Kolombiya'da sona eren 52 yıllık iç savaşın anatomisi

farc stratejikortak.com
farc stratejikortak.com

FARC ile Kolombiya ordusu arasında 52 yıl boyunca süren savaş örgüt üyelerinin silah bırakmasıyla sona erdi. Biz de iç savaşın başladığı günden bugüne süren kanlı süreci sizler için hazırladık.

Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) ile hükümet arasında süren 52 yıllık savaş sona erdi. 250 bine yakın insanın hayatını kaybettiği savaşın bittiğini Devlet Başkanı Santos şu sözlerle duyurdu:

"Silahların tamamen teslim edilmesi, silahların yüklendiği son kamyonların yola çıkmasıyla bu savaşa son nokta konuldu, çatışmalar tamamen sona erdi ve ulusumuz için yeni bir dönem başladı"

52 yıllık iç savaşın anatomisi ise 5 başlıkta şöyle:

Gaitan suikastinden sonra 10 yıllık iç savaş yaşandı

                                    Sosyal adalet ve demokrasi talepleriyle yola çıkan ve kısa sürede Devlet başkanlığına kadar gelen Jorge Eliecer Gaitan halk tarafından çok seviliyordu. Fakat sermaye sahiplerinin karşı olduğu Gaitan'a karşı bür cephe oluştu. 1948 yılında başkan olan Liberal lider Gaitan'ın suikast sonucu öldürülmesi sonucu Muhafazakarlar ile Liberaller arasında iç savaş başladı. 1957'deki barış anlaşmasına kadar binlerce insan öldü.
Gaitan suikastinden sonra 10 yıllık iç savaş yaşandı Sosyal adalet ve demokrasi talepleriyle yola çıkan ve kısa sürede Devlet başkanlığına kadar gelen Jorge Eliecer Gaitan halk tarafından çok seviliyordu. Fakat sermaye sahiplerinin karşı olduğu Gaitan'a karşı bür cephe oluştu. 1948 yılında başkan olan Liberal lider Gaitan'ın suikast sonucu öldürülmesi sonucu Muhafazakarlar ile Liberaller arasında iç savaş başladı. 1957'deki barış anlaşmasına kadar binlerce insan öldü.
1964'te FARC kuruldu
10 yıllık iç savaş sürecinde yoksul halk arasında güç kazanan komünist ve sol örgütler, git gide büyüdü. Savaşın devam ettiği süreçte yoksullar arasında ağırlığını hissettirmeye başlayan gruplar, bazı bölgelerde kendi ‘öz savunmalarını’ oluşturmak istedi ve ülkenin bir kırsal bölgesinde Marquetalia Cumhuriyeti olarak adlandırılan alan oluşturdu. 
  
Ordunun ülke içinde farklı bir yapılanmanın kurulmasını kendine tehdit olarak gören ordu, bölgeye büyük bir operasyon başlattı. Bu sırada ormanlık alanlara kaçan Komünistler silahlı mücadele kararı aldı ve 1964’te Manuel Marulanda liderliğinde Kolombiya Komünist Partisi'nin askeri kanadı olarak Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) kuruldu.
1964'te FARC kuruldu 10 yıllık iç savaş sürecinde yoksul halk arasında güç kazanan komünist ve sol örgütler, git gide büyüdü. Savaşın devam ettiği süreçte yoksullar arasında ağırlığını hissettirmeye başlayan gruplar, bazı bölgelerde kendi ‘öz savunmalarını’ oluşturmak istedi ve ülkenin bir kırsal bölgesinde Marquetalia Cumhuriyeti olarak adlandırılan alan oluşturdu. Ordunun ülke içinde farklı bir yapılanmanın kurulmasını kendine tehdit olarak gören ordu, bölgeye büyük bir operasyon başlattı. Bu sırada ormanlık alanlara kaçan Komünistler silahlı mücadele kararı aldı ve 1964’te Manuel Marulanda liderliğinde Kolombiya Komünist Partisi'nin askeri kanadı olarak Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) kuruldu.
İç savaş başladı:  Kolombiya ordusu sol örgütlere ve paramiliter gruplara karşı
FARC'ın kurulmasından itibaren ordu ile çatışmalara başladı. FARC'ın yanı sıra bu dönemde Ulusal Kurtuluş Ordusu (ELN) ve Kolombiya Komünist Partisi-Marksist /Leninist'e bağlı Maocu Halk Kurtuluş Ordusu (EPL) da  kuruldu. Sol örgütlerin ortaya çıkmasının ardından bu gruplara karşı paramiliter grupların varlığı da gün yüzüne çıktı. 

