Trump-Maduro çatışması: Uyuşturucu karteli iddiaları ve Venezuela'nın askeri gücü

Ekonomik ambargolar ve pazarlara erişim konusunda sıkıntılar yaşayan Venezuela tüm baskılara rağmen ordusunu kuvvetlendirmeye devam ediyor.

Amerikan karşıtı olmasına rağmen hava kuvvetlerinde F-16 uçakları var.

Hatta bu uçakları 4 Eylül 2025'te güç gösterisi olarak kullandı ve Amerikan gemileri üzerinden alçak uçuş yaptı.

Özellikle, ABD Başkanı Trump ve Maduro arasında gerilimin dozu yüksek.

Trump, Maduro'yu uyuşturucu karteli patronusun diyerek itham ediyor

Çok sayıda gemi, savaş uçağı ve füze altyapısını Karayip'lere sevk etti.

2 Eylül'de Amerika bir Venezeula teknesini içinde kokain olduğu iddiasıyla vurdu.

Venezuela F-16'larının donanma üzerinden alçak uçuş yapmasından sonra, ABD yönetimi Porto Riko'ya 10 adet F-35 konuşlandırdı.

Venezuela ordusu çok sayıda Asya kökenli araç-gereç kullanıyor. Rusya, Çin ve İran'dan askeri ekipman satın alıyor. Ayrıca Küba'dan da istihbarat desteği sağlıyor.

Ordu nasıl yapılanıyor?

Anayasa ve askeri hizmet yasası gereğince hem erkekler hem kadınlar için zorunlu askerlik uygulanıyor. Ancak pratikte esnemeler mevcut. Örneğin, üniversite öğrencileri, sağlık sorunları olanlar, ailesine tek başına geçindirenler veya dini inancı sebebiyle askerliği reddedenler muaf tutuluyor.

Ayrıca, ekonomik sorunlar sebebiyle askerlik şubelerine kayıtlar aksıyor. Yurtdışına göç eden Venezuelalılar da askerlik yapmıyor.

Bu durumlar sebebiyle kadınların da zorunlu olarak orduya katılımı sınırlı seviyede gerçekleşiyor. Deniz piyadesi subayları ve askeri pilotlar içinde kadınlar bulunuyor. 2019'da bir kadın albay, hava kuvvetlerinde görev aldı.

Başkomutanlık makamında devlet başkanı Nicolas Maduro bulunuyor.

Ordunun 2020-2024 arasında bütçeden aldığı payı CIA Factbook araştırdı.

2020'de yüzde 1.6, 2021'de yüzde 0.3 , 2022'de yüzde 0.6, 2023'te yüzde 0.5 ve 2024'te yüzde 0.6 pay ayrılmış.

Global Firepower Index araştırmasına göre Venezuela ordusu 145 ülke içinde 50. sırada.

Ordu 4 kuvvetten oluşuyor. Bunlar; kara, deniz, hava ve milis kuvvetleri.

Yaklaşık 123.000 askerin bulunduğu tahmin ediliyor. Bunların 100.000'inin kara kuvvetlerinde, 18.000'inin deniz kuvvetlerinde, 15.000'inin ise hava kuvvetlerinde olduğu tahmin ediliyor.

Milislerde ise aktif 220.000 milisin bulunduğu ön görülmekte. Ancak, bu yapı sivil tabanlı olduğu için ihtiyaca göre 4.5 milyon insan katılabilir.

Venezuela Halk Milisleri kimdir? Görevleri ne?

2007 yılında eski devlet başkanı Hugo Chavez tarafından kuruldu.

2008'deki anayasa değişikliği ile ordunun kuvveti olarak kabul edildi.

2009'da ilk milis birimleri kuruldu, eğitim kampları açıldı. Bu kampların kuruluşuna Rus danışmanlar destek verdi.

AK-103 tüfekleri ve Igla-S hava savunma sistemleri gönderdiler. Chavez döneminde petrol gelirleriyle finanse edildi. 2009-2011 arasındaki protestolarda rejimi destekledi.

