Yemek kartlarında belirsizlik bitti: Danıştay'dan emsal karar
Yemek kartları artık tartışma konusu değil. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, iş dünyasını yakından ilgilendiren kritik bir karara imza attı. Karar, yemek kartlarıyla yapılan ödemelerin sosyal güvenlik primi hesaplamalarındaki yerini netleştirdi.
İşverenlerin çalışanlarına sunduğu yemek yardımlarının sigorta primine esas kazanca dahil edilip edilmeyeceği yönünde uzun süredir süren belirsizlik Danıştay kararıyla sona erdi. Kurul, yalnızca yemek ve gıda harcamalarında kullanılabilen kartlarla yapılan ödemelerin 'ayni yardım' sayılacağına ve bu nedenle SGK primi hesaplamasına dahil edilmeyeceğine hükmetti.
Bu emsal karar, hem işverenleri yüksek prim yükünden koruyacak hem de çalışanlara sunulan sosyal yardımların sürdürülebilirliğini sağlayacak bir hukuki zemin oluşturdu.
Ne olmuştu?
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 2022 yılında yayımladığı 2022/22 sayılı Genelge ile yemek kartı ödemelerine yönelik yeni bir uygulamaya geçmişti. Buna göre, işverenin çalışanına sunduğu yemek kartı ödemelerinin yalnızca belirli bir kısmı – 2025 yılı için günlük 158 TL – sigorta priminden muaf tutuluyordu. Bu tutarın üzerindeki harcamalar ise “nakdi yardım” sayılarak SGK matrahına dahil ediliyordu.
Ancak bu düzenleme başta Yemek Kartı Hizmetleri Derneği olmak üzere birçok meslek ve iş dünyası temsilcisi tarafından eleştirildi. Kartların teknik olarak sadece yemek ve hazır gıda alımına izin verdiği, nakit gibi kullanılamadığı vurgulanarak uygulamanın hakkaniyetli olmadığı savunuldu.
Dava Danıştay’a taşındı. İlk olarak Danıştay 10. Dairesi, SGK genelgesini hukuka aykırı buldu. SGK bu kararı temyiz etti. Son sözü söyleyen Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu ise 6 Mart 2025 tarihli kararında, 10. Daire’nin iptal kararını onayladı.
Kararın gerekçesi ne?
Danıştay'ın kararına göre:
- Yemek kartı, çek veya kupon gibi araçlarla yapılan yardımlar yalnızca yemek veya hazır gıda alımında kullanılabiliyorsa, bu tür ödemeler "ayni yardım" kapsamında değerlendirilir.
- Ayni yardımlar 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 80. maddesi uyarınca SGK primine esas kazanca dahil edilmez.
- Kartların nakit çekime veya başka ürün ve hizmet alımına kapalı olması kritik önem taşır.
- SGK'nın genelgesi, mevzuatta olmayan ek sınırlamalar getirdiği gerekçesiyle hukuka aykırı bulunmuştur.
- Yardımın işyeri içinde ya da dışında verilmesine dair bir ayrım, kanunen öngörülmemektedir.
Uygulamada ne değişti?
Artık işverenler, çalışanlarına yemek yardımını aşağıdaki koşullarda sunduklarında bu ödemelerin tamamı SGK primi dışında kalacak:
Yardım kart, çek, kupon gibi araçlarla yapılmalı.
Bu araçlar yalnızca yemek ve gıda harcamalarında kullanılabilir olmalı.
Kartlar nakit çekim veya farklı harcamalar için kullanılamamalı.
Eğer kartlar nakit gibi her yerde geçerliyse ya da market dışı harcamalara izin veriyorsa, yapılan ödeme “nakdi yardım” sayılacak ve sadece belirlenen istisna tutarı kadar kısmı SGK muafiyeti kapsamına alınabilecek.
