardından lejyonerler Fransız vatandaşlığı için başvuru yapabiliyor. Lejyonerler Fransa'nın Afrika'nın sömürgeleştirilmesi operasyonlarında da kullanıldı.

Fransa ordusunun Başkomutanlık makamını Devlet Başkanı Macron temsil ediyor. Görevi sebebiyle nükleer saldırı emrini verebilecek tek ve en üst düzey yetkili o. Savunma Bakanı ise Sebastien Lecornu. Genelkurmay Başkanı, Thierry Burkhard. Fransa'nın yurtdışı askeri görevlerinde uzun süre farklı noktalarda görev yapmış bir isim.

Irak, Afganistan, Eski Yugoslavya, Çad ve Gabon'da bulundu. Buralardaki başarısından ötürü (Croix de la Valeur Militarie) yani Askeri Cesaret Haçı Madalyası'na sahip. 2023 yılı itibarı ile gayrı safi yurtiçi hasılasının yüzde 1.9'u savunma alanına harcanıyor. 2018'de bu oran 1.8'di. 2020'de yüzde 2'ye kadar yükseldi. Ancak 2020-2023 arasında 1.9'luk oran korundu.

Yaklaşık olarak 210 bin askerin bulunduğu tahmin ediliyor. Bunların 120 bini kara kuvvetleri mensubu. 35 bin kişi ise deniz kuvvetlerinde görev yapıyor. 40 bin kişi ise Fransız Hava Kuvvetleri'nde bulunuyor. Yaklaşık 15 bin personelin ise geri hizmette bulunduğu tahmin ediliyor. Ek olarak, 100 bin kişi ise Jandarma personeli olarak hizmet veriyor.

Fransa ordusunun prensipleri ve doktrini nelerdir?

Ordunun doktrini ile devam edelim. Uzun bir geçmişe sahip. Sayı olarak geniş, deneyimli ve profesyonel bir yapısı var. 5 ana stratejik işlev tanımlanıyor. Bunlar; öngörme, önleme, caydırıcılık, koruma ve müdahale olarak belirtiliyor. Ordunun görev ve sorumlulukları arasında Fransa topraklarını, nüfusunu ve devletin çıkarlarını korumak var.

Ayrıca, Fransa'nın NATO içindeki misyonunu sağlamak, Avrupa kıtasının güvenliği, ve Birleşmiş Millet kapsamındaki uluslararası barış operasyonlarında yer almakta yer alıyor. Fransa, Avrupa Birliği'nin en büyük ordusudur. NATO'da da ABD ordusu ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nden sonra üçüncü sırada bulunuyor.

Son yıllarda, Afrika-Orta Doğu ve Balkanlar gibi bölgelerde kurulan uluslararası koalisyonların bir parçası. Fransa'nın Afrika'daki varlığınına videonun ilerleyen kısımlarında detaylandıracağız. Ordunun dünya çapında konuşlandırılmış yaklaşık 30.000 askeri olduğu öngörülüyor. Düzenli bir biçimde büyük ölçekli tatbikatlar yapılıyor. Ayrıca, siber dünya ve uzay güvenliği konusunda da yeni tehdit algıları ve görev tanımlamaları ulusal güvenlik strateji belgesine eklendi.

Ordu ve devlet, İran Devrim Muhafızları Ordusu'nu, DEAŞ'ı ve El-Kaide'yi terörist organizasyon olarak tanımlıyor. Özellikle DEAŞ terör örgütü yakın geçmişte Fransa'da çok sayıda terör saldırısı düzenlemişti. 2015 yılında DEAŞ, peşpeşe eylem yapmıştı. Petit Cambodge, Bataclan Tiyatrosu, Fransa Stadyumu'nda Almanya-Fransa milli maçı çıkışında patlamaları örnek olarak gösterebiliriz. 13 kasım 2015'te bu saldırılar eşzamanlı olarak yapılmıştı. Öncesinde Charlie Hebdo saldırısı da yaşanmıştı.

Bir anektod paylaşmak istiyorum. İlgili eylemlerde kullanılan DEAŞ hücrelerinin PlayStation Network üzerinden iletişime geçtikleri tespit edilmişti. Bu mecra, PlayStation konsolu kullanan oyuncuların çoklu oyun oynarken birbirleriyle sesli ve yazılı olarak konuşabildikleri bir iletişim ağı. Discord ve TeamSpeak ile benzer bir çalışma prensibi var. 2015 yılı Fransa ordusu ve devleti için zor geçen bir yıl olarak kayıtlara işlendi.