Maduro döneminde ise ekonomik problemler sebebiyle artan hoşnutsuzluğa karşı kullanıldı

Özelikle, 2019'daki Juan Guaido krizinde muhaliflere karşı görevlendirildi.

Komutanları General Javier Marcano Tabata. Milis güçleri gerilla savaşına karşı özel eğitiliyorlar.

2025'te Karayipler'deki ABD ile yaşanan krize karşı mobilizasyon başlatıldı. Maduro yaptığı konuşma ile 4.5 milyon milisi göreve çağırdı.

2025 Karayip Krizi, Trump yönetiminin Latin Amerika'daki uyuşturucu kartellerine karşı savaş açmasıyla başladı.

Venezuela'yı narko-devlet olarak suçlayıp Maduro'nun başına 50 milyon dolar ödül koydu. Güney Karayiplere askeri yığınak yaptı.

Venezuela hükümeti, işçiler, kadınlar, emekliler, ev kadınları yani kısaca eli silah tutabilen her vatandaşı seferberliğe çağırdı.

Milisler Karayip kıyılarına yerleştiriliyor. Ayrıca, Guyana ve Kolombiya sınırına da yığınak yapıldı. Başkent Karakas ve eyaletlerde kayıt ofisleri kuruldu.

Venezuela Kara Kuvvetleri hangi ekipmanları kullanıyor?

Piyade tüfeği olarak ilk olarak Rus yapımı AK-103'ler tercih ediliyor.

Ayrıca komandolar tarafından Belçika üretimi olan FN FNC modeller de kullanımda.

AMX-30V ve T-72B1 ana muharebe tankları envanterde.

Hafif tank sınıfındaysa Fransız üretimi AMX-13 ve İngiliz üretimi Scorpion-90 bulunuyor.

Askeri gözlem araçlarının tamamı Amerika'dan satın alınanlardan oluşuyor.

Birincil araç olarak Dragoon'lar tercih ediliyor. LFV2 modellerde kullanılıyor.

Son olarak, V-100 ve V-150 modeller de envanterde.

Piyade muharebe araçlarında ise Rusya ve Çin model araçlar geldi.

Rusya'dan BMP-3 ve BTR-80A modeller kullanılıyor.

Çin tarafından geliştirilen VN-1 model araçlar da bulunuyor.

Zırhlı personel taşıyıcılarda ise Fransız üretimi AMX model tankların şaselerinden üretilen araçlar tercih ediliyor.

AMX-VCI , AMX-PC ve AMX-VCTB'ler bulunuyor.

Ayrıca, Drogoon 300 modeller de Venezuela piyadelerini savaş alanlarına taşıyor.

Almanya'dan 10 adet TPz Fuchs aracı da satın alındı.

Fransız üretimi Panhard AML S 530 modeller de görevlendirilebiliyor. 10 adet envanterde.

Orta mesafede satıhtan hava ateşlenebilen sistemlerin birincisi BUK-M2, bu ürünler Rusya'dan satın alındı.

Aynı görevler için ayrıca S-125 Pechora-2M sistemleri de bulunuyor. Bunlar da Rusya'dan temin edildi. 24 adet envanterde, tamamı modernize edildi.

Taşınabilir hava savunma sistemi olarak ise Rus üretimi S-300VM sistemleri tercih ediliyor.

Sovyet Birliği tarafından geliştirilen ZU-23-2 sistemleri de 2009 yılında Rusya'dan sipariş edildi. Yaklaşık 300 adet bulunuyor.

Çok namlulu roketatar sistemlerinde ise eski Sovyetler Birliği esintileri taşınıyor.

Yeni şasiler üzerine üretilen BM-21 Grad sistemlerinden 24 adet envaterde. 12 parça BM-30 Smerch'ler de kullanımda.

Sovyetler Birliği'nden kalan 2S12 Sani model top bulunuyor. 120mm mühimmat ateşleyebiliyor. 48 adet envanterde.

2S19 Msta-S kundağı motorlu topçulardan ise 48 parça yer alıyor. 152mm mühimmat ateşleme kapasitesi var.

