0

JURNAL.İST HAKKINDA // NEDİR, KİMDİR?

Srebrenitsa Katliamı: İnsanlık tarihinin en kirli sayfalarından biri

Jurnal.ist
JURNAL.İST
11 TEMMUZ 2016 , PAZARTESİ 14:12
Abone ol

Srebrenitsa katliamı II. Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa'da gerçekleşmiş en büyük toplu insan kıyımı olması ve Avrupa'daki hukuksal olarak ilk kez belgelenmiş soykırım olması açısından da önem taşır. İnsanlık tarihindeki bu kara sayfada 8 binden fazla kişi vahşice katledildi.

Çocuk yaşlı demeden insanlar gaddarca öldürülüp toplu mezarlara gömüldü. Tüm bunlar olurken Birleşmiş Milletler korumakla görevli olduğu insanları terk etti, tüm dünya bu katliama sesiz kaldı.

Hala daha bulunamayan mezarlar, bine yakın kayıp ceset bulunmakta
  • “Ölmek istiyordum, masum insanları koruma sözü verdiğimiz halde bize sığınan insanları koruyamadığımız için kendimi affetmiyorum”
  • Bosna'daki İnsanları Korumakla Görevlendirilmiş Hollandalı Bir Asker

İşte insanlık tarihinin yüz karası olan Srebrenitsa Katliamı'nın öyküsü:

  • "Çocukları küçük kurşunla öldürürler değil mi anne?"
  • Bosna'lı bir çocuğun annesine sorusu

