Osmanlı İmparatorluğu'nun İrlanda'ya yaptığı unutulmayan yardım

1845-1852 yılları arasında korkunç bir açlık ve hastalık dönemi geçiren İrlanda'nın zor günlerinde yanında olan ceddimizin, takdire şayan hareketi İrlandalılar tarafından unutulmuyor.

Büyük kıtlık döneminde birçok Avrupa ülkesi İrlanda'ya yardım konusunda hiçbir şey yapmazken Osmanlı İmparatorluğu, zor durumdaki bu ülkenin yanında olmuş.

2010 yılında Türkiye'yi ziyarete gelen İrlanda eski Cumhurbaşkanı Mary McAleese, Sultan Abdülmecid'in (1823-1861) ülkesine yaptığı yardımı şöyle anlatıyordu: “19. yüzyılda ulusumuz kıtlığa bir milyon kurban verdi. Bugün bize yardım eden Türkleri hala unutmadık. Sultanınız bize beş gemi dolusu gıda maddesi yolladı. O yardımlar Drogheda limanına boşaltıldı. Drogheda şehrine bu yardımlar boşaltıldığında halk o kadar minnettar kaldı ki, sizin bayrağınızdaki güzel ay ve yıldız sembolünü kendi sembolleri arasına kattı.”







1847'de Sultan Abdülmecid konuyu öğrenince İrlanda halkına beş bin poundluk yardımda bulunmak istemiştir.
Fakat kraliçe Victoria, İngiltere ablukasında olan tebaası İrlanda halkına kendisi dahi iki bin poundluk göstermelik bir yardımda bulunduğundan buna izin verilemeyeceği ve miktarın düşmesi gerektiğini bildirdi. Bu arada hayatta kalanlara yardım etmek bir tarafa, tam bir kolonizasyon anlayışıyla bir deri bir kemik kalmış insanları, düşük ücretlerle kanal ve yol yapımı gibi işlerde çalıştırdı. Bunun üzerine Abdülmecid çareyi bin poundluk nakdi ve üç gemi dolusu ayni (gıda ve tohum) yardım yapmakta buldu. Tabi krallık bu yardımı engellemek için elinden geleni yaptı ve gemileri Dublin limanına yaklaştırmadı. Bunun üzerine gemiler yardımları Dublin'e yaklaşık 50 kilometre uzaklıktaki Drogheda limanı'na boşalttılar.
1847'de Sultan Abdülmecid konuyu öğrenince İrlanda halkına beş bin poundluk yardımda bulunmak istemiştir. Fakat kraliçe Victoria, İngiltere ablukasında olan tebaası İrlanda halkına kendisi dahi iki bin poundluk göstermelik bir yardımda bulunduğundan buna izin verilemeyeceği ve miktarın düşmesi gerektiğini bildirdi. Bu arada hayatta kalanlara yardım etmek bir tarafa, tam bir kolonizasyon anlayışıyla bir deri bir kemik kalmış insanları, düşük ücretlerle kanal ve yol yapımı gibi işlerde çalıştırdı. Bunun üzerine Abdülmecid çareyi bin poundluk nakdi ve üç gemi dolusu ayni (gıda ve tohum) yardım yapmakta buldu. Tabi krallık bu yardımı engellemek için elinden geleni yaptı ve gemileri Dublin limanına yaklaştırmadı. Bunun üzerine gemiler yardımları Dublin'e yaklaşık 50 kilometre uzaklıktaki Drogheda limanı'na boşalttılar.
İrlanda Asilzâdeleri'nin Osmanlı Padişahı'na gönderdikleri ve hâlen Topkapı Sarayı Müzesi arşivinde muhafaza edilen yardım sonrası gönderilmiş Teşekkür Mektubu'nda ise şöyle deniliyor:
"Aşağıda imzaları bulunan biz İrlanda Asilzâdeleri, Beyefendileri ve Sâkinleri, Majesteleri tarafından acı çeken kederli İrlanda Halkı'na gösterilen cömert hayırseverlik ve alâkaya en derin minnetlerimizi saygıyla takdim eder ve onlar adına Majesteleri tarafından İrlanda Halkı'nın ihtiyaçlarını karşılamak ve acısını dindirmek üzere cömertçe yapılan 1.000 Sterlinlik bağış için teşekkürlerimizi arz ederiz."
İrlanda Asilzâdeleri'nin Osmanlı Padişahı'na gönderdikleri ve hâlen Topkapı Sarayı Müzesi arşivinde muhafaza edilen yardım sonrası gönderilmiş Teşekkür Mektubu'nda ise şöyle deniliyor: "Aşağıda imzaları bulunan biz İrlanda Asilzâdeleri, Beyefendileri ve Sâkinleri, Majesteleri tarafından acı çeken kederli İrlanda Halkı'na gösterilen cömert hayırseverlik ve alâkaya en derin minnetlerimizi saygıyla takdim eder ve onlar adına Majesteleri tarafından İrlanda Halkı'nın ihtiyaçlarını karşılamak ve acısını dindirmek üzere cömertçe yapılan 1.000 Sterlinlik bağış için teşekkürlerimizi arz ederiz."
