2 yıllık siyasî krizin ardından Genelkurmay Başkanı Avn, Lübnan'ın yeni cumhurbaşkanı seçildi

Lübnan'da iki yılı aşkın süren cumhurbaşkanlığı boşluğu ve siyasî krizin ardından dün Mecliste yapılan oturumun ikinci turunda Genelkurmay Başkanı Joseph Avn, Lübnan'ın 14. Cumhurbaşkanı seçildi.

61 yaşındaki Cumhurbaşkanı, selefi Mişel Avn'ın iki yıldan fazla süren cumhurbaşkanlığı boşluğunu doldurduktan sonra Lübnan'ın 14. cumhurbaşkanı oldu. Mişel Avn'ın yeni cumhurbaşkanıyla akrabalığı bulunmuyor.

Lübnan Meclisinde 13'üncüsü düzenlenen cumhurbaşkanı seçimi oturumunun ikinci turunda yeni Lübnan Cumhurbaşkanı belirlendi.

İlk turda sonuç alınamayan oturumun ikinci turunda yapılan oylamada Genelkurmay Başkanı Avn, 99 oy aldı. Oylamada 18 geçersiz, 9 çekimser, 2 de farklı bir aday için oy kullanıldı.

Ülke kanunlarına göre bir adayın cumhurbaşkanı seçilebilmesi için 128 sandalyeli Mecliste yapılan oturumda en az oyların 3'te 2'sini alması gerekiyor. Bu da 86 oya tekabül ediyor.

Avn, oturumun ilk turunda 71 oy almıştı.

Lübnan, mezhepler, bir türlü karar kılınamayan liderler...

• Meclisteki son oturum 14 Haziran 2023'te yapılmıştı. Cumhurbaşkanının bu kadar uzun süre seçilememesi durumu, Lübnan’da ilk kez yaşanmıyor.

Lübnan Anayasası'na göre Hristiyan Mârûnî olması gereken cumhurbaşkanının daha önce de siyasî grupların anlaşamaması nedeniyle uzun süre seçilmediği oldu.

Eski Cumhurbaşkanı Mişel Avn da 2016 yılında Mecliste düzenlenen 46'ncı oturumda seçilebilmişti.

Yine Anayasa'ya göre Meclisteki sandalyelerin dinî ve mezhepsel temele göre dağıtıldığı Lübnan'da birçok farklı fraksiyon bulunuyor.

• Şiî, Sünnî, Mârûnî Hristiyan ve Dürzî gibi çok sayıda dini ve mezhebe dayalı partinin bulunması sebebiyle Mecliste çoğunluğun oyunu alabilecek ortak bir aday üzerinde fikir birliğine varılamıyor.

Bu dinî ve mezhepsel gruplardan birine ya da birkaçına yakın olan ABD, Fransa, Suudi Arabistan ve İran gibi dış güçlerin de müdahale etmesiyle durum daha da karmaşık hale gelebiliyor.

Lübnan'da 31 Ekim 2022'de 13. Cumhurbaşkanı Mişel Avn'ın görev süresinin dolmasından bu yana farklı siyasi kesimler birbirlerinin adaylarına karşı çıkarak cumhurbaşkanlığı seçimini bloke etmişti.

Hizbullah yanlısı ve karşıtı siyasî blok arasındaki rekabetten dolayı yeni cumhurbaşkanı daha önce yapılan 12 oturuma rağmen bir türlü seçilmemişti.

İsrail'in 7 Ekim 2023'ten sonra Gazze'ye başlattığı saldırı ve Lübnan-İsrail sınırında yaşanan çatışmalar da Lübnan'da cumhurbaşkanlığı seçimi gündemini geri plana düşürmüştü.

İsrail ile Lübnan arasında 27 Kasım 2024'te varılan ateşkes antlaşması cumhurbaşkanlığı seçimine yeniden odaklanılmasına imkân sağladı.

Ateşkes anlaşmasının yürürlüğe girmesinden bir gün sonra 28 Kasım 2024'te Meclis Başkanı Nebih Berri, cumhurbaşkanı seçimi için 13. oturumun 9 Ocak'ta yapılacağını duyurdu.

Ateşkesin tam olarak uygulanabilmesi için işleyen bir hükümet ve görevi başında cumhurbaşkanı bulunmasına duyulan ihtiyaç tek aday üzerinde fikir birliği sağlanması konusunda itici güç oldu.