2S23 Nona sistemleri ise 120mm mühimmat ateşeleyebiliyor. 13 adet envanterde. Son 2 sistemde Sovyetler'den kalma.

Fransa'dan Thomson Brandt MO-120 'lar da kullanılıyor. Adet sayısı gizli tutuldu.

İtalya'dan OTO Melara M-56 topçu sistemi konuşlandırılabiliyor. 40 parça envanterde. 105mm kalibrede mühimmat ateşleyebiliyor.

Amerika Birleşik Devletleri'nden M114 ve M101A1 topları da envanterde. Sırası ile 155mm ve 105mm'lık mühimmatlarla kullanılıyor.

Hafif nakliye görevleri için İsrail'den IAI Arava'lar görevlendiriliyor. Adet sayısı 4.

Amerika'dan Cessna 207'ler ve Beechcraft Super King Air 200 model uçakları da kullanılıyor.

Personel nakliyesi için Mi-17V-5 Panare model helikopterler bulunuyor. Rusya'dan satın alındı.

Kargo helikopteri olarak Mi-26T-2 Pemon helikopterleri tercih ediliyor. 3 adet envanterde.

Taarruz helikopteri olarak ise Mi-35M2 Hind görevlendiriliyor. 10 adet kullanımda.

Talim ve transferler için Bell206B Jet Ranger ve Bell 412 EP helikopterleri tercih ediliyor. İkisi de Amerika'dan satın alındı.

Venezuela Deniz Kuvvetleri hangi araçları kullanıyor?

Almanya'dan Type 209 model 2 adet deniz altı bulunuyor. 1976 ve 1978'de envantere katıldılar.

İtalya'dan VAS 525 model mini denialtı da kullanılıyor. Adet sayısı gizli tutuluyor.

1 adet Mariscal Sucre sınıfı fırkateyn envanterde. İtalya'dan satın alındı.

Açık deniz devriye gemileri olarak İspanyol üretimleri tercih ediliyor. Guaiqueri sınıfı ve Guaicamacuto sınıfı gemiler görevde.

Ganbot olarak sadece Birleşik Krallık üretimi Constitucion sınıfı bulunuyor. 3 adet envanterde.

Devriye botu olarak ise 3 farklı model kullanılıyor.

Hollanda'dan Pagalo Amerika'dan Gavion ve İran'dan Peykaap 3 botları envanterde.

Venezuela Hava Kuvvetleri hangi araçları kullanıyor?

Batı ambargolarına rağmen çok sayıda Amerika üretimi araç mevcut.

21 adet Su-30 savaş uçağı da Rusya'dan satın alındı.

Elektronik harp görevleri için Fairchild Metroliner uçağı bulunuyor.

Tanker uçağı olaraksa Boeing 707 serisi tercih edildi. 1 adet kullanımda.

Genel nakliye görevlendirmeleri için 2 adet Cessna 208 bulunuyordu.

1 tanesi 29 temmuz 2025'te kaza kırıma uğradı. Bu uçaklarda Amerika'dan satın alınmıştı.

Aynı görevle için Almanya'dan 3 adet Dornier 228 sınıfı uçak ta temin edildi.

Beechcraft Super King Air modellerden ise 5 adet envanterde.

Fairchild Metroliner uçağından ise sadece 1 adet kullanılıyor.

Lockheed C-130 nakliye uçaklarından 3 adet bulunuyor.

Yelpazeyi genişletmek için Çin'den Shaanxi Y-8 uçağından 8 adet satın alındı.

1980'lerde Birleşik Krallık tarafından geliştirilen Short 360 genel maksatlı nakliye uçağı da bulunuyor. Adet sayısı 2.

Helikopterler konusunda 4 farklı model var. 2'si Amerika'dan biri Fransa'dan biri de Rusya'dan geldi.

Amerika'dan Enstrom 280 ve Enstrom 480'ler satın alındı. Fransa'dan Eurocopter AS532'ler temin edildi. Rusya'dan Mi-17 modeller bulunuyor.

Venezuelalı aday askeri pilotların eğitimlerinde Avusturya'dan 6 adet çok motorlu Diamond DA42 model uçak kullanılıyor.