Bu vaktinde yapılmış hayırlı davranış, pek çok kişiyi ferahlatmış ve ölümden kurtarmıştır.
Drogheda halkı bu yardımı hiç unutmaz. Nitekim 1995'te yapılan törenle, zamanın İrlanda Büyükelçisi Taner Baydok'un da katılımıyla, dönemin Drogheda Belediye Başkanı Frank Godfrey tarafından yaptırılan 'şükran plaketi' bu yardımı ölümsüzleştirmek adına Türk gemicilerin misafir edildiği eski belediye sarayının duvarına çakılır. Burası günümüzde Westcourt oteli'dir.
Bu vaktinde yapılmış hayırlı davranış, pek çok kişiyi ferahlatmış ve ölümden kurtarmıştır. Drogheda halkı bu yardımı hiç unutmaz. Nitekim 1995'te yapılan törenle, zamanın İrlanda Büyükelçisi Taner Baydok'un da katılımıyla, dönemin Drogheda Belediye Başkanı Frank Godfrey tarafından yaptırılan 'şükran plaketi' bu yardımı ölümsüzleştirmek adına Türk gemicilerin misafir edildiği eski belediye sarayının duvarına çakılır. Burası günümüzde Westcourt oteli'dir.
İrlanda bu vefayı Lozan'da da göstermiştir. Birçok İrlandalı, özerklik günü geldiğinde İngilizlere 'Çanakkale'de sizin için savaştık' dedirtmemek için savaşa dahil olsa da, şu anı Abdülmecid'in yardımını unutmadıklarının kanıtıdır;​
İrlanda bu vefayı Lozan'da da göstermiştir. Birçok İrlandalı, özerklik günü geldiğinde İngilizlere 'Çanakkale'de sizin için savaştık' dedirtmemek için savaşa dahil olsa da, şu anı Abdülmecid'in yardımını unutmadıklarının kanıtıdır;​
1923’te Lozan’da Türkiye ile alâkalı müzakereler yapılırken Yahya Kemal de oradadır. Avrupalı bütün delege ve temsilciler Türkiye aleyhine oy verirken sadece İrlandalı temsilci her oylamada bizim lehimize parmak kaldırır.
Bu durum şairimizin dikkatini çeker ve bir fırsatını bulup kendisine "Herkes bizim aleyhimizdeyken, siz her seferinde lehimize oy kullanıyorsunuz, bunu niçin yapıyorsunuz?" diye sorar.
1923’te Lozan’da Türkiye ile alâkalı müzakereler yapılırken Yahya Kemal de oradadır. Avrupalı bütün delege ve temsilciler Türkiye aleyhine oy verirken sadece İrlandalı temsilci her oylamada bizim lehimize parmak kaldırır. Bu durum şairimizin dikkatini çeker ve bir fırsatını bulup kendisine "Herkes bizim aleyhimizdeyken, siz her seferinde lehimize oy kullanıyorsunuz, bunu niçin yapıyorsunuz?" diye sorar.
İrlandalı, Yahya Kemal'in yüzüne şöyle bir bakar ve "Böyle yapmaya mecburum. Benim gibi her İrlandalı da buna mecburdur."
Biz açlık ve kıtlıktan kırılıp, ölümle boğuşurken (1845-1849) diğer Avrupalılardan hiçbir yardım ve destek görmedik. Ama sizin Osmanlı atalarınız, yardım olarak bize hem para hem de gemiler dolusu erzak gönderdiler. Bu ivedi zamanda gerçekleşen Osmanlı yardımı, çok sayıda İrlandalının hayatta kalmasına vesile olmuştur. O zor günlerde bize insanca, dostça uzanan eli asla unutamayız. Siz her zaman desteklenmeye lâyık bir milletsiniz; bunu çok iyi hak ediyorsunuz!' diye cevap verir.
İrlandalı, Yahya Kemal'in yüzüne şöyle bir bakar ve "Böyle yapmaya mecburum. Benim gibi her İrlandalı da buna mecburdur." Biz açlık ve kıtlıktan kırılıp, ölümle boğuşurken (1845-1849) diğer Avrupalılardan hiçbir yardım ve destek görmedik. Ama sizin Osmanlı atalarınız, yardım olarak bize hem para hem de gemiler dolusu erzak gönderdiler. Bu ivedi zamanda gerçekleşen Osmanlı yardımı, çok sayıda İrlandalının hayatta kalmasına vesile olmuştur. O zor günlerde bize insanca, dostça uzanan eli asla unutamayız. Siz her zaman desteklenmeye lâyık bir milletsiniz; bunu çok iyi hak ediyorsunuz!' diye cevap verir.
Drogheda United futbol takımının ay ve yıldızdan oluşan sembolü
Drogheda United futbol takımının ay ve yıldızdan oluşan sembolü
Bugünün gazete manşetleri için tıklayın >