Hindistan, Gujarat olaylarını anlatan Modi belgeselinin Hindistan'da yayınlanmasını engelledi

Hindistan Başbakanı Narendra Modi kutuplaştırıcı bir figür.
Hindistan Başbakanı Narendra Modi kutuplaştırıcı bir figür.

Hindistan, 2002 Gujarat isyanları sırasında Başbakan Narendra Modi’nin liderliğini eleştirel bir bakışla sorgulayan "Hindistan: Modi Sorusu" isimli BBC belgeselinin yayınlanmasını engelleyerek, buna ait herhangi bir görüntünün sosyal medya aracılığıyla paylaşılmasının bile yasak olduğunu bildirdi. 17 Ocak'ta yayınlanan iki bölümlük belgesel dizisinin ilk bölümü, Modi'nin siyasetçi olarak ilk yıllarını aktardı.

Hindistan hükümeti, yüzlerce Müslümanın öldüğü Gujarat olaylarını anlatan Modi belgeseliyle ilgili sosyal medya içeriklerini yasakladı.

Hindistan'da hükümet, Başbakan Narendra Modi'nin Gujarat eyaleti başbakanı olduğu dönemde çoğu Müslüman 1000'den fazla kişinin ölümüne yol açan olayların ele alındığı "Hindistan: Modi Sorusu"isimli belgeselin ilk bölümüyle alakalı tüm sosyal medya içeriklerini engelledi.

Hindistan Dışişleri Bakanlığı Perşembe (19 Ocak 2023) günü belgeseli bir "propaganda parçası" olarak nitelendirdi. Hindistan Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Arindam Bagchi, filmin "itibarını yitirmiş bir anlatıyı" zorlama amaçlı olduğunu söyledi. İçinde bir "önyargı", "nesnellik eksikliği" ve "sürekli sömürgecilik zihniyetinin" "açıkça görünür" olduğunu ekledi. Yeni Delhi'de düzenlediği basın toplantısında, "Bu tatbikatın amacını ve arkasındaki gündemi merak etmemize neden oluyor ve bu tür çabaları onurlandırmak istemiyoruz." dedi.

"Hindistan: Modi Sorusu" isimli BBC belgeseli 17 Ocak tarihinde yayınlandı.
"Hindistan: Modi Sorusu" isimli BBC belgeseli 17 Ocak tarihinde yayınlandı.
  • Hükümet danışmanı Kanchan Gupta, Twitter'dan konuya dair yaptığı paylaşımda, Hindistan Enformasyon ve Yayın Bakanlığının Yeni Bilgi Teknolojisi (IT) kuralları kapsamında acil durum yetkilerini kullanarak, BBC'nin hazırladığı belgeselin ilk bölümünü paylaşan YouTube videolarının ve Twitter paylaşımlarının engellenmesi kararını aldığını duyurdu.

Hindistan, 2002 Gujarat isyanları sırasında Başbakan Narendra Modi’nin liderliğini sorgulayan "Hindistan: Modi Sorusu" isimli belgeseli yasakladı.
Hindistan, 2002 Gujarat isyanları sırasında Başbakan Narendra Modi’nin liderliğini sorgulayan "Hindistan: Modi Sorusu" isimli belgeseli yasakladı.

İngiltere devlet yayın kuruluşu BBC, Modi hakkındaki belgeselinin "titizlikle araştırıldığını" söyledi. BBC'den yapılan açıklamada, "Belgesel, en yüksek editoryal standartlara göre titizlikle araştırıldı" dedi. "Geniş bir yelpazedeki seslere, tanıklara ve uzmanlara başvuruldu ve bir dizi görüşe yer verdik - buna BJP'deki insanlardan gelen yanıtlar da dahildir. Hindistan Hükümeti'ne dizide ortaya çıkan konulara yanıt verme hakkı sunduk - yanıt vermeyi reddetti."

Belgesel, Birleşik Krallık hükümetinin 2002'deki ölümcül dini isyanlarla ilgili bir raporunu ilk kez ortaya çıkardı. Belgesel, İngiltere raporunda olayların "etnik temizliğin tüm özelliklerini" taşıdığını söyledi.

Henüz Hindistan'da resmi olarak yayınlanmayan belgeselde Modi'nin, 2002'de Gujarat eyalet Başbakanı olduğu dönemde çoğunluğu Müslüman 1000'den fazla kişinin ölümüyle sonuçlanan olaylar işleniyordu.

Modi, 2001-2014 döneminde Gujarat eyaleti başbakanlığı görevinde bulundu.
Modi, 2001-2014 döneminde Gujarat eyaleti başbakanlığı görevinde bulundu.

Şiddet olayları sırasında İngiltere'nin Dışişleri Bakanı olan Jack Straw da belgeselde röportaj yaptı ve Modi hakkındaki iddiaların itibarını zedelediğini söyledi. Straw, "Bunlar çok ciddi iddialardı- Başbakan Modi'nin polisi geri çekmede ve Hindu aşırılık yanlılarını zımnen cesaretlendirmede oldukça aktif bir rol oynadı." dedi. "Bu özellikle berbat bir örnekti." "Yaptığımız şey, bir soruşturma başlatmak ve bir ekibin Gujarat'a gitmesini ve ne olduğunu öğrenmesini sağlamaktı. Ve çok kapsamlı bir rapor hazırladılar” diye ekledi. Raporda ayrıca 2002 şiddet olayları sırasında Müslüman kadınlara yönelik yaygın tecavüz vakaları olduğu iddia edildi. Ayaklanmaların amacının “Müslümanları Hindu bölgelerinden temizlemek” olduğunu da sözlerine ekledi – bugün eleştirmenlerin söylediği bir şey, BJP'nin Hindu milliyetçi gündemi altında devlet politikası haline geldi.

Olaylardaki sorumluluğu nedeniyle, 2005'te ABD, daha sonra ise İngiltere Modi'ye seyahat yasağı getirmişti.

Hindistan'da "Hindistan: Modi Sorusu" isimli belgesel yasaklandı.
Hindistan'da "Hindistan: Modi Sorusu" isimli belgesel yasaklandı.

Gujarat olayları

Hindistan'ın Gujarat eyaletinde 27 Şubat 2002'de Godhra istasyonu yakınlarında çıkan tren yangınında 60 Hindu hacının ölmesinin ardından eyalette olaylar başlamıştı.

Yangından Müslümanları sorumlu tutan Hindu çeteler, Gujarat'ta Müslüman mahallelerine ve köylerine saldırmış, olaylarda Müslümanlar dahil en az 1000 kişi yaşamını yitirmiş ve yüzlerce kadına tecavüz edilmişti.
Bilkis Bano, 2002'de toplu şiddette toplu tecavüze uğradığında beş aylık hamileydi. Tecavüzcüleri, hükümet tarafından Gujarat eyaletinde serbest bırakıldı.
Bilkis Bano, 2002'de toplu şiddette toplu tecavüze uğradığında beş aylık hamileydi. Tecavüzcüleri, hükümet tarafından Gujarat eyaletinde serbest bırakıldı.

Hindistan'ın mevcut Başbakanı Narendra Modi, ayaklanma sırasında Gujarat eyaletinin başbakanı olarak görev yapıyordu. Modi, Müslümanlara yönelik cinayetleri durdurmak için yeterli çabayı göstermemekle suçlanmıştı.