Türk askeri Afganistan'da kalacak mı?
Afganistan'da, Mayıs ayından bu yana saldırılarını artırarak sürdüren Taliban ülkenin yönetimini tamamen ele geçirdi. Peki bu durumun Tük askerinin orada konuşlanması açısından ne gibi etkileri olacak? Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), ISAF (Uluslararası Güvenlik Destek Gücü) harekatının başlangıcından itibaren Afganistan’da görev alıyordu. NATO'nun görev süresinin de bu ay dolmasıyla birlikte Türk askerinin Afganistan'da kalması için, Afganistan'da yeni hükümetin oluşması, yeni hükümetin Türk askerini davet etmesi ve TBMM'nin de buna onay vermesi gerekiyor.
Afganistan 2001 yılı öncesinde olduğu gibi yeniden Taliban’ın kontrolüne geçti. Bununla birlikte Afganistan'da bulunan Türk askerleriyle ilgili yeni durum söz konusu oldu. Peki Türk askeri Afganistan'da kalacak mı? Taliban'ın ülke yönetimini ele geçirmesiyle birlikte iç ve dış hukuk açısından yeniden gözden geçirilmesi gereken hususlar ortaya çıktı. Bu yeni hususlara bir göz atalım...
Türk askerinin kalması için gerekli şartlar
Afganistan'da oluşan hükümet boşluğu, NATO'nun görev süresinin dolması gibi yeni şartlar nedeniyle Türk askerinin kalması için, Afganistan'da yeni hükümetin oluşması, yeni hükümetin Türk askerini davet etmesi ve TBMM'nin de buna onay vermesi gerekiyor.
Türk askerinin Afganistan'daki görevi nedir?
Türkiye bugüne kadar NATO ve ISAF (Uluslararası Güvenlik Destek Gücü) dahilinde yalnızca muharip olmayan askeri gücüyle katkı sağladı. TSK’nın resmi sayfasında belirtildiği üzere askerlerimizin görevleri;
“Başkent (Kâbil) Eğitim, Yardım ve Danışma Komutanlığı / Hamid Karzai Uluslararası Havaalanı işletme ve kuvvet koruma hizmetleri / Kuzey Eğitim, Yardım ve Danışma Komutanlığına personel desteği sağlanması / KDM Karargâhına personel desteği sağlanması sorumluluklarını üstlenmiştir” şeklinde ifade edilmektedir.
NATO Afganistan'dan çekilme kararı almıştı
Ancak Nisan 2021'de NATO müttefikleri ve Kararlı Destek Misyonu ortakları, birliklerin Afganistan'dan çekilmesine ve bu çekilmenin 1 Mayıs 2021'de başlamasına karar verdiler. Çekilme 1 Eylül itibarıyla tamamlanmış olacak. En son 14 Haziran 2021'de gerçekleşen Brüksel zirvesinde “Birliklerimizi geri çekmek, Afganistan ile ilişkimizi sona erdirmek anlamına gelmez…Afganistan ile ortaklığımızı geliştirmek için Kabil'de Sivil Temsilcilik Ofisi bulunduracaktır. Afganistan'ın dünya ile bağlantısının yanı sıra kalıcı bir diplomatik ve uluslararası varlığın önemini kabul eden NATO, Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı'nın sürekli çalışmasını sağlamak için geçiş finansmanı sağlayacaktır" ifadesine yer verilmiştir.
Türkiye'nin Afganistan'da kaç askeri bulunuyor?
- Kararlı Destek Misyonu (RSM) kapsamında Afganistan'da asker bulunduran 36 ülkeden bazıları şunlar: ABD 2 bin 500 asker, Almanya 1300 asker, İtalya 895 asker, İngiltere 750 asker, Belçika 72 asker, Macaristan 8 asker, İspanya 24 asker. Türkiye'nin Afganistan'da 590 askeri bulunurken, Azerbaycan'ın ise 120 askeri bulunuyor.