0

MECRA HAKKINDA // NEDİR, KİMDİR?

Iraktaki Şiî yönetim, Basra sahil yolunu genişletmek için 3 asırlık Sünni camisini yıktı

Mecra
MECRA
18 TEMMUZ 2023 , SALI 13:30
Abone ol
1727 yılında inşa edilen Siraci Camii, Irak'ın mimari tarzıyla öne çıkan tarihî yapılarından biriydi.
1727 yılında inşa edilen Siraci Camii, Irak'ın mimari tarzıyla öne çıkan tarihî yapılarından biriydi.

Irak'ın güneyindeki Basra'da Kültür Bakanlığı tarafından tarihî miras olarak görülen Sünnilere ait 300 yıllık cami, Basra Körfezi'ndeki sahil yolunu genişletmek için İran destekli Şiî yönetim tarafından yıkıldı.

İran destekli Şiî grupların etkisi altındaki Bağdat yönetimi, "yol genişletme çalışması" gerekçesiyle ülkenin güney kesimindeki Basra'da bulunan, Sünnîlere ait tarihî bir camiyi yıktı.

  • Hükümet güçlerince iş makinaları kullanılarak yıkılan Siraci Camii, 1727'de inşa edilmişti. Cami geçmişte zarar görerek tahrip olmuş ve ardından restore edilmişse de 11 metrelik minaresi hâlâ orijinalliğini koruyordu. Yıkım sırasında minare de tamamen yerle bir edildi.
Buldozerle kısa süre içinde yerle yeksan olan yapının, turkuaz süslemeli kahverengi kerpiç minaresi de toz bulutu içinde kayboldu.
Buldozerle kısa süre içinde yerle yeksan olan yapının, turkuaz süslemeli kahverengi kerpiç minaresi de toz bulutu içinde kayboldu.
Aralarına Siraci Camii’nin nadide kerpiç minaresi de eklenen Irak'ın zengin kültürel mirasının çoğu, ihmal ve yıllarca süren çatışmalar nedeniyle yerle bir oldu.
Aralarına Siraci Camii’nin nadide kerpiç minaresi de eklenen Irak'ın zengin kültürel mirasının çoğu, ihmal ve yıllarca süren çatışmalar nedeniyle yerle bir oldu.

Hükümet yetkilileri ise yıkımın ardından caminin yeniden inşa edileceğini iddia etti.

Yıkım tepti çekti

Basra Körfezi'ndeki önemli bir sahil yolu olan Abu Al-Hasib'i genişletmek için gerçekleştirilen yıkım, bölgedeki Müslümanların tepkisini çekti.

Basra Valisi Esad el-Eydani'nin caminin yıkılması yönünde aldığı karar, Bağdat hükümetinin Kültür Bakanı Ahmed Fakak el Bedrani tarafından kınandı.

  • Eydani, 1900 metrekarelik alanı ile Sünni bir vakfa ait olan Siraci Camii’nin ve minaresinin yıkılmasının Sünni Vakıf'a haber verildikten sonra yapıldığını söyledi ve bölgede oluşan trafik sıkışıklığını önlemek için yıkım kararı aldığını açıkladı.
Siraci Camii ve 11 metre uzunluğundaki minaresi, Basra'da yaklaşık 300 yıldır ayakta duruyordu.
Siraci Camii ve 11 metre uzunluğundaki minaresi, Basra'da yaklaşık 300 yıldır ayakta duruyordu.

Kültür Bakanlığı ise, Sünni ve Şiî vakıflara "tarihî yapılara zarar verilmesine veya tahrif edilmesine izin verilirse, duruma müdahale etmeleri, sağlam durmaları ve bağlı kuruluşlarını cezalandırmaları" çağrısında bulundu.

Bakanlık şimdi, 2017'de İslam Devleti tarafından havaya uçurulan Musul'daki Al-Nuri camisine yapılana benzer şekilde, kalıntıları kurtarmaya ve korumaya ve bir modeli yeniden inşa etmeye çalışacak.

Sünni vakfı, camiyi yıkmayı kabul ettiklerini ancak elle sökülüp gelecek nesiller için korunması gereken kerpiç minareyi kabul etmediklerini söyledi. Irak'ın Sünni Yüksek Vakıf Konseyi, minarenin yerinde kalması gerektiğini teyit eden birden fazla talepte bulunduğunu söyledi.

Tarihî caminin yerinde kalan moloz yığınından bir görüntü.
Tarihî caminin yerinde kalan moloz yığınından bir görüntü.

Iraklı Şiîlerin yoğun olarak yaşadığı Basra, İran destekli Şiî hareketlerin de aktif bir şekilde varlık gösterdiği bir bölge olarak biliniyor. Yıkım kararının bölgeyi "Sünni halktan arındırmaya" yönelik planların bir parçası olduğu tahmin ediliyor.

2003 yılındaki ABD işgalinin ardından Irak'ta Şiî grupların ve İran'ın etkisi artmış, Sünni halka yönelik baskılar ve tehcir politikalarında da gözle görülür bir artış yaşanmıştı.