Nükleer gerilim yeniden tırmanıyor! İran nükleer denetim anlaşmasından çekildi

İran, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile Eylül ayında imzalanan ve tarafların işbirliğini yeniden başlatmasını amaçlayan Kahire Anlaşması’nı resmen feshettiğini duyurdu.

Yarı resmi Tesnim Haber Ajansı’nın aktardığına göre İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, İngiltere, Fransa, Almanya ve ABD'nin UAEA Yönetim Kurulu'na sunduğu karar tasarısına sert tepki gösterdi. Bu karar tasarısı, İran’ın nükleer tesisleri ve zenginleştirilmiş uranyum stokları hakkında daha fazla erişim ve bilgi talep ediyordu.

Erakçi, söz konusu ülkelerin “İran’ın iyi niyetini yok saydığını ve Ajans’ın bağımsızlığını zedelediğini” dile getirerek, yapılan mutabakatın artık geçerliliğini yitirdiğini söyledi. UAEA Başkanı Rafael Mariano Grossi’ye gönderilen resmi mektupta, Kahire Anlaşması’nın iptal edildiği bildirildi.

Kahire Anlaşması’nın Arka Planı

İran, İsrail ve ABD tarafından düzenlenen saldırılar sonrasında nükleer denetimleri askıya almıştı. 9 Eylül’de Kahire’de imzalanan anlaşma, bu denetimlerin yeniden başlamasını hedefliyordu.

Ancak ağustos ayında İngiltere, Fransa ve Almanya’nın BM yaptırımlarını yeniden devreye sokabilecek "snapback" mekanizmasını harekete geçirmesi, Tahran’ın tepkisine yol açmış ve sonrasında bu anlaşmanın geçersiz olduğu açıklanmıştı.

UAEA Yönetim Kurulu'nda bugün kabul edilen karar da İran’ın nükleer programına yönelik yeni erişim taleplerini içeriyor. Bu gelişme, bölgedeki nükleer gerilimi yeniden tırmandırmış durumda.