Lübnan'da yakın zamana kadar fiilen en büyük siyasî güç olan Hizbullah'ın İsrail ile arasında yaşanan çatışmalar ve Hizbullah'ın siyaseten de elinin zayıflamış olması cumhurbaşkanlığı seçimini kolaylaştıran bir etken olarak yorumlanıyor.

Lübnan'ın yeni Cumhurbaşkanı Avn, yemin ederek görevine başladı

Avn, yapılan oylamada seçilmesinin ardından Meclis'e geldi.

Yeni kurulacak hükümetle çalışarak yargının bağımsızlığı için bir kanun tasarısını onaylayacağını ifade eden Avn, yeni Başbakan'ın atanması için Meclis'e istişare çağrısında bulundu. (Lübnan Anayasası'na göre Cumhurbaşkanı Mârûnî Hristiyan, Başbakan Sünnî, Meclis Başkanı ise Şiîlerden seçiliyor.)

Suç ve suçlularla mücadele edeceğini vurgulayan Avn, "yeni bir ulusun inşası için yargı ve kanun çatısı altında birleşme" çağrısı yaptı.

Lübnan'ın sınırlarının korunması ve istikrarın sağlanmasına dikkati çeken Avn, "İsrail'in Lübnan'a yönelik saldırılarını önlemek ve terörle mücadele için orduya yatırım yapacağız." ifadesini kullandı.

Avn, kamu kurumlarının yapılandırılacağını belirterek, "Başkomutan olarak görevimi yerine getirme ve devletin silah taşıma hakkını tekeline alması için çalışma sözü veriyorum." dedi.

Lübnan'ın yeni Cumhurbaşkanı, güvenliğin sağlanması ve yasaların uygulanması için güvenlik hizmetlerinin daha etkin hale getirileceğini belirtti.

• Avn, "Güneyde, Bekaa'da, Dahiye'de ve Lübnan'ın her yerinde İsrail saldırılarında yıkılan yerlerin yeniden inşa edilmesi sözü veriyorum." diye konuştu.
• İsrail'in Lübnan'ın güneyinde sürdürdüğü işgale değinen Avn, "Devletin, İsrail işgalini ortadan kaldırması ve saldırıların püskürtülmesine olanak sağlayacak entegre bir savunma politikası üzerinde çalışması çağrısında bulunuyorum." ifadesini kullandı.

Avn, yönetiminin Arap ülkeleriyle iyi ilişkiler kuracağını belirterek, "Suriye ile iyi ilişkiler kurma fırsatımız var." şeklinde konuştu.

Joseph Avn kimdir?

Lübnan Meclisinin 14. Cumhurbaşkanı olarak seçtiği Genelkurmay Başkanı Joseph Halil Avn, 1964'te Lübnan Dağı bölgesine bağlı Sin el-Fin beldesinde doğdu.

Avn'ın resmî Lübnan ordusu biyografisinde, 1983 yılında Lübnan iç savaşı sırasında askerî akademiye kaydolduğu belirtiliyor.

Lübnan ordusuna gönüllü olarak katılan Avn, 1983'te Harp Okuluna kayıt oldu. Avn, 1985'te Teğmen, 2013'te Tuğgeneral, 2017'de ise Orgeneral rütbesine terfi etti ve aynı yıl Lübnan ordusunun 14. Genelkurmay Başkanı olarak atandı.

Evli ve 2 çocuk babası 61 yaşındaki Avn, siyaset bilimi, askerî bilimler ve uluslararası ilişkiler alanlarında eğitim aldı, Arapçanın yanı sıra Fransızca ve İngilizce biliyor.

Lübnan'ın çatışma dönemlerinde orduda aktif görevde bulunan Avn'ın birçok savaş madalyası bulunuyor.

Siyasî görüşleri hakkında pek fazla şey bilinmeyen Avn, nadiren röportaj veriyordu. Ancak 2021'de Lübnan'daki malî krizden dolayı politikacıları eleştirerek askerlerin açlık çektiğini söylemişti.

Avn, Hizbullah'ın silah cephaneliği konusunda net bir tavır belirtmemişti, ancak göreve başlama konuşmasında "devletin silah taşıma konusunda tekel kurma hakkını teyit edeceğine" dair söz verdi.

Mecliste bugün düzenlenen oturumda ülkenin 14. Cumhurbaşkanı olarak seçilen Avn, Fuad Şihab, Emile Lahud, Mişel Süleyman ve Mişel Avn'ın ardından cumhurbaşkanı olarak seçilen 5. Genelkurmay Başkanı.