Türk Tarih Kurumu bir ilke imza atıyor: Zengin arşivi dijital erişime açılacak

Türk Tarih Kurumu (TTK) Başkanı Prof. Dr. Yüksel Özgen, kurumun arşivine uzaktan erişim sağlayacak Dijital Tarih Akademisi’ni Ocak ayında hizmete açacaklarını açıkladı. Bu kapsamda Birinci Dünya Savaşı komutanlarından Cemal Paşa’ya ait 470 nadir fotoğraf, ilk kez kamuoyunun erişimine sunulacak.
Prof. Dr. Özgen, TTK’nın hem ihtisas kütüphanesi olduğuna hem de arşivinde son derece zengin koleksiyonlar bulunduğuna dikkat çekti. Dijital Tarih Akademisi’nin Türk Tarih Kurumu’nun dijital hali olduğunu ifade eden Özgen, “Kurumun arşivine uzaktan erişilecek Dijital Tarih Akademisinde son aşamalara geldik. 2026 yılı başı itibarıyla tam olarak hizmete girmiş olacak. Kurumumuzun üretmiş olduğu akademik bilgiyi hem genel okuyucunun hem de alanın uzmanları ve akademisyenlerin daha rahat ulaşabilecekleri bir platform oluşturuyoruz” dedi.
Binlerce fotoğraf ve eser dijitalleşti

Cemal Paşa arşivi
Ocak ayında açılacak platform ile tüm dijital arşivin tek çatı altında toplanacağını vurgulayan Özgen, son çalışmalarının Birinci Dünya Savaşı’nda Suriye-Filistin Cephesi komutanlarından Cemal Paşa’nın fotoğraf arşivinin dijitalleştirilmesi olduğunu aktardı.
Prof. Dr. Özgen, Cemal Paşa’nın hayatına ve çalışma yıllarına ışık tutan fotoğraflarla ilgili şunları söyledi:
- “Birinci Dünya Savaşı Türk milletinin varlık, yokluk mücadelesidir. Bu savaşta birçok cephede savaşılmıştır. Cemal Paşa da Birinci Dünya Savaşı’ndaki önemli komutanlardan birisidir. Türk milletinin kaderini ve sonraki süreci derinden etkileyen bu süreçte görev yapmış olan Cemal Paşa tarihimizin önemli şahsiyetlerindendir.”
Arşivdeki Cemal Paşa koleksiyonunun önemli bir kısmını oluşturan 470 nadir fotoğrafın bugün itibarıyla kamuoyunun erişimine sunulduğunu aktaran Özgen, “Bu fotoğraflar Cemal Paşa’nın torunu tarafından 1960’ta Kurumumuza bağışlanmıştı. Dijitalleştirdik, orijinallerini de özenle koruyoruz. Fotoğraflar, Cemal Paşa’nın görev yaptığı alanları, özellikle Birinci Dünya Savaşı’nda Suriye-Filistin cephesini, bölgenin sosyal hayatını, gündelik yaşam ve savaş koşullarını, hastane gibi kamu hizmetlerinin yürütüldüğü alanları gösteriyor. Cemal Paşa’nın aile ve gündelik yaşamına dair fotoğraflar da mevcut. Bu fotoğraflar tarihsel bir kaynak niteliğinde ve akademik çalışmalara ciddi malzeme sunuyor” dedi.
Özgen, Cemal Paşa’ya ait diğer evrakların tasnif çalışmalarının devam ettiğini, çalışmalar tamamlandığında yeni platform üzerinden hem akademisyenlerin hem de genel kamuoyunun erişimine açılacağını belirtti.
Türk Tarih Kurumu’nun 100 kitaplık “Genel Okuyucu Dizisi” kapsamında Cemal Paşa’nın hayatını konu alan Prof. Dr. Nevzat Artuç imzalı kitabın da yayımlandığını hatırlatan Özgen, kitabın kısa sürede büyük ilgi gördüğünü sözlerine ekledi.