1 adet F-16B serisi uçak ta talimlerde kullanılıyor.

Ayrıca, Çin'den Hongdu JL-8 uçağından da 23 adet temin edildi.

Temel eğitimler için ise SIAI Marchetti SF260 model uçaktan bulunuyor. Adet sayısı 11.

İnsansız hava aracı olarak İran üretimi Ghods Mohajer'lerden görevlendiriliyor. 12 adet envanterde.

Venezuela Milis Güçleri hangi ekipmanları kullanıyor?

Tabanca olarak Alman üretimi SIG Sauer P226 ve İtalyan üretimi Beretta 92'ler bulunuyor.

Belçika ile ortaklaşa üretilen FN FAL ve FN FNC tüfekleri de kullanılıyor.

Sovyetler Birliği'nden kalan Mosin-Nagant M91/30 ve AKM serisine ait tüfekler de envanterde hazır tutuluyor.

Makineli tüfeklerin tamamı Belçika'dan geldi.

FN MINIMI ve FN MAG serisine ait silahlar envanterde.

Taşınabilir anti-tank ve anti-hava sistemleri için Rusya'dan SA-24 Grinch ve İsveç'ten AT4 sistemleri satın alındı.

Ülke hangi askeri projeleri yürütüyor?

Ekonomik kriz ve yaptırımlara rağmen "kendi kendine yeterlilik" odaklı projelere devam ediyor.

Yerel üretim, milislerin entregrasyonu ve müttefiklerle yakın ilişkiler prensipleri ile hareket ediyor.

Milislere Igla-S hava savunma sistemi ve Kornet füzeleri dağıtılıyor.

2025 yılında Rusya ile ortaklaşa AK-103 tüfekleri için mühimmat fabrikası açıldı.

G&F Technologia şirketi de Rusya ile telekomünikasyon, havacılık ve elektronik alanında iş birliği yürütülüyor.

Ordu bünyesinde kurulan araştırma, geliştirme ve yenilik enstitüsünün çalışmalarıyla eldeki ekipmanların modernizasyonu hedefleniyor.

2022'de başlayan İran ile yakın iş birliği ile, kamikaze drone üretimine önem veriliyor

4 bomba kapasiteli Mohajer-6 tabanı ile tasarlanacak yeni drone üzerinde çalışılıyor.

Eski Başkan Chavez'in başlatıp Maduro'nun çalıştığı vatandaş izleme platformunun altyapısı da Çin'li firmalarca karşılandı.

Özellikle kimlik tanıma, toplumsal olaylarda görüntüleme ve gündelik yaşam sırasında yapılan kayıtlama işlemleri için kullanılıyor.

İran'dan Peykaap 3 botların entegrasyonu için çalışmalar sürüyor.

Çin'den alınan kredi ile amfibik tank çıkarma gemisinin üretimi için süreç devam ediyor.

2008 yılında Chavez yönetimi Rusya'dan Varshavianka sınıfı deniz altı satın aldı.

2005 yılında İspanya'dan 8 adet deniz devriye gemisi ve Rusya'dan 100.000'den fazla AK-47 tüfeği satın alındı.

Ayrıca yine bu yılda 26 Amerika'lı askeri uzman, Venezuela hükümetine uyuşturucu ile mücadele konusunda danışmanlık veriyordu.

Dönemin SOUTHCOM komutanı Bantz Craddock açıklamıştı.

Rusya'nın en büyük petrol üretim şirketi Rosneft, Venezuela devlet şirketi PDVSA'ya kredi vererek petrol çıkarma faaliyetlerinde destek sağladı.

2017 yılının verilerine göre günlük 161 bin varil petrolü Rosneft şirketi çıkartıyordu

Chavez ve Putin arasında 2006 yılında ilk silah alımı için kredi anlaşması imzalanmıştı.

Bu sayede Sukhoi uçaklar, AK-47 tüfekler, tanklar ve diğer askeri teçhizatları satın alabildi.

Venezuela'da istihbarat işbirlikleri konusunda daha çok Kübalı uzmanlarla temas ediliyor.

