Tarihi kripto skandalı: 120 bin kişiyi dolandırdı... Londra'da yakayı ele verdi

İngiltere’de, binlerce Çinli emeklinin yatırımlarını zimmetine geçirip milyarlarca sterlin değerinde kripto para aldığı iddia edilen 47 yaşındaki Qian Zhimin’in ceza duruşması bu hafta başlıyor.

Sahte kimlikle İngiltere’ye giriş

BBC’nin haberine göre Zhimin, Çin’de hakkında soruşturma başlatıldıktan sonra Eylül 2017’de sahte pasaportla İngiltere’ye giriş yaptı. Londra’nın Hampstead bölgesinde aylık 17 bin sterlin kira ödeyerek bir malikane kiralayan Zhimin, burada yaşadığı süreçte polisin dikkatini çekti.

Bir yıl sonra yapılan baskında, on binlerce Bitcoin yüklü hard disk ve bilgisayar ele geçirildi. Bu, İngiltere tarihinde tek seferde yapılan en büyük kripto para el koyma operasyonu olarak kayda geçti.

Piramit sistemiyle milyarlar topladı

Soruşturma, Zhimin’in Çin’de kurduğu “Lantian Gerui” adlı şirketin yüksek kar vaadiyle yatırımcıları kandırarak piramit sistemi üzerinden milyarlarca yuan topladığını ortaya koydu. Yetkililer, yaklaşık 120 bin kişinin sisteme dahil olduğunu ve toplanan paranın 40 milyar yuanı (yaklaşık 5,6 milyar dolar) aştığını belirtiyor. Çoğu yatırımcının orta yaşlı veya yaşlı, bazıları ise borçlanarak sisteme para yatırdığı kaydediliyor.

“Zenginlik tanrıçası” imajı

Zhimin, yatırımcılarına şiirler ve blog yazılarıyla seslenip milliyetçilik ve sosyal sorumluluk temalarıyla güven kazanmaya çalıştı. Şirket büyük tanıtım toplantıları, lüks yemekler ve kitlesel tatil organizasyonları düzenleyerek yatırımcı güvenini pekiştirdi.

Katılımcılar arasında, eski Çin lideri Mao Zedong’un damadının da bulunduğu bazı tanınmış isimler yer aldı. Yatırımcılar, sistemden günlük küçük kar payları almaya devam ettiği için bu operasyonun meşru olduğuna inandı; ancak ödemelerin yeni katılımcıların yatırımlarıyla finanse edildiği ortaya çıktı.

İngiltere’de yeni kimlik, yeni planlar

Zhimin, İngiltere’ye kaçtıktan sonra kendisini “antikalar ve elmas mirasçısı” olarak tanıttı. Yardımcısı Wen Jian’ı, kripto varlıklarını nakde ve gayrimenkule çevirmekle görevlendirdi. Jian, geçen yıl kara para aklamadan 6 yıl hapse mahkum edildi. Zhimin’in günlüklerinden, İngiltere’de uluslararası banka kurma, İsveç’te şato satın alma ve “Liberland” adlı mikrodevletin kraliçesi olma planları yaptığı anlaşıldı.

Tarihi büyüklükte kripto el koyma

Polisin Hampstead’deki malikaneye düzenlediği baskıda, İngiltere tarihinin en büyük kripto para ele geçirmesi gerçekleşti. Ele geçirilen Bitcoinlerin değeri o tarihten bu yana yirmi kattan fazla arttı. Zhimin, önce suçlamaları reddetti, ancak Eylül 2025’te yapılan duruşmada suçunu kabul etti.

Mağdurların umutlu bekleyişi

Zhimin’in varlıklarının akıbeti, gelecek yıl başlayacak “suçtan elde edilen gelir” davasında belirlenecek. İngiltere yasalarına göre hak sahipleri tarafından talep edilmeyen tutarlar Hazine’ye devrediliyor. Çinli mağdurlar adına konuşan avukatlar, binlerce yatırımcının fonların bir kısmını geri almak için İngiliz makamlarına başvurduğunu belirtiyor. Ancak paraların çoğunun aracı hesaplardan geçirilmesi süreci karmaşıklaştırıyor.

Finansal ve insani yıkım

Dolandırıcılığın etkileri sadece ekonomik değil, insani boyutta da ağır oldu. Bazı yatırımcılar tüm birikimlerini kaybederken, borç nedeniyle boşanmalar ve intiharlar yaşandığı bildiriliyor. Bazı mağdurlar tedavi masraflarını karşılayamadı; bir kadının meme kanseri tedavisini yarıda bırakmak zorunda kalarak hayatını kaybettiği açıklanıyor. Bir mağdur, BBC’ye yaptığı açıklamada, “Sadece paramızı değil, ailelerimizi de kaybettik,” dedi.