Kronik ağrı tedavisinde çığır açan keşif: Vücut kendi ilacını üretiyor
Leeds Üniversitesi’nin öncülük ettiği yeni araştırma, vücudun periferik sinirlerde benzodiazepin benzeri doğal peptitler üreterek ağrı sinyallerini erken aşamada bastırabildiğini ortaya koydu. Merkezi sinir sistemine geçmeyen bu mekanizma, bağımlılık ve sedasyon riskini ortadan kaldırdığı için opioidlerin alternatifi olabilecek güvenli tedavilere kapı aralıyor.
Vücudun periferik sinir sisteminde keşfedilen doğal peptitlerin, kronik ağrı üzerindeki etkisine ilişkin yeni bulgular bilim dünyasında dikkat çekti. Leeds Üniversitesi’nin yürüttüğü çalışma, benzodiazepin benzeri bu peptitlerin sinir uçlarındaki ağrı sinyallerini zayıflattığını ve opioidler gibi yan etkilere yol açmadığını gösteriyor.
Bölgesel etki mekanizması
Araştırma ekibi, omurilik gangliyonlarında ortaya çıkan bu peptitlerin yalnızca çevresel sinirlerde etkili olduğunu belirtiyor. Kan-beyin bariyerini aşmayan bu süreç, sedasyon veya bağımlılık riskini ortadan kaldırıyor. Prof. Nikita Gamper, mevcut güçlü ağrı kesicilerin yarattığı sorunlara işaret ederek, daha güvenli seçeneklere duyulan ihtiyacın altını çiziyor.
Glial hücrelerin rolü
Bilim insanları, sinir hücreleriyle bağlantılı belirli glial hücrelerin bu benzodiazepin benzeri peptiti doğal olarak salgıladığını tespit etti. Peptit, ağrı iletimini yavaşlatarak beyne giden sinyal akışını düşürüyor. Araştırmanın kilit isimlerinden Dr. Ganesan Baranidharan, kronik ağrının dünya genelinde sağlık sistemlerinin en büyük yüklerinden biri olduğunu hatırlatarak, yeni mekanizmanın tedavide önemli bir boşluğu doldurabileceğini ifade ediyor.
Yeni ilaç geliştirme hedefi
Journal of Clinical Investigation’da yayımlanan sonuçlar, yalnızca periferik sinirleri hedefleyen yeni ağrı kesicilerin geliştirilebileceğini gösteriyor. Bu ilaçların beyne etki etmeyecek olması, bağımlılık riskini ortadan kaldırması ve ağrıyı kaynağında baskılaması araştırmayı öne çıkaran unsurlar arasında. Çalışma ekibi, 3,5 milyon sterlinlik yeni fonla nöropatik ağrı biyobelirteçlerini inceleyecek ve bu mekanizma üzerinden yeni tedavi yöntemleri geliştirmeyi planlıyor.
Uluslararası iş birliği
Leeds Üniversitesi’nin yanı sıra Çin’deki Hebei Tıp Üniversitesi ve ABD’deki Cincinnati Üniversitesi’nin katkı sunduğu araştırma, üç kurumun daha önce ulaştığı benzer sonuçların ortak bir projeyle birleştirilmesiyle ilerledi. Çalışmanın ortak yazarlarından Prof. Xiaona Du, ekiplerin aynı bulgulara ulaşmasının işbirliğini hızlandırdığını belirtiyor.
