Terörle mücadelede çok tartışılan ‘Sri Lanka' modeli nedir?

Hint Okyanusu üzerinde bir ada ülkesi olan Sri Lanka, 21 milyon nüfusuyla bir ada ülkesine göre hayli kalabalık bir ülke. 1948 yılında bağımsızlığı kazanan resmi adı Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti olan ülkede güvenlik güçleri 1983’den 2009 yılına kadar silahlı Tamil Kaplanları (TEKK) örgütüyle mücadele etti.

Ada nüfusunun yüzde 18’ini oluşturan Tamil halkının yaşadığı bölgenin bağımsızlığı için savaşan ayrılıkçı Tamiller, 1975 yılında “Yeni Tamil Kaplanları” adıyla Jaffna Belediye Başkanı’na düzenlediği suikast ile ilk saldırısını gerçekleştirdi. Suikastten bir yıl sonra Tamil Kaplanları (TEKK) kurulduğunu duyuran ayrılıkçılar, aradan geçen 7 yılın ardından Sri Lanka askerlerine yönelik saldırılara başladı. 1983 yılında 13 Sri Lanka askerini öldüren örgütün ardından nüfusun ve hükümetin sahibi Sinhalalar Tamillere saldırdı ve 2 binde yakın Tamil öldürüldü.

Bu olay örgütün halk desteğini kazanmasına ön ayak oldu. Gerilla hareketiyle saldıran ve hızla 15 bin kişilik bir güce kavuşan örgüt, küçük bir ‘Deniz Kuvvetleri’ne sahip olmasıyla birlikte ilkel de olsa küçük uçaklardan oluşan hava kuvvetini bünyesinde barındırdı.

• - Dünyanın ilk sini gazını kullanan terör örgütü oldu.
• - 2015 yılına kadar El Kaide ve diğer terörist örgütlerin toplamından daha fazla intihar saldırısı düzenledi.
• Çeşitli istihbarat birimleri tarafından “Dünyanın en tehlikeli terörist örgütü” oldu.
• - 80’lerin sonlarında 65 bin kilometrekare yüzölçümüne sahip adanın üçte birine hakim oldu.

Örgüt 2005’te bölünmeye başladı

Sri Lanka hükümeti ile örgüt arasında yapılan anlaşmalar hiçbir zaman neticelenemedi ve müzakereler iki tarafın da gönülsüz olmasıyla hep havada kaldı. Örgütün doğu bölgesi komutanı Albay Karuna Amman’ın emrindeki 6 bin kişilik silahlı militanıyla örgütten ayrılması çözülmenin ilk başlangıcı oldu. Aynı yıl seçimleri kazanan örgüt ile sert mücadele taraftarı Rajapaksa hükümeti, örgüt içerisinde yaşanan ‘liderlik krizini fırsata çevirerek tüm görüşmeleri rafa kaldırdı.

Büyük savaş başladı

Topyekün bir şekilde kara, deniz ve hava kuvvetleri ile büyük bir harekata başlayan Sri Lanka ordusu, ilk hedef olarak örgütün üst düzey liderlerine yönelik nokta operasyonlar düzenledi. Birçok lider öldürüldü. Bu operasyonlar sırasında sivil militan ayrımı gözetilmedi. Birçok Tamil ordunun saldırılarında hayatını kaybetti. Bu savaş, toplam 70 bin Sri Lanka vatandaşının öldüğü çok kanlı bir bilanço ile sonuçlandı. Tamil Kaplanları adlı örgütün silahlı kanadı tamamen imha edildi. Böylece uluslararası ilişkilerde terörle mücadele başlığının altına “Sri Lanka modeli” girdi.