Nepal'de yeni başbakan sosyal medya oylamasıyla seçildi

Nepal'de dijital çağın en sıra dışı siyasi olaylarından biri yaşandı. Ülkede sosyal medya yasaklarına ve yolsuzluğa karşı ayaklanan protestocular, yönetimi devirdi, ardından ise farklı bir yöntemle ülkenin yeni geçici başbakanını Discord üzerinden yapılan çevrim içi bir halk oylamasıyla belirledi.

Sosyal medya yasaklandı, gençler ayaklandı

Olayların fitilini ateşleyen gelişme, Nepal hükümetinin 4 Eylül'de Facebook, Instagram, WhatsApp, YouTube, X (eski adıyla Twitter), Reddit ve LinkedIn gibi 26 sosyal medya platformuna erişimi engellemesi oldu. Gerekçe olarak, bu platformların Nepal İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı’na yasal kayıt başvurusu yapmaması gösterildi.

Bu yasaklar, zaten yolsuzluk ve yönetim krizlerinden bıkan gençler arasında infial yarattı. Ülke genelinde protestolar patlak verdi. Özellikle başkent Katmandu sokaklarında binlerce genç parlamentoya doğru yürüyüşe geçti.

51 ölü, bin 300 yaralı, 15 bin mahkum firar etti

Gösteriler hızla şiddetlendi. Güvenlik güçleri protestoculara gerçek mermi, tazyikli su ve göz yaşartıcı gazla müdahale etti. Katmandu Post gazetesinin haberine göre, çıkan olaylarda en az 51 kişi yaşamını yitirdi, 1300’den fazla kişi yaralandı. Ölenler arasında 3 polis memuru da bulunuyordu.

Ayrıca, isyancı grupların hapishanelere baskın düzenlemesiyle 25’ten fazla cezaevinden 15 binin üzerinde mahkumun firar ettiği bildirildi. Ülkedeki birçok bakanlık binası, siyasi merkezler ve kamu yapıları da ateşe verildi. Bakanlar, artan tehditler nedeniyle helikopterlerle tahliye edildi.

Başbakan istifa etti, Discord’da yeni lider seçildi

Bu baskının ardından Başbakan KP Sharma Oli, 9 Eylül'de istifasını sundu. Ancak Z kuşağının tepkisi sadece sokakta kalmadı. Genç protestocular, ABD merkezli sosyal medya platformu Discord üzerinden “Youth Against Corruption” (Yolsuzluğa Karşı Gençlik) adlı bir sunucu oluşturarak siyasi süreci dijital ortama taşıdı.

Sunucuda 130.000’den fazla üye yer aldı. Discord kanalları üzerinden çok sayıda anket düzenlendi ve sonunda geçici başbakan olarak Nepal’in ilk kadın Yüksek Mahkeme Başkanı Sushila Karki belirlendi. Karki’nin Discord anketinde %50 oy oranına ulaşması için 7.713 oy kullanıldığı belirtildi.

Seçimin hemen ardından Karki, Nepal Devlet Başkanı Ram Chandra Poudel ve Kara Kuvvetleri Komutanı General Ashok Raj Sigdel ile bir araya gelerek, geçici lider olarak görev alacağını bildirdi.

Discord, protestocuların dijital merkezi oldu

Pandemi sonrası popülerliği hızla artan Discord, Nepal’deki protestolarda komuta ve koordinasyon merkezi haline geldi. Genç aktivistler, platformu sadece tartışma aracı değil, aynı zamanda bilgi yayma, yardım organizasyonu ve siyasi karar alma süreçlerinde kullandı.

Sunucularda; sahadan güncellemeler, doğrulama kanalları, bilgi bültenleri, yardım hatları ve duyurular gibi onlarca farklı kanal kuruldu. New York Times’a konuşan bir Discord moderatörü, oylamanın resmi değil, yalnızca geçici lider belirleme amacıyla yapıldığını belirtti.

Ancak bu gelişme, dijital katılımın siyasi meşruiyet üzerindeki etkisini tartışmaya açtı. Zira Discord’daki oylamaya Nepal dışından da kişilerin katılmış olabileceği iddia ediliyor.

Sushila Karki kimdir?

73 yaşındaki Sushila Karki, 2016 yılında Nepal Yüksek Mahkemesi'ne başkan olarak atanan ilk kadın olmuştu. Görev süresi boyunca yolsuzlukla mücadelede sert tutumuyla tanınan Karki, “Sıfır Tolerans” politikasıyla halkın güvenini kazanmıştı. Bu nedenle, Discord’da yapılan oylamada öne çıkan isimlerden biri oldu.