Nüfusunun yüzde 70'inden fazlası Müslüman olan Srebrenitsa 1992 yılında Yugoslavya'nın çöküşünden sonra çıkan Bosna savaşında dolayı Birleşmiş Milletlerce güvenli bölge ilan edilmişti. Srebrenitsa savaştan önce 24 bin civarında bir nüfusa sahipti. Ancak Sırpların Müslümanlara karşı başlattığı katliam nedeniyle diğer bölgelerden de göç aldı ve 60 bine yakın bir nüfusa sahip oldu. Bu göç yiyecek ve barınma yeri yetersizliğine, açlık ve hastalıklara neden oldu. Bir anda Srebrenitsa Müslümanların bulunduğu bir 'toplama kampına' döndü.
Nüfusunun yüzde 70'inden fazlası Müslüman olan Srebrenitsa 1992 yılında Yugoslavya'nın çöküşünden sonra çıkan Bosna savaşında dolayı Birleşmiş Milletlerce güvenli bölge ilan edilmişti. Srebrenitsa savaştan önce 24 bin civarında bir nüfusa sahipti. Ancak Sırpların Müslümanlara karşı başlattığı katliam nedeniyle diğer bölgelerden de göç aldı ve 60 bine yakın bir nüfusa sahip oldu. Bu göç yiyecek ve barınma yeri yetersizliğine, açlık ve hastalıklara neden oldu. Bir anda Srebrenitsa Müslümanların bulunduğu bir 'toplama kampına' döndü.
“Güvenli bölge” ilan edilen kasabada, Albay Tomas Karremans komutasındaki Hollanda birliği , "güvenli bölgeyi hedef alabilecek saldırıları engellemek" amacıyla yakınlardaki Potoçari'de, üsse çevrilmiş bir fabrikaya konuşlandırıldı. Bölgedeki Müslümanların elinden silahları alındı.
“Güvenli bölge” ilan edilen kasabada, Albay Tomas Karremans komutasındaki Hollanda birliği , "güvenli bölgeyi hedef alabilecek saldırıları engellemek" amacıyla yakınlardaki Potoçari'de, üsse çevrilmiş bir fabrikaya konuşlandırıldı. Bölgedeki Müslümanların elinden silahları alındı.
Ratko Mladiç komutasındaki Sırplar Srebrenitsa'ya olan saldırılarını sıklaştırdıklarında Müslümanların toplanan silahlarını geri almak için yaptıkları başvuru sorumlu Hollanda komutanı Thom Karremans tarafından reddedildi. BM yalnızca iki F16'yı kent üzerinde bir uçuş yaptırmakla yetindi. Ancak bölgeye gönderilen yardım konvoylarının çoğu Sırplar tarafından engellendi.
Ratko Mladiç komutasındaki Sırplar Srebrenitsa'ya olan saldırılarını sıklaştırdıklarında Müslümanların toplanan silahlarını geri almak için yaptıkları başvuru sorumlu Hollanda komutanı Thom Karremans tarafından reddedildi. BM yalnızca iki F16'yı kent üzerinde bir uçuş yaptırmakla yetindi. Ancak bölgeye gönderilen yardım konvoylarının çoğu Sırplar tarafından engellendi.
9 Temmuz 1995'te kasabayı ele geçirmek için Sırplar ''Krivaya 95'' operasyonunu başlattı. Srebrenitsa'yı kuşatan Sırplar, BM barış gücündeki Hollanda askerlerinin gözetleme mevzilerine saldırdı ve 30 kadar Hollanda askerini rehin aldı. 10 Temmuz 1995'te Sırp ordusu Srebrenitsa`ya top ateşine başladı. Hollanda güçleri Sırplara, sabaha kadar geri çekilmezlerle NATO`nun hava saldırısı düzenleyeceği tehdidinde bulundu.
9 Temmuz 1995'te kasabayı ele geçirmek için Sırplar ''Krivaya 95'' operasyonunu başlattı. Srebrenitsa'yı kuşatan Sırplar, BM barış gücündeki Hollanda askerlerinin gözetleme mevzilerine saldırdı ve 30 kadar Hollanda askerini rehin aldı. 10 Temmuz 1995'te Sırp ordusu Srebrenitsa`ya top ateşine başladı. Hollanda güçleri Sırplara, sabaha kadar geri çekilmezlerle NATO`nun hava saldırısı düzenleyeceği tehdidinde bulundu.
11 Temmuz 1995'te NATO savaş uçakları Srebrenitsa etrafındaki Sırp tanklarını bombaladı. Sırp ordusu kasabaya bombardımana yeniden başlayacağı ve rehin Hollanda askerlerini öldüreceği tehdidinde bulundu ve 11 Temmuz akşamı saat 16,15'te Sırp Genelkurmay Başkanı Ratko Mladiç Srebrenitsa`ya girdi.
11 Temmuz 1995'te NATO savaş uçakları Srebrenitsa etrafındaki Sırp tanklarını bombaladı. Sırp ordusu kasabaya bombardımana yeniden başlayacağı ve rehin Hollanda askerlerini öldüreceği tehdidinde bulundu ve 11 Temmuz akşamı saat 16,15'te Sırp Genelkurmay Başkanı Ratko Mladiç Srebrenitsa`ya girdi.
