ABD, Hollywood filmleriyle hem işgallerini meşrulaştırıyor hem olumsuz Müslüman imajı oluşturuyor

03 ŞUBAT 2023 , CUMA 17:10

Harem filminde cinayet ve siyasi devrimler içeren olay örgüsü ivme kazandıkça tüm küçük çekişmeler arka planda kalır.

Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Muhammet Enes Kala Hollywood filmlerinin Müslümanları olumsuz göstermek amacıyla Pentagon tarafından desteklendiğini belirtti. Böylece ABD işgal etmek istediği Orta Doğu toprakları için kendisine meşru bir alan oluşturuyor.

ABD'nin, Hollywood filmlerinde Müslümanları "şiddet yanlısı, barbar, vahşi ve evrensel değerlere karşı insanlar" olarak sunarak özellikle Orta Doğu'daki işgallerini "meşrulaştırmaya" çalıştığı ifade edildi.

Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Felsefe Tarihi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Muhammet Enes Kala, ABD Savunma Bakanlığının (Pentagon) hedefleri ile Hollywood filmleri arasındaki ilişkiyi değerlendirdi.

Kala, Batı'da Müslüman karşıtlığının "İslamofobi endüstrisi" tarafından planlı şekilde üretilip yayıldığını belirterek, bu kapsamda Hollywood'a Müslümanları "barbar, vahşi ve Batılı değerlerle bağdaşmayan" kişiler olarak sunma misyonunun yüklendiğini söyledi.

Pentagon'un özellikle Orta Doğu ülkelerindeki işgallerine kamuoyu oluşturmak için sinema endüstrisini kullandığını kaydeden Kala, "Orta Doğu enerji kaynaklarının, özellikle petrolün kaynağı. Bu kaynağa ulaşabilmek için de bir perdelemeye ihtiyaç var. ABD'nin her türlü işgaline meşru zemin oluşturabilmek için böyle bir endüstriden güç alması son derece önemli." değerlendirmesinde bulundu.

Operasyon: Argo filmi 1979 yılında İran İslam Devrimi esnasında Tahran'da meydana gelen rehine krizi olayında, ABD büyükelçiliğinde bulunan ve Kanada Büyükelçiliğine kaçan altı Amerikalı diplomatın İran'dan kaçırılması olayı anlatılmaktadır.

Pentagon hem Hollywood'a film siparişi veriyor hem de filmlere maddi destek sağlıyor

Kala, "Müslüman ötekisinin" üretilmesi, zor durumda bırakılması ve hatta gerektiğinde yok edilmesinin meşrulaştırılmasında sinemanın çok önemli rol oynadığını ifade ederek, Pentagon'un Hollywood'a pek çok film sipariş ettiğini veya filmlere maddi destek sağladığını dile getirdi.

Hollywood'u "ABD'nin ateşsiz ama ateşleyici silahı" olarak niteleyen Kala, "Bu silah sayesinde Amerikan bayrağı tüm dünyada dalgalandı. Amerika'nın siyasi ayağı Washington, teknoloji ayağı Silikon Vadisi, kültür ayağı Hollywood ve askeri ayağı Pentagon aynı DNA'dan çıkmıştır ve aynı amaca hizmet etmektedir." ifadesini kullandı.

Top Gun, ABD donanmasına deniz kuvvetleri için yapılan başvuruların çoğalmasından Maverick’in kullandığı aksesuarların satışına kadar birçok ince detaya sahipti. Deri mont, motosiklet ve güneş gözlük... Top Gun, filmin ötesinde kültür endüstrisine dönüşen sadece basit bir örnektir.

Kala, ABD'nin Vietnam Savaşı'nda kaybettiği itibarını kurtarmak için de sinemayı aktif şekilde kullanıldığına dikkati çekerek, dünyaca ünlü aktör Tom Cruise'un rol aldığı 1986 yapımı "Top Gun" filmini örnek verdi.

Ertesi Gün filmi 1980’li yıllarda SSCB’nin demir perde ülkelerinde tacizkâr tatbikatlar yaparak Batı Bloku'nu huzursuz etmeye başladığı bir dönemi konu alıyor. Sovyetler, gerilimi Demokratik Almanya Cumhuriyeti’ne taşıyor. Federal Almanya ile Demokratik Almanya çatışmaya başlayınca Amerika ve Sovyetler de bu kutuplaşmada yerini alıyor. İş, karşılıklı çatışma, nükleer silahların kullanılmasına varınca önce Batı Bloku nükleer silah kullanıyor, sonra Sovyetler Birliği NATO karargahını nükleer füze ile vuruyor. Artık büyük yıkımın kapıya dayandığı bir zamanda Amerika’da Kansas City’de başlıyor film.

