11 Eylül zanlısı Suudi Mühendis, 21 yıl sonra serbest bırakıldı

Genellikle Gitmo olarak adlandırılan Guantanamo Körfezi gözaltı tesisi, Afganistan, Irak ve başka yerlerde yakalanan şüphelileri tutmak için 11 Eylül 2001 saldırılarından sonra kuruldu. Tutukluların yasal haklarının ihlal edildiği iddiaları ve ABD yetkilileri tarafından mahkumlara yönelik işkence veya kötü muamele suçlamaları üzerine dünya çapındaki tartışmaların odak noktası haline geldi.
Genellikle Gitmo olarak adlandırılan Guantanamo Körfezi gözaltı tesisi, Afganistan, Irak ve başka yerlerde yakalanan şüphelileri tutmak için 11 Eylül 2001 saldırılarından sonra kuruldu. Tutukluların yasal haklarının ihlal edildiği iddiaları ve ABD yetkilileri tarafından mahkumlara yönelik işkence veya kötü muamele suçlamaları üzerine dünya çapındaki tartışmaların odak noktası haline geldi.

Mart 2002'de Pakistan'da 11 Eylül saldırılarının zanlısı olarak alıkonulan ancak hiçbir zaman suçlama yapılmayan 48 yaşındaki Ghassan al-Şarbi, 21 yıl Guantanamo askerî hapishanesinde tutulduktan sonra “ABD'nin ulusal güvenliğine yönelik önemli bir tehdit oluşturmadığı” kararının ardından serbest bırakıldı.

11 Eylül 2001 El Kaide saldırılarında şüpheli olarak tutuklanan ve 21 yıl yargılanmayan Amerika eğitimli Suudi Mühendis Ghassan al-Şarbi, ABD hükümeti tarafından serbest bırakılarak anavatanı Suudi Arabistan'a gönderildi.

Bir ABD hükümeti inceleme kurulu olan ve Guantanamo'nun tahliye dilekçeleriyle ilgilenen Pentagon'un Periyodik İnceleme Kurulu, 48 yaşındaki Şarbi'nin Şubat 2022'de serbest bırakılmasını onayladı ve Şarbi'nin "ABD'nin ulusal güvenliğine yönelik süregelen önemli bir tehdide karşı korunmak için artık gerekli olmadığına" karar verdi. Periyodik İnceleme Kurulu yaptığı açıklamada, Şarbi'nin "izleme, seyahat kısıtlamaları ve sürekli bilgi paylaşımı dahil olmak üzere kapsamlı bir dizi güvenlik önleminin uygulanmasına tabi olarak" Suudi gözetimine nakledilmesini tavsiye ettiğini söyledi. Ayrıca, Şarbi'nin belirtilmemiş "fiziksel ve zihinsel sağlık sorunları" olduğunu ve rehabilitasyon ve seyahat kısıtlamaları da dahil olmak üzere güvenlik önlemleriyle, güvenli bir şekilde başka bir ülkenin nezaretine nakledilebileceğini ekledi.

ABD Deniz Üssü, Guantanamo Körfezi, Küba'daki "Camp Delta" adlı hapishanesinin dışıdır.
ABD Deniz Üssü, Guantanamo Körfezi, Küba'daki "Camp Delta" adlı hapishanesinin dışıdır.

Bir mühendislik derecesi alan Şarbi, Arizona'daki Embry-Riddle Havacılık Üniversitesi'ne gitti ve akıcı bir şekilde İngilizce biliyordu ve 11 Eylül komplosunda iki El Kaide hırsızıyla birlikte uçuş okuluna gittiği için hedef alındı. Afganistan'a gönderilecek olan bombalı araç patlatıcılarının yapımına yardım ettiği iddiasıyla 2002 yılında Pakistan'da yakalandı.

  • Askerî savcılar onu yargılamaya çalıştı ve “teröre maddi destek sağlamak” ile suçladı. Ancak ABD mahkemeleri, iddia edilen eylemler sırasında maddi destek suçlamasının tanınan bir savaş suçu olmadığına karar verdi ve suçlamalar 2008'de hiç yargılanmadan düşürüldü.

Yine de, onu ABD Donanması'nın Küba'daki Guantanamo Körfezi'ndeki üssündeki askeri hapishanede bir düşman savaşçısı olarak tutmaya devam etti ve statüsü belirsizlik içinde kaldı. Hiçbir zaman suçlanmadı, ancak serbest bırakılması da onaylanmadı.

Şu anda Guantanamo Körfezi'nde kalan 31 tutuklu var. Savunma Bakanlığı'na göre, 17'si nakil için uygun, üçü Periyodik İnceleme Kurulu için uygun, dokuzu askerî komisyonların sürecine dahil ve iki tutuklu askerî komisyonlarda mahkum edildi.
Şu anda Guantanamo Körfezi'nde kalan 31 tutuklu var. Savunma Bakanlığı'na göre, 17'si nakil için uygun, üçü Periyodik İnceleme Kurulu için uygun, dokuzu askerî komisyonların sürecine dahil ve iki tutuklu askerî komisyonlarda mahkum edildi.

Ghassan al-Şarbi, Mart 2002'de Pakistan'ın Faysalabad kentinde bir El Kaide üyesiyle birlikte gözaltına alındı. Nakil izni verildi ancak diplomatlar onu kabul etmeye istekli ülkelerle güvenlik anlaşmaları yapmak için çalışıyorlardı. Eylül 2022'de Pentagon şefi Lloyd Austin, ABD'nin Şarbi'yi Suudi Arabistan'a nakletme niyetini Kongre'ye bildirdi.

ABD Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "ABD, Suudi Arabistan Krallığı'nın ve diğer ortaklarının tutuklu nüfusunu sorumlu bir şekilde azaltmaya ve nihayetinde Guantanamo Körfezi tesisini kapatmaya odaklanan kasıtlı ve kapsamlı bir sürece yönelik devam eden ABD çabalarını destekleme isteğini takdir ediyor." dedi.

Pek çok hukuk uzmanı, Guantanamo Körfezi'ndeki askerî mahkemelerin "açık bir başarısızlık" olduğunu söyledi ve ABD hükümetini onlarca yıldır mahkeme öncesi aşamada takılıp kalan yargılamalara son vermeye çağırdı.
Pek çok hukuk uzmanı, Guantanamo Körfezi'ndeki askerî mahkemelerin "açık bir başarısızlık" olduğunu söyledi ve ABD hükümetini onlarca yıldır mahkeme öncesi aşamada takılıp kalan yargılamalara son vermeye çağırdı.
  • Şarbi, son haftalarda nakledilen dördüncü Guantanamo tutuklusu oldu. Sadece birkaç hafta önce iki Pakistanlı kardeş, Abdul ve Muhammed Rabbani, 20 yıldır Guantanamo Körfezi'nde tutulduktan sonra serbest bırakıldılar ve evlerine döndüler.
Guantanamo Körfezi'nde tutuklu bulunan erkekleri temsil eden turuncu tulumlu aktivistler, 11 Ocak 2023'te Beyaz Saray önünde düzenlenen protestoya katıldı.
Guantanamo Körfezi'nde tutuklu bulunan erkekleri temsil eden turuncu tulumlu aktivistler, 11 Ocak 2023'te Beyaz Saray önünde düzenlenen protestoya katıldı.

Geçen ay, 16 yılını cezaevinde geçiren ve cezasını yaklaşık bir yıl önce tamamlayan Guantanamo tutuklusu Majid Han serbest bırakılarak Belize'ye nakledildi.