İran ile Suudi Arabistan diplomatik ilişkileri, yedi yıl sonra yeniden başlıyor
İran ile Suudi Arabistan, 7 yıl aradan sonra diplomatik ilişkileri yeniden tesis ediyor. Bu yolda ilk adımı atan iki ülke, büyükelçiliklerin karşılıklı olarak açılması konusunda anlaştı.
İran ve Suudi Arabistan, Irak’ın arabuluculuğu ve Çin’in ev sahipliğinde sürdürülen görüşmelerin ardından 7 yıl sonra diplomatik ilişkilerin yeniden başlatılması konusunda anlaşmaya vardı.
İran, Suudi Arabistan ve Çin tarafından yapılan ortak açıklamada, İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani ile Suudi Arabistan Devlet Bakanı Musaad bin Mohammed Al-Aiban’ın Çin’in başkenti Pekin’de 6 Mart’ta başlayan görüşmelerin ardından Tahran-Riyad arasında diplomatik ilişkilerin yeniden başlatılması konusunda anlaştığı duyuruldu.
Sürecin yürütülmesi ve alınan karara ilişkin ayrıntıların netleştirilmesi için iki ülkenin dışişleri bakanlarının en kısa sürede bir araya gelecekleri belirtildi.
- Varılan anlaşma kapsamında İran ile Suudi Arabistan’ın iki ay içerisinde diplomatik ilişkilerinin yeniden başlatılacağı ve iki ülkenin karşılıklı olarak büyükelçilikleri ve temsilcilikleri yeniden açacakları aktarıldı.
Kötüleşen İran-Suudi Arabistan ilişkileri
Suudi Arabistan’da 2 Ocak 2016 tarihinde terör suçuyla yargılanan ve Şii din adamı Ayetullah Nimr Bakır el-Nimr’in de aralarında bulunduğu 47 kişi idam edilmişti.
İdamın ardından İran’da protestolar gerçekleştirilmiş, Suudi Arabistan’ın Tahran Büyükelçiliği ile Meşhed kentindeki konsolosluğu ateşe verilmişti.
Suudi Arabistan, ayrıca 2019'da petrol tesislerine yapılan füze ve insansız hava aracı saldırılarının yanı sıra Körfez sularında tankerlere yapılan saldırılardan da İran'ı sorumlu tuttu. İran bu suçlamaları reddetti.
Yemen'deki İran'a bağlı Husi hareketi de Husilerle savaşan koalisyona liderlik eden Suudi Arabistan'a sınır ötesi füze ve insansız hava aracı saldırıları düzenledi ve 2022'de bu saldırıları Birleşik Arap Emirlikleri'ne kadar genişletti.
Cuma günü İran'ın en üst düzey güvenlik yetkilisi Ali Shamkhani ve Suudi Arabistan ulusal güvenlik danışmanı Musaed bin Mohammed Al-Aiban tarafından imzalanan anlaşma, 2001 yılında imzalanan bir güvenlik işbirliği anlaşmasının yanı sıra ticaret, ekonomi ve yatırım konularında daha önce imzalanan bir başka anlaşmayı da yeniden aktif hale getirmeyi kabul etti.
Öte yandan, Tahran ve Riyad yönetiminden yetkililer, görüşmeler gerçekleştirmek için Irak’ın arabuluculuğunda Nisan 2021’de Bağdat’ta bir araya gelmişti.