  
Orduya karşı savaşan sol gruplar adam kaçırma, maddi hasarlı eylemler ile birlikte binlerce güvenlik gücünün ve sivilin ölmesine neden oldu. Ayrıca paramiliter gruplar da tıpkı FARC gibi ülkedeki çatışmaları bir tarafı oldu ve kanlı eylemlerini sürdürdü. Ülkede onlarca yıl süren çatışmalar bu yüzden iç savaş olarak nitelendirildi.
İç savaş başladı: Kolombiya ordusu sol örgütlere ve paramiliter gruplara karşı FARC'ın kurulmasından itibaren ordu ile çatışmalara başladı. FARC'ın yanı sıra bu dönemde Ulusal Kurtuluş Ordusu (ELN) ve Kolombiya Komünist Partisi-Marksist /Leninist'e bağlı Maocu Halk Kurtuluş Ordusu (EPL) da kuruldu. Sol örgütlerin ortaya çıkmasının ardından bu gruplara karşı paramiliter grupların varlığı da gün yüzüne çıktı. Orduya karşı savaşan sol gruplar adam kaçırma, maddi hasarlı eylemler ile birlikte binlerce güvenlik gücünün ve sivilin ölmesine neden oldu. Ayrıca paramiliter gruplar da tıpkı FARC gibi ülkedeki çatışmaları bir tarafı oldu ve kanlı eylemlerini sürdürdü. Ülkede onlarca yıl süren çatışmalar bu yüzden iç savaş olarak nitelendirildi.
Barış görüşmeleri başladı

                                    Sol gruplar, paramiliter gruplar ve bunlarla birlikte uyuşturucu kartellerinin de bir taraf olarak ülkede faaliyet göstermesi on binlerce insanın ölümüne sebep olmuş, Kolombiya’da ‘istikrar’ kelimesinin bir karşılığı kalmamıştı. Devlet düzenin tahsis edilemediği, halkın her gün farklı bir taraftan acı çekmesi hükümetin de elini kolunu bağlıyordu. Ülkenin yaklaşık yüzde 40’ını kontrol ettiği belirtilen FARC ile barış görüşmeleri ilk olarak 1984 yılında başladı. 

  
1984-1987, 1991-1992, 1999-2002, 2012 ve 2016 yıllarında militanlar ile hükümet barış görüşmeleri için bir araya geldi. Her seferinde sonuçsuz kalan görüşmeler 2016 yılında Küba’da sürdürülen görüşme ile nihai sonuca ulaşmaya başladı.
Barış görüşmeleri başladı Sol gruplar, paramiliter gruplar ve bunlarla birlikte uyuşturucu kartellerinin de bir taraf olarak ülkede faaliyet göstermesi on binlerce insanın ölümüne sebep olmuş, Kolombiya’da ‘istikrar’ kelimesinin bir karşılığı kalmamıştı. Devlet düzenin tahsis edilemediği, halkın her gün farklı bir taraftan acı çekmesi hükümetin de elini kolunu bağlıyordu. Ülkenin yaklaşık yüzde 40’ını kontrol ettiği belirtilen FARC ile barış görüşmeleri ilk olarak 1984 yılında başladı. 1984-1987, 1991-1992, 1999-2002, 2012 ve 2016 yıllarında militanlar ile hükümet barış görüşmeleri için bir araya geldi. Her seferinde sonuçsuz kalan görüşmeler 2016 yılında Küba’da sürdürülen görüşme ile nihai sonuca ulaşmaya başladı.
52 yıllık savaş sona erdi

                                    Kolombiya Devlet Başkanı Juan Manuel Santos öncülüğünde hükümet ile FARC arasında Küba’da 4 yıldır sürdürülen barış görüşmelerinde ilk somut adım 23 Haziran 2016’daki ateşkes anlaşmasıyla atıldı. 26 Eylül’de barış anlaşması imzalanmasının arından 2 Ekim’de düzenlenen referandumda halkın yüzde 50,2’si barış anlaşmasına ‘hayır’ dedi. Devlet Başkanı Santos, bu yoldan dönmeyeceğini ifade ederek görüşmelerini sürdürdü. 24 Kasım’da yeni bir barış anlaşması imzalandı. BM’nin de gözlemci olarak katıldığı görüşmeler sonrasın 24 Şubat 2017’de militanlar BM gözetiminde toplanma alanlarına ulaştı ve silah bırakma aşamasına geçildi. İlk silah 17 Mart’ta BM yetkililerine teslim edildi. 16 Ağustos 2017’de örgüt militanlarının son silahlarını da bırakmasıyla Devlet Başkanı Santos, 250 bine yakın kişinin hayatını kaybettiği, 6 milyondan fazla kişi evlerinden göç etmek zorunda kalan 52 yıllık savaşın sona erdiğini duyurdu.
52 yıllık savaş sona erdi Kolombiya Devlet Başkanı Juan Manuel Santos öncülüğünde hükümet ile FARC arasında Küba’da 4 yıldır sürdürülen barış görüşmelerinde ilk somut adım 23 Haziran 2016’daki ateşkes anlaşmasıyla atıldı. 26 Eylül’de barış anlaşması imzalanmasının arından 2 Ekim’de düzenlenen referandumda halkın yüzde 50,2’si barış anlaşmasına ‘hayır’ dedi. Devlet Başkanı Santos, bu yoldan dönmeyeceğini ifade ederek görüşmelerini sürdürdü. 24 Kasım’da yeni bir barış anlaşması imzalandı. BM’nin de gözlemci olarak katıldığı görüşmeler sonrasın 24 Şubat 2017’de militanlar BM gözetiminde toplanma alanlarına ulaştı ve silah bırakma aşamasına geçildi. İlk silah 17 Mart’ta BM yetkililerine teslim edildi. 16 Ağustos 2017’de örgüt militanlarının son silahlarını da bırakmasıyla Devlet Başkanı Santos, 250 bine yakın kişinin hayatını kaybettiği, 6 milyondan fazla kişi evlerinden göç etmek zorunda kalan 52 yıllık savaşın sona erdiğini duyurdu.
Bugünün gazete manşetleri için tıklayın >