Bu olaylar olurken sivilleri korumakla görevli olan Hollandalı askerler Bosna'daki BM Barış Gücü Komutanı Fransız generalden aldıkları emirle bir gece yarısı kenti boşaltıp ve bulundukları kampı içindeki 25.000 mülteci ile birlikte Sırplara teslim ettiler. Daha sonra ortaya çıkan bir videokasetinde Sırp generalin kenti boşaltan Hollandalı komutana bir hediye verirken görüntüleri ortaya çıktı.
Bu olaylar olurken sivilleri korumakla görevli olan Hollandalı askerler Bosna'daki BM Barış Gücü Komutanı Fransız generalden aldıkları emirle bir gece yarısı kenti boşaltıp ve bulundukları kampı içindeki 25.000 mülteci ile birlikte Sırplara teslim ettiler. Daha sonra ortaya çıkan bir videokasetinde Sırp generalin kenti boşaltan Hollandalı komutana bir hediye verirken görüntüleri ortaya çıktı.
Ratko Mladiç komutasındaki askerler Srebrenitsa'ya girerken Mladiç kameralara şunları diyordu: “Bugün 11 Temmuz 1995. Sırplar için kutsal bir günün yıl dönümünü kutlamadan önce Sırp Srebrenitsa'dayız. Bu kenti Sırp milletine armağan ediyoruz. Osmanlı'ya karşı gerçekleştirdiğimiz ayaklanmanın anısına, Türklerden öç alma vakti gelmiştir.”
Ratko Mladiç komutasındaki askerler Srebrenitsa'ya girerken Mladiç kameralara şunları diyordu: “Bugün 11 Temmuz 1995. Sırplar için kutsal bir günün yıl dönümünü kutlamadan önce Sırp Srebrenitsa'dayız. Bu kenti Sırp milletine armağan ediyoruz. Osmanlı'ya karşı gerçekleştirdiğimiz ayaklanmanın anısına, Türklerden öç alma vakti gelmiştir.”
Katliam Ratko Mladiç'in emriyle Srebrenitsa kırsalında esir alınan 1000 kişinin öldürülmesiyle başladı. 5 gün boyunca süren katliamda 8372 kişi öldürüldü. Sırp askerler cesetlerin kimlikleri tespit edilmesin diye cesetleri parçalayarak sayıları 64'ü bulan toplu mezarlara gömdüler. Öldürülen 8 bin 372 kişiden 1372'sinin cesedine hâlâ ulaşılamadı.
Katliam Ratko Mladiç'in emriyle Srebrenitsa kırsalında esir alınan 1000 kişinin öldürülmesiyle başladı. 5 gün boyunca süren katliamda 8372 kişi öldürüldü. Sırp askerler cesetlerin kimlikleri tespit edilmesin diye cesetleri parçalayarak sayıları 64'ü bulan toplu mezarlara gömdüler. Öldürülen 8 bin 372 kişiden 1372'sinin cesedine hâlâ ulaşılamadı.
2007'de Lahey'de katliam soykırım olarak nitelendirildi ancak Sırbistan'ın ülke olarak bundan sorumlu tutulamayacağı kararı verildi.
2007'de Lahey'de katliam soykırım olarak nitelendirildi ancak Sırbistan'ın ülke olarak bundan sorumlu tutulamayacağı kararı verildi.
Bosnalı Sırp komutan Ratko Mladiç kaçak olarak yaşadığı Sırbistan'ın Sermiyan köyünde Radovan Karadzic ile 26 Mayıs 2011 günü Sırp istihbaratı tarafından yakalandı.31 Mayıs 2011 tarihinde de Lahey savaş suçları mahkemesine gönderildi. Bugüne kadar 38 Sırp asker ve polis Srebrenitsa'daki katliamla ilgili olarak hüküm giydi.
Bosnalı Sırp komutan Ratko Mladiç kaçak olarak yaşadığı Sırbistan'ın Sermiyan köyünde Radovan Karadzic ile 26 Mayıs 2011 günü Sırp istihbaratı tarafından yakalandı.31 Mayıs 2011 tarihinde de Lahey savaş suçları mahkemesine gönderildi. Bugüne kadar 38 Sırp asker ve polis Srebrenitsa'daki katliamla ilgili olarak hüküm giydi.
Katliamın asıl sorumlusu 'Bosna kasabı' lakaplı Sırp lider Radovan Karaciç 21 Temmuz 2008 tarihinde yakalandı. 24 Mart 2016'da Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde görülen dava sonucunda, Srebrenitsa'da soykırım işlemek, savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan suçlu bulundu ve 40 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Katliamın asıl sorumlusu 'Bosna kasabı' lakaplı Sırp lider Radovan Karaciç 21 Temmuz 2008 tarihinde yakalandı. 24 Mart 2016'da Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde görülen dava sonucunda, Srebrenitsa'da soykırım işlemek, savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan suçlu bulundu ve 40 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Srebrenitsa'nın düştüğü saatlerde BM Genel Sekreteri Butros Gali Atina'da 'barışa yaptığı katkılardan dolayı Onasis ödülü alıyordu.
Srebrenitsa'nın düştüğü saatlerde BM Genel Sekreteri Butros Gali Atina'da 'barışa yaptığı katkılardan dolayı Onasis ödülü alıyordu.
Bugünün gazete manşetleri için tıklayın >