Kimler dul ve yetim maaşı alabilir?

Hizmet süresi 5 yılı doldurduktan sonra veya emekli olduktan sonra vefat eden kişilerin kanunda belirli şartları taşıyan eş, çocuklar ve anne babaya aylık bağlanmasına dul ve yetim maaşı denilmektedir.

Dul maaşı ne kadar kimler alabilir?

Vatandaşların merak ettiği konulardan biri de dul ve yetim maaşlarıdır. Bir diğer ismi ölüm aylığı olan dul ve yetim aylığı, ölen sigortalının geride bıraktığı eşine ve çocuklarına bağlanan aylıktır. Bu aylık ister kadın ister erkek olsun, hak sahibi eşlere verilir.

Yetim maaşında cinsiyet ayrımı olur mu?

Eşlerde olduğu gibi çocuklarda da erkek ya da kız ayrımı yapılmaz. Eşin ölüm tarihinde sigortalı ile Medeni Kanun'a uygun evlilik bağının bulunması gerekmektedir. Erkek çocukların öğrenci değil ise 18, lisans öncesi eğitimde 20, lisans eğitiminde ise 25 yaşını doldurmamış olması gerekmektedir.

Kız çocukların ise evli olmaması şartı ile sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi bir işte çalışmaması bu kuruluşlardan gelir almaması gerekmektedir.

Dul ve yetim maaşı nasıl hesaplanır?

Vefat eden sigortalı ise eşine yüzde 50 ölüm aylığı bağlanır. Eğer ölen sigortalının hiç çocuğu yoksa eşine yüzde 75 oranında aylık bağlanır.

• Öle kişinin bir çocuğu varsa, çocuğa yüzde 25 oranında ölüm aylığı bağlanır. Çocukların her birine bağlanacak aylık oranı ise yüzde 25 olarak sabittir.
• Çocuk sayısına göre ödenecek ölüm aylığı toplam aylığın üzerine çıkamayacağından eş ve çocuklar arasında belli indirim yapılarak, maaş bağlanır.

Anne ve babasının ölümü halinde çocuklara yüzde 50 oranında ölüm aylığı ödenir. Ayrıca ölen sigortalının emekli maaşının yüzde 90'ını aşmayacak şekilde (alt sınır aylık) yakınlarına maaş bağlanır ve bu maaş da eşe 2, çocuğa 1 hisse olarak pay edilir.

Memurlarda ölüm aylığı

Memurlarda ise sigortalının ölümü durumunda eşe yüzde 60, çocuğa da yüzde 30 oranında aylık bağlanır.

Sigortalının vefatı 2008 yılından önce ise hak sahiplerinin ölüm aylığı şartları farklı; sigortalının 2008'den sonra ölümü halinde ise farklıdır.

Ocak 2018'de yüzde 5,69 zamlı olarak açıklanan sigortalılık ve ölüm tarihleri dikkate alınarak SSK ölüm taban aylıklarının son üç yıl bazındaki miktarları şöyle sıralanmaktadır:

İlk defa 01.01.2000 öncesi sigortalı olup 01.10.2008 öncesi vefat edenlerin taban aylıkları

• Hak sahibi 1 kişi ise Hak sahibi eş ve bir çocuk ise Hak sahibi iki kardeş ise
• Yüzde 80 Eş (Yüzde 60) Çocuk (Yüzde 30) Yüzde 45
• 2016 Ocak 1.038,15 | 760,22
• 2016 Temmuz 1.075,83 | 787,82
• 2017 Ocak 1.126,72 | 825,08
• 2017 Temmuz 1.193,09 | 873,68
• 2018 Ocak 1.260,97 | 923,39

İlk defa 01.01.2000 öncesi sigortalı olup 01.10.2008 sonrası vefat edenlerin taban aylıkları

• Hak sahibi 1 kişi ise Hak sahibi eş ve bir çocuk ise Hak sahibi iki kardeş ise
• Yüzde 80 Eş (Yüzde 60) Çocuk (Yüzde 30) Yüzde 45
• 2016 Ocak 1.036,62 | 759,69
• 2016 Temmuz 1.074,25 | 787,27
• 2017 Ocak 1.125,06 | 824,50
• 2017 Temmuz 1.191,33 | 873,07
• 2018 Ocak 1.259,11 | 922,75

İlk defa 01.01.2000-30.09.2008 arasında sigortalı olup 01.10.2008 sonrası vefat edenlerin taban aylıkları

• Hak sahibi 1 kişi ise Hak sahibi eş ve bir çocuk ise Hak sahibi iki kardeş ise
• Yüzde 80 Eş (Yüzde 60) Çocuk (Yüzde 30) Yüzde 45
• 2016 Ocak 612,82 | 459,60 | 229,82 344,73
• 2016 Temmuz 635,07 |476,28 | 238,16 | 357,24
• 2017 Ocak 665,10 | 498,81 | 249,43 | 374,14
• 2017 Temmuz 704,28 | 528,19 | 264,12 |396,18
• 2018 Ocak 744,35 | 558,25 | 279,15 | 418,72

01.10.2008’den önce vefat eden sigortalıların hak sahiplerine bağlanacak ölüm geliri alt sınır geliri

Hak sahibi 1 kişi ise Hak sahibi eş ve bir çocuk ise Hak sahibi iki kardeş ise Sigortalı Alt Sınır Geliri

2017 Temmuz 568,26 | 426,20 | 213,10 | 319,65 | 710,33

2018 Ocak 600,59 | 450,45 | 225,23 | 337,84 | 750,75

• İş kazası ve meslek hastalığı sigortasından bağlanacak ve son takvim ayı 2018/Ocak – Aralık olan gelirlerde sigortalının başkasının bakımına muhtaç olması halinde bağlanacak gelir
• 67,65 x 30 x %85 = 1725,08 TL’den az olmayacak.

Dul ve yetim maaşı alma şartları nelerdir?

* Eşini kaybeden bir kişinin dul aylığı alabilmesi, başka bir evlilik yapana ya da ölene kadar devam eder. Sigortalı bir işe girerse aylığının yarısını alabilir.

* Baba veya annesini kaybeden bir erkek, 18 yaşına kadar kesintisiz, öğrenciliği devam ederse 25 yaşına kadar kesintisiz yetim aylığı almaya hak kazanır. Ancak eğer erkek çocuğunun çalışmasına engel olacak bir malül durumu mevcut ise o zaman yaşına bakılmaksızın ömür boyu yetim aylığı alabilir.

* Baba veya annesini kaybeden bir kız çocuğu, evlenene kadar ve sigortalı bir işe girene kadar yaşı ne olursa olsun ömür boyu yetim aylığı alır. Evlenirse ya da bir işe girerse aylık kesilir. Boşandığında ya da işten ayrıldığında aylık yeniden kendisine bağlanır.

* Hiçbir geliri, mal varlığı bulunmayan ve sigortalının ölmeden önce bakmakla yükümlü olduğu 65 yaş üzeri anne ve babası ölüm aylığı adı altında maaşa bağlanabilir.

* Dul ve yetim aylığı alabilmek için resmi talepte bulunulması gerekmektedir. Bunun için ölüm aylığı talep belgesini il ve ilçelerde bulunan sigorta müdürlüklerine teslim edilmesi şarttır. Talep yoksa bu maaş bağlanmaz.

* Dul ve yetim aylığı ödemeleri sigortalının ölüm tarihini izleyen ilk aybaşında ödenmeye başlar. Eğer başvuru talebinde gecikme yaşanırsa, yapılan başvuruya bağlı olarak ilk ay başında ödeme gerçekleşmeye başlar.