İran onayladı: Hürmüz Boğazı kapatılıyor mu? Hürmüz Boğazı kapatılırsa ne olur? Hürmüz Boğazı'nın önemi ne?

Ortadoğu’da tansiyon yeniden yükselirken, İran’dan gelen kritik açıklamalar küresel enerji piyasalarını tedirgin etti. İran Meclisi üyelerinden Ali Yezdihah, ABD’nin İsrail’e doğrudan askeri destek vermesi durumunda, İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatma hakkına sahip olacağını belirtmişti.

Bugün, ABD'nin İsrail'in yanında savaşa katılarak İran'a ait üç nükleer tesise saldırmasının ardından İran'ın misillemesinin ne olacağı merak edilirken, İran Meclisi'nden dikkat çekici bir hamle geldi. Buna göre, İran Meclisi, Hürmüz Boğazı'nın kapatılmasına onay verdi. Son kararı ise güvenlik yetkilileri verecek.

Bu karar, uluslararası toplumda “İran gerçekten Hürmüz Boğazı’nı kapatabilir mi?” sorusunu yeniden gündeme taşıdı.

Hürmüz Boğazı neden bu kadar önemli?

Hürmüz Boğazı, Basra Körfezi’ni Umman Körfezi ve Arap Denizi’ne bağlayan, stratejik öneme sahip dar bir geçittir. En dar yeri sadece 33 kilometre olan bu boğazdan, dünya petrol ticaretinin yaklaşık %26’sı geçmektedir. Suudi Arabistan, Irak, İran, Kuveyt, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi büyük petrol üreticilerinin ihraç ettiği ham petrolün büyük bir kısmı bu rotayı kullanır.

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), Hürmüz Boğazı’nda yaşanacak herhangi bir kesintinin, küresel petrol fiyatlarında ciddi dalgalanmalara neden olacağını ve dünya ekonomisinde kırılganlık yaratacağını vurguluyor.

İran Hürmüz Boğazı’nı kapatabilir mi?

Hürmüz Boğazı’nı "fiziksel" anlamda kapatmak olası olmasa da İran, boğazı fiilen kullanılmaz hale getirebilecek çeşitli askeri yöntemlere sahip. ABD Kongresi Araştırma Servisi’nin (CRS) raporuna göre, İran’ın başvurabileceği bazı taktikler şunlar:

• Gemi geçişlerini engellemeye yönelik tehdit açıklamaları
• Geçiş yapan gemilere uyarı ateşi açmak
• Deniz mayınları yerleştirmek
• Hızlı saldırı botlarıyla taciz
• Kıyıdan fırlatılan füzelerle petrol tankerlerini hedef almak
• Sualtı saldırıları düzenlemek veya denizaltı gücünü devreye sokmak

Bu tür hamleler, boğazdan geçen tankerlerin sigorta maliyetlerini artırır ve sevkiyatların gecikmesine yol açar. İran daha önce 1980’lerdeki İran-Irak Savaşı sırasında benzer taktikleri kullanmıştı.

Hürmüz Boğazı kapatılırsa ne olur?

İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatma girişimi, yalnızca bölgesel değil küresel bir kriz yaratabilir. ABD başta olmak üzere Batılı ülkeler böyle bir adıma askeri müdahaleyle karşılık verebilir. Ayrıca bu hamle, İran’a yönelik uluslararası yaptırımların sertleşmesine ve bölgedeki müttefiklerinin desteğini kaybetmesine yol açabilir.

İran’ın Hürmüz Boğazı çıkışı, sadece bir siyasi mesajdan ibaret değil; aynı zamanda dünya enerji güvenliğini tehdit eden ciddi bir uyarıdır. ABD-İran-İsrail üçgeninde yükselen gerilim, yalnızca diplomatik değil, ekonomik ve askeri sonuçlar doğurabilecek potansiyele sahiptir.