Nükleer anlaşmada belirsizlik: İran da ABD de ilk adımı atmıyor
Joe Biden'ın başkanlık koltuğuna geçmesinin ardından İran ve ABD'den nükleer anlaşmaya dair peş peşe açıklama gelmeye başladı. İran önce ABD'nin yaptırımları kaldırması gerektiğini ifade ederken, ABD'ye göre önce İran'ın uranyum zenginleştirmeyi bırakması tarafların masaya oturmasını sağlayabilir.
İran resmi haber ajansı IRNA'ya göre, ABD Başkanı Joe Biden ve İran lideri Ali Hamaney'in anlaşmaya yönelik sözlerinin ardından katıldığı televizyon programında açıklamalarda bulunan Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, bu konuda yeniden müzakere masası kurulmasına kapalı olduklarını yeniden kaydetti.
Nükleer anlaşma ile ilgili tüm konuların müzakere edilip sonuçlandığının altını çizen Zarif, "İran nükleer anlaşmaya bağlıdır ve ABD'nin de anlaşmaya dönmesi ile ilgileniyoruz" dedi.
Eski ABD Başkanı Donald Trump döneminde Washington'un Avrupalı ülkeleri de nükleer anlaşmayı ihlal etmeye zorladığını belirten Zarif, Trump yönetiminin anlaşmadan çekilmesinden bir sene sonra kendilerinin de taahhütlere uymayı azalttıklarını söyledi.
Kimse ilk adımı atmıyor
Biden hükümetinin Trump'ın İran politikasını devam ettirip ettirmeyeceğine karar vermesi gerektiğini dile getiren Zarif, "Biden hükümeti henüz ne yapmak istediğine karar vermedi. Sözleri belirsiz ve anlamsız. Açıklamalarını düzeltmek için hala zamanları var" ifadelerini kullandı.
Biden, CBS kanalına verdiği röportajda "Önce ABD, İran'ı müzakere masasına getirmek için yaptırımları kaldıracak mı?" şeklindeki soruya, "Hayır. Önce onların uranyum zenginleştirmeyi durdurması gerekiyor" yanıtını vermişti.
İran lideri Ali Hamaney ise anlaşmaya şart koyma hakkının Tahran yönetiminde olduğunu belirterek, ülkesinin nükleer anlaşmadan kaynaklanan taahhütleri yerine getirmesi için önce ABD'nin tüm yaptırımları kaldırmasının kendileri için şart olduğunu açıklamıştı.
Ne olmuştu?
- İran ile ABD, Çin, Fransa, Almanya, Rusya ve İngiltere arasında 2015'te Tahran'ın nükleer faaliyetlerinin düzenlendiği ve denetim altına alındığı bir anlaşma imzalanmıştı.
- Donald Trump'ın başkanlığa gelmesinin ardından ABD, 8 Mayıs 2018'de anlaşmadan tek taraflı çekilerek, İran'a yeniden yaptırım uygulamaya başlamıştı.
- Tahran da yaptırımlara karşılık 5 Ocak 2020'de anlaşmadaki taahhütlerini tamamen durdurmuş ve yüksek düzeyde uranyum zenginleştirme işlemi dahil bir dizi adım atmıştı.
- ABD'de göreve gelen Joe Biden yönetimi, Tahran'ın anlaşmadaki taahhütlerini yerine getirmesi halinde anlaşmaya geri döneceklerini duyurmuştu. İran ise anlaşmadan çekilen taraf olarak öncelikle ABD'nin anlaşmaya dönmesi ve yaptırımları kaldırması gerektiğini vurgulamıştı.
