0

JURNAL.İST HAKKINDA // NEDİR, KİMDİR?

Urmiye Gölü kuruyor: 14 milyon insan tehlikede

Hikmet Yalçınkaya
HİKMET YALÇINKAYA
25 EKİM 2017 , ÇARŞAMBA 15:30
Abone ol
Kaynak: NASA
Kaynak: NASA

Ortadoğu'nun en büyük gölü Urmiye Gölü büyük bir kuraklıkla karşı karşıya. Son 10 yılda yüzde 90 kuraklık yaşanan gölden 14 milyon insanın olumsuz etkilenmesi bekleniyor.

Ortadoğu’da 5 bin 200 kilometrekarelik alanıyla bölgenin en büyük gölü özelliğini taşıyan Urmiye gölü, son yıllarda yüzde 90 oranında kurudu. Kurumayı önlemek amacıyla çeşitli çalışmalar yapılsa da henüz önlenemeyen kuraklık bölgede yaşayan 14 milyon insanında hayatını etkilemesi bekleniyor...

Urmiye Gölünü sizler için derledik,

10 Maddede Urmiye Gölü hakkında bilmeniz gerekenler;

1- Ortadoğu’nun en büyük gölü Urmiye İran’da bulunan Urmiye Gölü, Ortadoğu’nun en büyük gölü aynı zamanda Dünya'nın da en büyük ikinci tuz gölüdür. 5,200 km² yüz ölçümüne sahip olan gölün en derin yeri yaklaşık 16 metredir. İrili ufaklı 100 kadar adanın bulunduğu göl kuruma tehlikesiyle karşı karşıya.
1- Ortadoğu’nun en büyük gölü Urmiye İran’da bulunan Urmiye Gölü, Ortadoğu’nun en büyük gölü aynı zamanda Dünya'nın da en büyük ikinci tuz gölüdür. 5,200 km² yüz ölçümüne sahip olan gölün en derin yeri yaklaşık 16 metredir. İrili ufaklı 100 kadar adanın bulunduğu göl kuruma tehlikesiyle karşı karşıya.
2- Türkiye-İran sınırı Van Gölü ile Urmiye Gölü'nün su toplama havzalarını birbirinden ayıran su bölüm çizgisi, Türkiye-İran sınırıdır.
2- Türkiye-İran sınırı Van Gölü ile Urmiye Gölü'nün su toplama havzalarını birbirinden ayıran su bölüm çizgisi, Türkiye-İran sınırıdır.
3- Urmiye gölü küçülüyor Urmiye Gölü, uzun zamandır küçülmektedir. Yılda yaklaşık 0,6 m ile 1 m arasında buharlaşma meydana gelen gölde, yağışın yetersiz, buharlaşmanın güçlü olduğu bir iklimin payı oldukça yüksektir. 1975-2011 yılları arasında göl 7 metre alçalmıştır.
3- Urmiye gölü küçülüyor Urmiye Gölü, uzun zamandır küçülmektedir. Yılda yaklaşık 0,6 m ile 1 m arasında buharlaşma meydana gelen gölde, yağışın yetersiz, buharlaşmanın güçlü olduğu bir iklimin payı oldukça yüksektir. 1975-2011 yılları arasında göl 7 metre alçalmıştır.
4- Canlı türleri Gölün çevresinde 200 kuş türünün yaşadığı belirlenmiştir. Suda tuz oranın yüksek olması canlı türünün gelişmesini olumsuz etkilemiştir. Pelikan, flamingo, spatula, martı, ibiş ve leylek gölde yaşayan kuş türleridir. 41 sürüngen, 7 amfibi alanda yaşam sürmektedir.
4- Canlı türleri Gölün çevresinde 200 kuş türünün yaşadığı belirlenmiştir. Suda tuz oranın yüksek olması canlı türünün gelişmesini olumsuz etkilemiştir. Pelikan, flamingo, spatula, martı, ibiş ve leylek gölde yaşayan kuş türleridir. 41 sürüngen, 7 amfibi alanda yaşam sürmektedir.
5- Gölün küçülmesinin çevreye etkisi Gölde sularının çekilerek tuzlu alanların ortaya çıkması çevre halkında endişeye neden olmuştur. Özelikle yakında bulunan Aral Gölü gibi bir örneğin bulunması tehdidi daha belirgin bir duruma getirmektedir. Göl çevresinde yaşamakta olan 14 milyon insan ve sekiz kentten altısı kuraklıktan önemli oranda etkilenecektir.
5- Gölün küçülmesinin çevreye etkisi Gölde sularının çekilerek tuzlu alanların ortaya çıkması çevre halkında endişeye neden olmuştur. Özelikle yakında bulunan Aral Gölü gibi bir örneğin bulunması tehdidi daha belirgin bir duruma getirmektedir. Göl çevresinde yaşamakta olan 14 milyon insan ve sekiz kentten altısı kuraklıktan önemli oranda etkilenecektir.
