Drina Köprüsü, 5 asırdır Bosna tarihine şahitlik ediyor
Dünya genelinde birçok farklı bölgede camiler, köprüler, kervansaraylar inşa eden Mimar Sinan'ın Bosna Hersek'teki bilinen yegâne eseri “Sokullu Mehmed Paşa” ya da bilinen diğer adıyla “Drina Köprüsü” bugün de tüm ihtişamıyla ayakta durmaya devam ediyor.
Bosna Hersek'in doğusundaki Visegrad şehrinde Osmanlı tarihinin en önemli sadrazamlarından Sokullu Mehmed Paşa tarafından, 1571-1577 yılları arasında Drina Nehri üzerine yaptırılan mihraplı Drina Köprüsü, Mimar Sinan'ın Balkanlar’daki en önemli mühürlerinden biri.
Yapılışının üzerinden beş asra yakın bir zaman geçmesine rağmen dimdik ayakta kalmayı başaran tarihî köprü, Bosna Hersekli yazar İvo Andric'e Nobel ödülü kazandıran "Drina Köprüsü" isimli romana da adını verdi.
Ulaşımdan edebiyata Drina Köprüsü
Osmanlı'nın üç padişahına sadrazamlık yapan Sokullu Mehmed Paşa'nın isteği üzerine Mimar Sinan tarafından inşa edilen Drina Köprüsü, o dönemde Bosna vilayeti ile başkent İstanbul arasındaki anayol üzerine inşa edilmiş, etrafındaki köy ve şehirlerin gelişmesinde önemli rol oynamıştı.
Sokullu Mehmet Paşa, memleketi olan Visegrad'da köprünün yanı sıra han, hamam, imaret, cami ve dükkân gibi eserler yaptırsa da onun bugüne ulaşan tek mirası bu köprü oldu.
- Bölgedeki farklı etnik gruplar arasındaki ilişkinin son 350 yılını, köprünün tanıklığıyla anlatan yazar İvo Andric'e 1962 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandıran "Drina Köprüsü" isimli roman, köprüye uluslararası ün kazandırdı.
Köprüde büyük hasarlar meydana geldi
Yaklaşık 120 metre uzunluğundaki 11 gözlü ve mihraplı köprü, zaman içinde meydana gelen taşkınlar ve II. Dünya Savaşı sırasında yaşanan tahribatlar nedeniyle büyük zararlar gördü.
Drina Köprüsü, 1949 ve 1960 yıllarında detaylı restorasyondan geçirilmiş ve savaşlar sırasında tahrip edilen kısımları Yugoslavya tarafından onarılmıştı.
1966 yılında köprünün mansap bölgesinde, 1989 yılında ise köprünün memba kısmında yapılan iki hidroelektrik santral, köprünün üzerinde bulunduğu nehrin taban rejiminin değişmesine ve köprü temellerinde ciddi hasarlar meydana gelmesine sebep olmuştu. Baraj göllerinin köprü civarındaki su yüksekliğini artırması, köprünün estetik güzelliğini kaybetmesine yol açmış, bu sorunları aşmak ve köprünün rampasını yeniden inşa etmek amacıyla 1992 yılında başlayan çalışmalar ise Bosna Hersek'teki savaş nedeniyle bitirilemedi.
- Drina Köprüsü, 1992-1995 yıllarında yaşanan Bosna Savaşı'nda herhangi bir saldırıya maruz kalmadı ancak araç trafiğinin yasaklandığı 2003 yılına kadar yoğun yüklenmeler nedeniyle büyük hasar gördü.
Köprüdeki hasarların giderilmesi için başlatılan ve Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) tarafından yürütülen restorasyon çalışmaları 15 Mayıs 2016'da tamamlandı.
UNESCO tarafından 2007 yılında Dünya Kültür Mirası Listesi'ne alınan köprü, aynı zamanda bu listede yer alan altı tarihî köprüden biri.