İllerde su kesintileri, tarımda kısıtlama... Su krizine karşı yeni önlemler geliyor
Türkiye’nin artan kuraklık riskine karşı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, modern sulama teknolojileri, yapay zekâ destekli projeler ve depolama kapasitesini artıran baraj yatırımlarını ön plana çıkarıyor. DSİ’nin şehir şebekelerinde kayıp-kaçakları azaltmaya yönelik adımları ile içme suyu tesislerinin doğru işletilmesi, özellikle kurak dönemlerde su arzı güvenliğinin sağlanması için kritik görülüyor.
Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü, Türkiye’de giderek belirginleşen kuraklık riski nedeniyle modern sulama yatırımlarından yapay zekâ projelerine kadar çeşitli uygulamaları devreye alıyor. Küresel iklim değişikliğinin su kaynakları üzerindeki baskıyı artırdığı bir dönemde Türkiye, depolama kapasitesini büyütmeyi ve suyun verimli kullanımını sağlamayı hedefliyor.
Tarımda modern sulamaya geçiş hızlanıyor
DSİ verilerine göre, Türkiye’de suyun en yoğun kullanıldığı tarım sektöründe eski sulama yöntemleri hem su kaybını artırıyor hem de toprak verimliliğini olumsuz etkiliyor. Bu nedenle modern sulama sistemlerine geçiş devam ederken, 2000’li yılların başında yüzde 6 olan modern sulama payı bugün yüzde 38’e yükseldi. Böylece hem su tüketimi azaltılıyor hem de tarımsal üretimin sürdürülebilirliği güçlendiriliyor.
Şehir şebekelerinde kayıp-kaçak oranının azaltılması
İçme suyu şebekelerinde yaşanan kayıpların azaltılması amacıyla hazırlanan yönetmelikle, belediyelerin belirlenen hedeflere ulaşması durumunda yeni su kaynağı oluşturma ihtiyacı ertelenebiliyor. DSİ’nin geçen yıl tamamladığı 426 içme suyu tesisiyle şehirlerin yıllık su ihtiyacının önemli bir kısmı karşılanabiliyor. Ayrıca kurak dönemlerde belediyelere ek yeraltı kuyuları ve acil içme suyu projeleriyle destek sağlanıyor.
Baraj ve göletlerle depolama kapasitesi artıyor
İklim değişikliğine uyum programları çerçevesinde depolama altyapısı güçlendiriliyor. Yeni baraj ve gölet yatırımlarıyla Türkiye’nin su depolama kapasitesi 184 milyar metreküpe çıkarıldı. Bununla birlikte arıtılmış atık suyun tarımda yeniden kullanılması yaygınlaşıyor. Afyonkarahisar ve Kilis’te devreye alınan tesislerle binlerce dekar tarım alanı geri kazanılan sularla sulanıyor.
Yapay zekâ destekli sulama ile su tüketimi azalıyor
Adana, Afyonkarahisar ve Denizli’de uygulanan yapay zekâ tabanlı sulama projeleriyle sulama zamanlaması ve su miktarı otomatik olarak optimize ediliyor. Bu sistemler sayesinde yüzde 40’a kadar su tasarrufu elde edilirken, verimde de belirgin artış sağlandı. Başarılı sonuçların ardından 20 pilot bölgede benzer uygulamaların yaygınlaştırılması planlanıyor.
Enerji tasarrufu için GES destekli sulama projeleri
Terfili sulamalarda kullanılan elektrik maliyetlerini azaltmak amacıyla sulama birlikleri için güneş enerjisi sistemleri (GES) kuruluyor. İlk aşamada Şanlıurfa ve Edirne’de toplam 150 megavat gücünde GES projeleri başlatıldı. Böylece hem enerji maliyetlerinin düşürülmesi hem de yenilenebilir enerji kullanımının artırılması hedefleniyor.
Susuzluk riskine karşı en kritik adımlar
Türkiye’nin su arz güvenliği açısından en önemli başlıklar arasında; arıtılmış atık suyun yeniden kullanımının artırılması, baraj yatırımlarının güçlendirilmesi, yapay zekâ destekli sulama sistemlerinin yaygınlaştırılması ve şehir şebekelerinde kayıp-kaçak oranının düşürülmesi bulunuyor. DSİ’ye göre bu adımlar kuraklık dönemlerinde ülkenin su yönetimini daha dayanıklı hâle getiriyor.