6- Gölün yüzde doksan oranında kurudu Ortadoğu’nun en büyük gölü olan 5 bin 200 kilometrekarelik göl, son yıllarda yüzde 90 oranında kurudu.
6- Gölün yüzde doksan oranında kurudu Ortadoğu’nun en büyük gölü olan 5 bin 200 kilometrekarelik göl, son yıllarda yüzde 90 oranında kurudu.
7- Azerbaycan ve Urmiye Gölü Azeri nüfusun yoğun olduğu Tebriz ve Urmiye kentlerinin ortasında yer alan gölün kurumaya başlaması, İran ‘da ve çevre ülkelerde özellikle Azerbaycan’da endişe verici bir durum oluşmasına sebep olmuştur.
7- Azerbaycan ve Urmiye Gölü Azeri nüfusun yoğun olduğu Tebriz ve Urmiye kentlerinin ortasında yer alan gölün kurumaya başlaması, İran ‘da ve çevre ülkelerde özellikle Azerbaycan’da endişe verici bir durum oluşmasına sebep olmuştur.
8- Urmiye Gölünün kurtarma çalışmaları İran gölün kuraklığını 2010 yılında gündeme getirmiştir. UNDP, İran’a gün geçtikçe küçülen Urmiye gölü ile ilgili kurtarma çalışmalarında bulunabilmesi için 135 milyon dolar tahsis etmiş, ayrıca İran, Eylül 2011’de gölü kurtarmak amacıyla 900 milyon dolar bütçe ayırmıştır.
8- Urmiye Gölünün kurtarma çalışmaları İran gölün kuraklığını 2010 yılında gündeme getirmiştir. UNDP, İran’a gün geçtikçe küçülen Urmiye gölü ile ilgili kurtarma çalışmalarında bulunabilmesi için 135 milyon dolar tahsis etmiş, ayrıca İran, Eylül 2011’de gölü kurtarmak amacıyla 900 milyon dolar bütçe ayırmıştır.
9- Gölün kurumasının sonuçları Gölün kuruması ile ortaya çıkacak tuz kütleleri, toz bulutları ile komşu havzalara taşınarak, çevrede yer alan su ve toprak kaynaklarına zarar verebilecektir. Ayrıca, gölün kuruması İran ve komşu ülkelerinde ekonomik, ekolojik, hidrolojik dengesini bozacaktır. Gölün kurtarılması için yapılan öneriler kıyıdaş ülkelerinde su kaynaklarını etkileyeceği için, gölün hidrolojik ve ekolojik sorunu komşu ülkelerin ilişkilerini de etkileyen bir duruma gelecektir.
9- Gölün kurumasının sonuçları Gölün kuruması ile ortaya çıkacak tuz kütleleri, toz bulutları ile komşu havzalara taşınarak, çevrede yer alan su ve toprak kaynaklarına zarar verebilecektir. Ayrıca, gölün kuruması İran ve komşu ülkelerinde ekonomik, ekolojik, hidrolojik dengesini bozacaktır. Gölün kurtarılması için yapılan öneriler kıyıdaş ülkelerinde su kaynaklarını etkileyeceği için, gölün hidrolojik ve ekolojik sorunu komşu ülkelerin ilişkilerini de etkileyen bir duruma gelecektir.
10- Gölün kıyısında tarım Son yıllarda gölün kıyısındaki arazilerin tarım amaçlı kullanımının oldukça büyümesi, su ihtiyacını beraberinde getirerek kuraklığa sebebiyet vermiştir. 320 binden 680 bin hektara çıkan tarım alanında, 1 hektarın sulanması için 10 bin metreküp suya ihtiyaç varken, gölün yükü 3,6 milyar metreküp oldu. Göle dökülen 14 nehirden 72 baraj kurulması da bir çözüm olmadı. Gölün bir kısmı hala kurumasa da, derinliği fazla olmadığı için kuruma hızla devam ediyor.
10- Gölün kıyısında tarım Son yıllarda gölün kıyısındaki arazilerin tarım amaçlı kullanımının oldukça büyümesi, su ihtiyacını beraberinde getirerek kuraklığa sebebiyet vermiştir. 320 binden 680 bin hektara çıkan tarım alanında, 1 hektarın sulanması için 10 bin metreküp suya ihtiyaç varken, gölün yükü 3,6 milyar metreküp oldu. Göle dökülen 14 nehirden 72 baraj kurulması da bir çözüm olmadı. Gölün bir kısmı hala kurumasa da, derinliği fazla olmadığı için kuruma hızla devam ediyor.
Bugünün gazete manşetleri için tıklayın >