Yapay zeka destekli mamografi: Erken teşhiste yeni dönem mi başlıyor?

ABD’de birçok tıp merkezi artık mamogramların değerlendirilmesinde yapay zekâ teknolojisinden yararlanıyor. Bu yazılımlar, milyonlarca mamografi görüntüsünü analiz ederek kanserli dokularla iyi huylu oluşumlar arasındaki farkları ayırt etmeyi öğreniyor.

Kaliforniya Üniversitesi’nden araştırmacılar, bu teknolojiyi tanı koyma sürecini hızlandırmak amacıyla test ediyor. Yeni yayımlanan bir çalışmaya göre, Yayap zeka desteğiyle şüpheli görüntüler önceliklendirildiğinde, mamogramdan biyopsi aşamasına kadar geçen süre ortalama 73 günden 9 güne indirildi.

Ancak uzmanlar temkinli davranıyor. Susan G. Komen Vakfı Halk Sağlığı Başkan Yardımcısı Dr. Sonja Hughes konuyla ilgili olarak şu değerlendirmede bulundu:

• “Henüz bu teknolojinin yaşam kurtardığını kanıtlayan yeterli veri yok.”

%88,6 oranında doğru tespit

Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), doğruluk oranları farklılık gösteren birçok yapay zekâ programını onayladı. Hall’un mamogramında kullanılan Lunit adlı yazılım, İsveç’te 8.800 kadının katıldığı bir araştırmada kanser vakalarını yüzde 88,6 oranında doğru tespit edebildi. Ancak aynı çalışma, gereksiz testlere ve endişeye yol açabilecek yüzde 7 oranında yanlış pozitif sonuç da saptadı.

Erişimi olmayan kadınlara yardımcı olabilir

New York’taki Mount Sinai Hastanesi’nden Dr. Lisa Abramson şu açıklamalarda bulundu:

• “Yapay zekânın avantajı yorulmaması. Radyologların yerini almayacak ama meme kanserlerini daha iyi tespit etmemizi sağlayacak.”

Johns Hopkins Üniversitesi’nden Prof. Otis Brawley ise teknolojinin kırsal bölgelerde uzman radyologlara erişimi olmayan kadınlara yardımcı olabileceğini ifade etti.

Bir başka araştırma, AI kullanıldığında uzman ve genel radyologların kanseri tespit edebilme oranlarının yüzde 93’e çıktığını gösterdi.

Gereksiz tedavilere yol açabilir mi?

Bazı uzmanlar, yapay zekânın gereğinden fazla tanı koyabileceği endişesini dile getiriyor. Amerikan Kanser Derneği’ne göre, bazı tümörler biyolojik olarak kansere dönüşme potansiyeline sahip olmasa da yapay zeka sistemleri bu oluşumları “kanserli” olarak algılayabiliyor. Bu durum, gereksiz tedavilere ve hastalar üzerinde psikolojik baskıya yol açabiliyor.

Ayrıca, birçok yapay zekâ sisteminin ağırlıklı olarak beyaz kadınların görüntüleriyle eğitilmesi nedeniyle, farklı etnik kökenlerden kadınlarda aynı tanı doğruluğunu göstermeyebileceği yönünde endişeler de dile getiriliyor.

Ne zaman ve nasıl mamografi yaptırmalı?

Amerikan Kanser Derneği'nin önerilerine göre:

1. 45-54 yaş arasındaki kadınların her yıl mamografi yaptırması tavsiye ediliyor.
2. 55 yaş ve üzerindeki kadınlar ise iki yılda bir tarama yaptırmayı tercih edebileceği gini isterlerse yıllık taramaya da devam edebilir.
3. Yğun meme dokusuna sahip kadınların, ek görüntüleme yöntemlerinin gerekip gerekmediği konusunda doktorlarına danışmaları öneriliyor.
4. Uzmanlar ayrıca, kadınların her yıl aynı merkezde mamografi yaptırmalarını ve mümkünse meme görüntüleme konusunda deneyimli radyologların görev yaptığı merkezleri tercih etmelerini vurguluyor.

Hall ise başlangıçta yapay zekâya mesafeli olduğunu, ancak yaşadığı deneyimin bakış açısını değiştirdiğini şu şekilde ifade ediyor.

• “Yapay zekâdan pek hoşlanmıyorum ama bu durumda iyi ki vardı. Sonuçta nasıl bulunursa bulunsun, önemli olanın erken teşhis olduğunu anladım.”