2017 yılında 5.000'den fazla Igla-S mühimmatı satın aldığı da rapor edilmişti.

Venezuela'nın askeri ve sınır problemleri nelerdir?

Güney Amerika'daki yasadışı kokain ticareti ile ortaya çıkan ekonomi yıllık 850 milyar dolar ile 1.2 trilyon dolar arasında değişiyor.

Kolombiya'da üretilen kokain Venezuela'lı ve Meksikalı karteller tarafından Amerika'ya sokuluyor

Ekvador ve Kolombiya üzerinden yeni rotalar kuruluyor.

Bu da ülke içinde hem sosyal hem ekonomik olarak ciddi tahribata neden oluyor.

Amerika'da yıllık yaklaşık 150 milyar dolarlık kaynak uyuşturucu ile mücadele ve bağımlıların rehabilitasyonu için harcanıyor.

Venezeula'lı karteller yılda yaklaşık 15 ile 20 milyar dolar arasındaki bir parayı kontrol ediyor.

Amerika yönetimi Maduro'ya ait 700 milyon dolarlık varlığı dondurduğunu paylaşmıştı.

Karayipler'deki son krizde ABD Başkanı Trump, artan uyuşturucu kaçakçılığı sebebiyle Karayip'lere Amerikan donanmasından unsurları sevk etti.

Trump'un Venezuela ile ilgilenmesinin iki boyutu var.

Birincisi ekonomik boyut. Venezuela'da kanıtlanan 303 milyar varilden fazla petrol rezervi var.

Bunlara erişim ve çıkarma maliyetleri çok düşük.

Ancak petrol kadar önemli bir kaynak daha var. O da nikel

Yarı iletken endüstrisi ve ileri teknoloji üretiminde kullanılıyor.

Ayrıca, petrol fiyatlarını yükselterek Çin gibi dev bir ithalatçının maliyetlerini arttırarak zora sokmak istiyor.

Venezuela'dan petrol alan veya üçüncü ülkeler aracılığıyla petrol alan ülkelere yüzde 25 ek gümrük vergisi uygulanacağını da paylaştı.

Venezuela, sınır komşusu Guyana ile Essequibo bölgesi üzerinde toprak anlaşmazlığına sahip.

Guyana sınırlarındaki 159.000 km2'lik alan petrol bakımından aşırı zengin.

Rezervler 2015'teki keşifle ortaya çıktı. Sadece petrol değil, altın, elmas, kereste konusunda da zengin. O günden bugüne kadar sorun devam ediyor.

2023'te Maduro hükümeti bölgeyi referandumla ilhak etti. Buradakilere Venezuela vatandaşlığı verdi. 2024'te Ankoko Adası'na askeri üs ve köprü kurdu. Hatta kısa süreli çatışmalar çıktı ve 6 Guyanalı asker yaralandı.

Aynı yıl Venezuela parlamentosu Guyana eyaleti yasası çıkartarak durumu yasal zemine oturtmaya çalıştı. Konu uluslararası adalet divanına sevk edildi 2026 yılında karar çıkması bekleniyor.

Guyana bu rezervler sebebiyle dünyanın en hızlı büyüyen ve refah oluşturan ülkesi durumuna geldi.

Sonuç olarak, ekonomik sorunlarla ve ambargolarla boğuşan Venezuela'nın ekipman yelpazesindeki batı menşeili ürünlerin modernizasyonu zorlanıyor.

Tüm yaşananlara rağmen aktif Çin, Rusya ve İran destekleri ile askeri kapasitesini geliştirmeyi sürdürüyor. ABD ile yaşanan krizin ise nasıl çözüleceği sorusu halen gizemini sürdürüyor.

Venezuela savaş uçaklarının Amerikan donanması üzerinde alçak uçuş yaptığı anları da gördük.

Büyük ekonomik kaynaklar olmasına rağmen işletme ve pazarlara erişim konusundaki sıkıntılar ülkeyi ve dolayısı ile ordunun maddi imkanlarını kısıtlıyor. Amerika'ya karşı eli silah tutabilecek herkesin milislere çağrılması ise gerilimin fitilini ateşleyebilir.