Fransa ordusunda hangi ekipmanlar kullanılıyor?

Ana muharebe tankı olara AMX-56 Leclerc tankları tercih ediliyor. 1993'te hizmete alındı. Fransız ordusu, Birleşik Arap Emirlikleri ve Ürdün tarafından da kullanılıyor. 2022 yılı verisiyle birim maliyeti 16 milyon euro. Nükleer, biyolojik, kimyasal ve radyoaktif saldırılara karşı koruma özelliği var. Ek olarak, düşük irtifada seyir eden hava araçlarının tehditlerine karşı da kendini koruyabiliyor. Zırhlı savaş aracı olarak farklı tiptekiler kullanılıyor.

Bunlar; DRAGAR, VBCI, VAB, GRIFFON, VBMR-L SERVAL, AMX 10 RC, EBRC JAGUAR, Buffalo ve NEXTER Aravis. Kundağı motorlu topçu olaraksa AMX 30 AUF 1 ve Ceasarlar tercih ediliyor. Ayrıca 33 adet yeni nesil Ceasar'ın siparişi de verildi. Roket gücü olarak ise LRU MLRS envanterdeki yerini alıyor. Kara havacılık unsurları olarak taarruz helikopterleri kullanılıyor. 77 adet Eurocopter Tiger TAP serisi tercih ediliyor. NHINdustries üretimi olan NH90 model de Fransız pilotlarının hizmetinde.

Aerospatiale puma da Fransız askerlerinin sıcak noktalara intikali için mevcut. 80 adet AIRBUS H 160'in siparişi verildi. Aerospatiale Gazelle model helikopterde saldırı amacıyla kullanılıyor. Fransa ordusu gelişen drone teknolojileri sayesinde ihtiyaç duyduğu anda havadan daha hızlı destek alabiliyor. MQ9 Reaper, SAGEM SPERWER, SAFRAN PATROLLER, EADS DRAC, THALES SPY'RANGER, ECA IT180 DROGEN, NOVADEM NX70 kullanılıyor. Ayrıca, Black Hornet NANO 3 model mini drone da hizmet veriyor.

Hava ve Uzay Kuvvetleri hangi ekipmanları kullanıyor?

Fransa Hava Kuvvetleri ve Uzay Kuvvetleri ile devam edelim. Dassault marka üretimi Rafale savaş uçakları terörle mücadele operasyonlarında kullanılmakta. Ek olarak, MIRAGE 2000 de avcı uçağı olarak tercih ediliyor. BOEING E-3 sentry uçağı da AWACS, yani havadan erken ihbar ve kontrol alanında kullanılıyor. Nakliye ve lojistik amacıyla AIRBUS A400M Atlas, Lockheed C-130J Super Hercules, Lockheed C-130 Hercules uçakları göklerde süzülüyor.

Helikopter olarak ise Airbus üretimlerini kullanıyorlar. 40 adet Airbus h160M'ın sipariş aşamasında olduğu paylaşıldı. 2 adet H225 Airbus helikopter de kullanılıyor. 8 batarya halinde EUROSAM SAMP/T MAMBA; 10 parça THALES CROTALE NG Fransa anakarasını savunuyor.

Fransa Deniz Kuvvetleri'nin envanter durumu nasıl?

Fransa kıtasahanlığının yanısıra uluslararası sularda da faaliyet gösteriyor. Fransa'nın günümüzdeki nükleer caydırıcılığının önemli unsuru donanmadan kaynaklanıyor. Nükleer savaş başlık ateşleme kapasiteli denizaltıları kullanılıyor. 4 adet Triomphant sınıfı var. Bunlar; tercih edilmesi halinde konvansiyonel füzeler veya nükleer başlıklar ateşleyebiliyor.

2 adet Suffren sınıfı nükleer saldırı denizaltısı da kullanılıyor. Ayrıca, 3 adet Rubis sınıfı da yer alıyor. Rubisler diğer modellere göre biraz daha eski tarihli üretim. İlki 1983 yılında donanmaya katıldı, sonuncusu ise 1993'te. Soğuk Savaş sonrası Fransa bütçesindeki kesintiler sebebiyle üretimi durduruldu.

