Adı artık "Kuzey Makedonya Cumhuriyeti"

Zoran Zaev ve Aleksis Çipras anlaşma sonrası basına böyle poz verdi.
Zoran Zaev ve Aleksis Çipras anlaşma sonrası basına böyle poz verdi.

Yunanistan ve Makedonya arasında uzun zamandır süren isim gerginliğinin çözümüne dair somut bir adım atıldı. 17 Haziran’da Makedonya Başbakanı Zoran Zaev ve Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras’ın katılımıyla Makedonya Cumhuriyeti’nin resmi adının “Kuzey Makedonya Cumhuriyeti” olarak değiştirilmesini konu alan bir anlaşma imzalandı.

Yunanistan ve Makedonya arasında gerginlik oluşturan kültürün mimarı Büyük İskender'in Üsküp'teki heykeli.
Yunanistan ve Makedonya arasında gerginlik oluşturan kültürün mimarı Büyük İskender'in Üsküp'teki heykeli.

Yugoslavya dağıldıktan sonra Makedonya’nın 1991’de bağımsızlığı ilan etmesiyle ortaya çıkan isim krizi esasen paylaşılamayan bir kültüre dayanıyor. Büyük İskender’in Eski Yunan kültürüne eklemlenerek oluşturduğu, büyük oranda Yunan öğeleri taşıyan ve onun devamı sayılan Helen kültürünü tarihinin parçası sayan Yunanistan Yunan kültüründen bağımsız bir Makedon kimliğinin oluşturulmasını kabul etmedi. Yunanistan içindeki Makedonları dahi Slav Yunanlar olarak görmelerini sağlayan bu dürtü Makedonya’nın, bağımsızlığından itibaren uluslararası arenada Yunanistan’ın politik baskılarına maruz kalmasına sebep oldu.

Yunanistan, tüm iddialarına rağmen kökenlerini Büyük İskender’in M.Ö. 300’lerde kurduğu Makedonya İmparatorluğuna dayandıran Makedonya Cumhuriyeti’nin bu adı kullanarak girişeceği bir toprak talebini engellemeye çalıştı. Bu endişeden hareketle Yunanistan kuzeyinde kalan bölgeleri Makedonya olarak isimlendirerek Makedonya’nın AB ve NATO’ya katılım taleplerini, Makedonya isminin kendi bölgesine ait olduğunu iddia ederek veto etti.

Yunan kültürüne ait güneş simgesinin olduğu eski Makedonya bayrağı
Yunan kültürüne ait güneş simgesinin olduğu eski Makedonya bayrağı

Yunanistan 1995’te kendi kültürüne ait olduğunu ve Makedonya bölgesi için kullandığını öne sürerek Makedonya’nın Argead hanedanın sembolü olan Vergina güneşli bayrağını değiştirtti, ortaya koyduğu engellerden dolayı Makedonya’nın Birleşmiş Milletlere Eski Yugoslav Cumhuriyeti Makedonya adıyla üye olmasını sağladı.

Makedonya Coğrafi Bölgesi
Makedonya Coğrafi Bölgesi

İki ülke arasındaki sınırda bulunan Psaredes köyünde imzalanan anlaşmanın sonunda Makedonya Yunanistan’ın engelleri ortadan kaldıracağını ümit ederken; Yunanistan, Makedonya’nın “Kuzey Makedonya Cumhuriyeti” ismini alması ile tek bir Makedon unsuru olmadığının, aksine Makedonya Coğrafi bölgesinin bir parçası olduğunun vurgulanması sonucunda toprak kaybı endişesinin ortadan kalkacağını düşünüyor.

Anlaşma sonrası Makedon halkının yaptığı protestolar vatandaş ve polis arasında sürtüşmeler ortaya çıktı.
Anlaşma sonrası Makedon halkının yaptığı protestolar vatandaş ve polis arasında sürtüşmeler ortaya çıktı.

Anlaşmanın imzalamasından hemen sonra, 18 Haziran’da “İsmimizi vermeyiz” sloganı ile sokaklara dökülen Makedon halkı bu konudaki memnuniyetsizliğini protestolarla ortaya koyuyor. İmzalanan anlaşmanın yürürlüğe girmesi için Makedonya meclisinde onaylanması ve sonrasında halk referandumunda kabul görmesi gerekiyor.