Kolesterol ilaçlarının bilinmeyen faydası: Demans riskini azaltabilir
Kolesterol ilaçları sadece kalp sağlığını korumakla kalmayıp, bilişsel fonksiyonları destekleyerek demans riskini azaltabilir. Yeni araştırmalar, bu ilaçların beyin sağlığı için önemli faydalar sunabileceğini gösteriyor.
Yaklaşık bir milyon katılımcının yer aldığı kapsamlı bir çalışma, kolesterol seviyelerinin düşürülmesinin sadece kalp sağlığı için değil, aynı zamanda demans riskini azaltmak için de etkili olabileceğini ortaya koydu.
Çalışma, bazı kolesterol düşürücü ilaçların bilişsel sağlığı da destekleyebileceğini gösteriyor.
İngiltere’deki Bristol Üniversitesi ile Danimarka’daki Kopenhag Üniversitesi Hastanesi’nin ortak yürüttüğü araştırma, daha önce 'kötü' kolesterol ile demans arasındaki ilişkiyi gösteren çalışmaları daha geniş ve güçlü verilerle destekliyor.
Kolesterol ve demans arasındaki bağlantı
Bu fikir yeni olmasa da, son çalışma ilişkideki bağlantıyı daha güçlü bir şekilde ortaya koyuyor ve kolesterolü düşürmenin her iki sorunu birden çözebileceğine işaret ediyor.
Araştırmacılar yayınladıkları makalede, “Erken yaşlarda kolesterolün düşürülmesi, ileriki yıllarda demans riskiniazaltacaktır” ifadelerini kullanıyor.
Genetik verilerle kolesterol ve demans ilişkisi incelendi
Çalışma, kolesterol yüksekliği için ilaç kullananları doğrudan takip etmek yerine, kolesterolü düşüren genetik varyantları temel aldı. Bu yöntem, ömür boyu bu tür ilaçlar kullanmanın etkisini simüle eden Mendelyan Rastgeleleştirme (Mendelian Randomization) olarak adlandırılıyor.
Genetik karşılaştırmalar, diyet ve egzersiz gibi yaşam tarzı faktörlerinin etkisini ortadan kaldırarak daha net sonuçlar alınmasını sağladı.
Araştırmacılar, düşük kolesterolü öngören genetik yapılar ile daha düşük demans riski arasında güçlü bir ilişki tespit etti. Bu, kolesterolü düzenleyen biyolojik yolların aynı zamanda demans riskini de etkilediğini gösteriyor.
Bristol Üniversitesi’nde klinik biyokimyacı Liv Tybjærg Nordestgaard, “Bu varyantlara sahip olanların, demans geliştirme riskinin anlamlı şekilde daha düşük olduğunu gördük” dedi.
Aterosklerozun rolü
Araştırmada, damar içi yağlı kolesterol birikimi (aterosklerozun) bu sürecin önemli bir parçası olabileceği belirtiliyor. Bu durum beyne giden kan akışını engelleyerek beyin hasarına yol açabilir; zira bazı demans türleri beyin kan akışındaki problemlere bağlı gelişiyor.
Klinik denemeler ile ileri araştırma gerekiyor
Araştırmacılar, kolesterol düşürücü ilaçların beyin koruyucu etkilerini doğrudan göstermek için uzun süreli klinik denemelerin yapılmasını öneriyor.
Nordestgaard şu açıklamalarda bulundu:
- “Önümüzdeki 10-30 yıl boyunca yapılacak rastgele kontrollü klinik deneylerde, katılımcılara kolesterol düşürücü ilaçlar verilip demans riskinin izlenmesi çok değerli olacaktır."
Bu çalışma Alzheimer’& Dementia dergisinde yayımlandı.