Uzmanlar şaşkın: Gençlerde 4 kat arttı! Bu kanser neden yükselişte?
ABD’de yapılan yeni araştırmalar, genç kuşaklarda apandisit kanserinin önceki dönemlere göre üç ila dört kat daha fazla görüldüğünü ortaya koyuyor. Semptomların kolayca başka hastalıklarla karıştırılması ise erken teşhisi zorlaştırıyor.
Nadir görülen appendix kanseri, ABD’de yapılan son çalışmalara göre Gen X ve Millennial kuşaklarında önceki nesillere göre belirgin bir artış gösteriyor. Araştırmalar, özellikle 1976–1984 ve 1981–1989 doğumlular arasında vaka sayılarının sırasıyla üç ve dört kat yükseldiğini ortaya koyuyor. Tıp dünyası, bu hızlı yükselişin nedenini henüz netleştirebilmiş değil.
Artışın seyri ve ilk bulgular
Vanderbilt Üniversitesi’nden epidemiolog Andreana Holowatyj, son yıllarda appendix kanserindeki yükseliş trendini inceleyen çalışmaların başında yer alıyor. Holowatyj’nin ekibi, ABD’de 2000 ile 2016 yılları arasında appendix kanseri vakalarının yüzde 232 oranında arttığını belirledi. Daha önce çoğunlukla ileri yaşlarda rastlanan bu kanser türü, bugün hastaların üçte birinde 50 yaş altı görülüyor.
Semptomlar kolayca yanıltıyor
Appendix kanseri erken dönemde karın ağrısı, şişkinlik veya pelvik ağrı gibi yaygın şikâyetlerle ortaya çıkıyor. Bu durum, hastalığın sindirim sistemi sorunları veya kolorektal kanser ile karıştırılmasına yol açabiliyor. ABD’de yılda yaklaşık 150 bin kolorektal kanser teşhisi konurken, appendix kanseri vakaları yalnızca 3 bin civarında. Bu nadirlik, araştırma kapsamını ve farkındalığı sınırlı tutuyor.
Teşhis ve tedavide zorluklar
Holowatyj’ye göre appendix tümörleri, moleküler açıdan kolorektal kanserlerden farklı özellikler taşıyor ve yayılım biçimleri de aynı değil. Ayrıca bazı hastalarda apandisit ameliyatsız tedavi edildiği için kanserin fark edilme ihtimali daha da düşüyor. Kadınlarda bu kanser türü bazen kist, fibroid veya endometrial lezyon gibi başka durumlarla karıştırılabiliyor.
Nedeni henüz net değil
Bilim insanları, artışın nedenine ilişkin kesin kanıtların bulunmadığını, ancak çeşitli ihtimaller üzerinde durulduğunu belirtiyor. Olası faktörler arasında çevresel kimyasallar, plastik maruziyeti, beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite, hatta uyku düzeni gibi yaşam tarzına bağlı unsurlar sıralanıyor. Ancak bu bağlantıları doğrulayan kesin bir bulgu şu an için yok.
Araştırmalar devam ediyor
Holowatyj ve ekibi, appendix kanserinin hangi yaş gruplarında ve neden daha sık görüldüğünü anlamaya yönelik çalışmalarını sürdürüyor. Araştırmacılar, bu nadir kanser türünün yeterince ilgi görmediğini, ancak artan vakaların daha kapsamlı incelemeleri zorunlu kıldığını vurguluyor.
