Türkiye’de hızla yayılıyor: Bir kutu konservenin sebep olduklarına inanamayacaksınız
Türkiye’de son haftalarda gıda zehirlenmesi şikayetlerinde belirgin artış yaşandığını belirten Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Nagihan Demir, hem tüketicilere hem de gıda işletmelerine dikkat çekici uyarılarda bulundu. Demir, kontaminasyonun üretimden sofraya kadar her aşamada ortaya çıkabileceğini söyleyerek özellikle konserve gıdalarda görülen botulizm riskinin ölümcül sonuçlara yol açabileceğini vurguladı.
Türkiye’nin farklı bölgelerinde son haftalarda artış gösteren gıda zehirlenmesi vakaları, uzmanları yeniden alarma geçirdi. Gaziantep Özel Anka Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Nagihan Demir, salgın niteliğine dönüşen vakalar nedeniyle hem vatandaşlara hem de işletmelere önemli uyarılarda bulundu. Demir, gıda güvenliğinin "çiftlikten sofraya" uzanan tüm adımlarda korunması gerektiğini vurguladı.
Gıda kontaminasyonu her aşamada ortaya çıkabilir
Dr. Demir, gıdaların üretim, işleme, dağıtım ve hazırlık süreçlerinin herhangi bir bölümünde kirlenebileceğini hatırlatarak, tekil vakaların çoğu zaman fark edilmediğini ifade etti. Ancak aynı yemeği tüketen birden fazla kişide benzer şikayetler görülmeye başladığında, bunun salgın göstergesi olarak değerlendirilmesi gerektiğini söyledi.
Pandemi döneminde alınan yoğun hijyen önlemleri nedeniyle zehirlenmelerin azaldığını belirten Demir, normalleşme süreciyle birlikte toplu yemek tüketiminin artması ve özellikle deniz ürünlerinin sık tercih edilmesinin vaka sayısını yükselttiğini aktardı.
En tehlikeli etkenlerden biri: Botulinum toksini
Türkiye’de görülen zehirlenmelerde en sık karşılaşılan nedenleri sıralayan Demir; Norovirüs, Salmonella, Hepatit A/E, Listeria, Staphylococcus aureus toksinleri, pestisit kalıntıları ve ağır metallerin listesinin başında yer aldığını söyledi.
Botulizm riskine özel bir parantez açan Dr. Demir, şişmiş konserve gıdaların kesinlikle tüketilmemesi gerektiğini vurguladı. “Botulinum toksini çok düşük miktarlarda dahi ölümcül olabilir” diyen Demir, felce kadar ilerleyebilen ağır tablolarla karşılaşılabildiğini belirtti.
Belirtiler hafif başlayıp hızla ağırlaşabilir
Dr. Demir’e göre gıda zehirlenmesinin belirtileri bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal ve ateşle başlıyor. Bazı durumlarda nörolojik bulgular, kas güçsüzlüğü ve bilinç değişiklikleri de görülebiliyor. Çocuklar, gebeler, yaşlılar ve bağışıklığı baskılanmış bireylerin daha ağır seyir riski altında olduğu vurgulandı.
Tanı sürecinde kritik rol: Hasta öyküsü
Olası bir salgın durumunda, aynı yemeği tüketen iki veya daha fazla kişide şikayet görülmesinin en önemli uyarı olduğunun altını çizen Demir, hastanelerde gıda örneği alınmadığını hatırlattı. Tanının yalnızca hastadan alınan dışkı, kan veya kusmuk örnekleri ile konulabildiğini, gıda numunesi alma yetkisinin ise İl ve İlçe Tarım Müdürlüklerine ait olduğunu söyledi.
Sıvı desteği tedavinin temelini oluşturuyor
Gıda zehirlenmelerinin büyük bölümünde destek tedavisinin yeterli olduğunu belirten Dr. Demir, özellikle kusma ve ishal görülen hastalarda sıvı-elektrolit dengesinin hızla sağlanması gerektiğini ifade etti. Ağır vakalarda damar içi sıvı ve antibiyotik tedavisi uygulanırken, mantar veya ağır metal gibi nedenlere bağlı zehirlenmelerde özel antidotların kullanıldığı bilgisini verdi.
Uzman: “Basit önlemler hayat kurtarabilir”
Dr. Demir, vatandaşların evde gıda güvenliği konusunda uygulayabileceği temel kuralları şöyle sıraladı:
Çiğ ve pişmiş gıdalar birbirinden ayrılmalı.
Çiğ et, tavuk ve balıkla temas eden yüzeyler hemen temizlenmeli.
Mutfak bezleri ve süngerler sık sık değiştirilmelidir.
Pastörize edilmemiş süt ve çatlak yumurtalardan uzak durulmalı.
Sebze ve meyveler kapsamlı şekilde yıkanmalı.
Pişmiş gıdalar yeniden ısıtılırken en az 74°C’ye ulaşması sağlanmalı.
Şişmiş konserve ve paketli ürünler kesinlikle tüketilmemelidir.