ABD'nin soğuk savaş dönemi sonrasında Rusya'ya yönelik benzer çalışmalar yaptığına işaret eden Kala, iki nükleer güç sahibi ülkenin daha güvenli bir dünya için birbirini anlaması gerektiğini anlatan, 1983 yapımı "Ertesi Gün/The Day After" filminde, Rus askerlerin de korku, duygu ve hayal sahibi insanlar olarak canlandırılmasının Pentagon'un tepkisini çektiğini ifade etti. Kala, daha sonra şunları söyledi:

"Aynı şekilde Müslümanlar da filmlerde farklı şekillerde tasvir ediliyor bunun oldukça eski bir geçmişi var. 1981 yapımı Steven Spielberg'in yönetmenliğini yaptığı 'Kutsal Hazine Avcıları' filminde Müslümanlar kurnaz olsa da 'yarım akıllı, cehaletin ve rehavetin' temsilcileri olarak anlatılıyor.

Kutsal Hazine Avcıları, arkeolog Indiana Jones'un Nazilerin ordularını sonsuz bir güce kavuşturabilmek için aradıkları sandığın peşine düşmesi olarak kurgulansa da filmin alt mesajlarını iyi okumak gerekir.

1986'da William Hale'in yönetmenliğini yaptığı 'Harem' filminde Araplar özelinde Müslümanlar 'şehvet düşkünü' olarak canlandırılıyor. 1991'de yayınlanan 'Kızım Olmadan Asla' filminde Müslümanların, cinsiyetçi ve kadın karşıtı olarak gösterildiğini görüyoruz. 2012'de Ben Affleck'in 'Operasyon: Argo' filmi de Müslümanları cani olarak tasvir ettiği için eleştirildi.

İslamofobik filmlerin eleştiri aldıktan sonra bir daha çekilmemesi gerekiyor çünkü burada ayrımcılık var, ırkçılık var, Müslüman karşıtlığı var."

Kala, Yahudilere yönelik nefret söyleminin ve suçlarının olması gerektiği gibi yaptırımları bulunduğunu hatırlatarak, "Bir dine yapılan bu muamelenin her dine yapılması gerekir çünkü din, özü itibarıyla kutsaldır ve hürmeti hak eder. Müslümanlara karşı nefret söylemine hiçbir yaptırım olmadığı gibi Müslümanlar beyaz perdede sıklıkla çok kötü şekilde temsil ediliyor." diye konuştu.

Orta Çağ'da Kudüs'te geçen Cennetin Krallığı filminde Balian isminde genç bir adam demircilik ile uğraşmaktadır. Ailesini kaybeden Balian, kaderinde yazılı olan yoldan ilerlemesi sonucunda şövalye olmuştur. Bu sırada bir prensese aşık olan Balian, yüzyıl önce Kudüs'ü kuşatan Haçlı ordusuna katılmış ve ordunun kaderini belirlemekte rol oynamıştır.

"Cennetin Krallığı" ve "Benim Adım Khan" gibi filmlerde Müslüman temsilinin olumlu olmasının İslam dünyasında memnuniyetle karşılandığını belirten Kala, ancak Batı sinemasındaki olumlu Müslüman temsillerinin çok az ve istisnai olduğunun altını çizdi.

Benim Adım Khan, 11 Eylül sonrası Amerika'da İkiz kulelerin terörist bir eylem sonucu yıkılmasıyla Amerikan halkta Müslümanlara karşı oluşan ön yargıyı anlatan başarılı bir yapıt.

Filmler Irak işgalini meşrulaştırmaya çalıştı

Kala, Pentagon'un kınadığı veya maddi olarak desteklediği filmler gibi sipariş filmler de hazırlattığını dile getirerek, medyada Arap ve Müslüman temsilleri üzerine araştırmalar yapan akademisyen Jack Shaheen'in çalışmalarından hareketle sinema ile Pentagon ilişkisinin Müslüman imajı açısından yıkıcı sonuçları olabileceğine değindi.

11 Eylül sonrasında Müslümanların Hollywood'da daha sık konu edildiğine işaret eden Kala, sözlerini şöyle tamamladı:

"Kathryn Bigelow'un yönetmenliğini yaptığı 2009'da yayınlanan 'Ölümcül Tuzak' adlı filmde Amerikan askerleri üzerinden kahramanlık mitosu inşa edildiğini görürüz. Müslümanları ekrana taşırken ise seccadeyle silahın, camiyle bombanın yan yana getirildiğini görürüz.Özenle seçilen müziklerle algı operasyonunun desteklendiğini görüyoruz.