1 adet uçak gemisi mevcut. İsmi Charles de Gaulle. Milli kahraman, eski devlet başkanı De Gaulle'nin adını taşıyor. Fransa'nın İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra toparlanması ve Nazizm kalıntılarının ülkeden temizlenmesinde önemli başarılara imza atmıştı. 1958-1969 arasındaki görev döneminde Fransa'nın nükleer güce sahip olması tezini savunmuş ve ordusuna nükleer kapasite kazandırmıştı.

Amfibi savaş imkanları için 3 adet Mistral sınıfı gemi kullanılıyor. 2 adet Horizon sınıfı ; 8 adet Aquitane sınıfı; 1 adet Amiral Ronarch sınıfı destroyerler, Fransız donanmasının ön plana çıkan savaş gemilerinden. 5 adet La Fayette sınıfı; 6 adet Floreal Sınıfı fırkateynlerde savunma ve taarruz amaçlı olarak tercih ediliyor.

Deniz havacılığı kapsamında 41 adet Dassault üretimi Rafale Fransa'nın deniz hava sınırlarında ve ötesinde görev yapıyor. Ordu doktrini kapsamında deniz ve deniz havacılığına ayrı önem veriliyor. Bunun için, 27 adet NH90 Caiman Marine; 49 Airbus H160M Guepard (sipariş aşamasında) ve 1 adet Airbus H160 kullanılmakta, 5 adet ise sipariş verildi.

Son olarak 16 adet Eurocopter A565 Panther; AS365 Dauphin ve 22 adet Aerospatiale Alouette 3 de Fransız Deniz Havacılığı bünyesinde yer alıyor. Ordunun kullandığı ekipman ve mühimmatlardan sonra Fransa'nın uluslararası ilişkiler ve küresel siyasetteki bazı hamlelerine bakalım. Ayrıca yürütülen projelere de mercek tutacağız .

Fransa ordusu hangi projeleri geliştiriyor?

2019-2025 yılları arasında devam edecek olan mühimmatların yerlileştirilme projesi devam ediyor. Asimetrik savaş ve geniş bilgi ağlarının öneminin vurgulandığı bu yüzyılda; Rusya-Ukrayna Savaşı ile birlikte konvansiyonel harp yöntemlerinin halen geçerli olduğu ortaya çıktı. Fransa, Ukrayna'ya en büyük desteği veren ülkelerin başında geliyor.

Leclerc tankları, cephaneliğindeki önemli sayıda CEASAR obüsü ve Shadow füzeleri gibi çok sayıda kritik mühimmat ve ekipmanı Ukrayna'ya gönderdi. Verilenler cephede kaybedildikten sonra, yerlerine yenilerini koyma süreci yürütülmesi gerekti. Şu an ayda 4 adet CEASAR üretimi yapılabliyor. Hedef 2024'ün ortalarında bunu ayda 8'e çıkarmak

Fransa'nın Afrika'daki politikası nedir?

Macron, 2023'te Afrika turuna çıkmadan önce "Yeni Afrika Açılımı" programından bahsetti. Françafriqe tabirinin kaldırılacağını, kıtadaki askeri üslerin sayılarının azaltılacağını ve Afrikalılara ait olup Fransa'da sergilenen bazı kltür varlıklarının iade edileceğini söylemişti. Macron yönetimi başta terörle mücadele olmak üzere, siyaset ve ekonomi alanlarında Afrika’da büyük başarısızlıklara uğradı.

Neticede uzun yıllardır Fransızların kolonyal ve neokolonyal politikaları altında ezilen ve büyük bir güvensizlik ortamındaki eski Fransız sömürgeleri memnuniyetsizliklerini protestolar ve darbe girişimleri ortaya çıktı. Gabon, Nijer, Burkina Faso'yu örnek olarak gösterebilriz. Mali ve Burkina Faso'da Fransız'ca artık resmi dil değil.

Fransa ordusu, 2022'de Mali ve Orta Afrika Cumhuriyeti'nden tamamen çekilmişti. Ancak, Corymbe Misyonu ve Barkhane Operasyonu gibi projeler sebebiyle çevre ülkelerde, farklı ülkelere destek verebilmek için askeri varlık gösteriyor. 2019 ve 2020'de Batı Afrika Ekonomik topluluğu, 74 yıllık Fransız sömürge parası olan CFA'yı kaldırdı. Nijer'deki gücü kaybolan Fransa'nın uranyum tedariki konusunda problem yaşadığı da iddia eidiliyor. Çünkü, Fransa'nın ihtiyacı olan uranyumun yüzde 20'si Nijer'den geliyordu.