0

MECRA HAKKINDA // NEDİR, KİMDİR?

Suriye, 14 yıl sonra ilk kez resmen petrol ihraç etti

Mecra
MECRA
04 EYLÜL 2025 , PERŞEMBE 17:00
Abone ol
Suriye, 600.000 varillik sevkiyatla petrol ihracatına yeniden başladı.
Suriye, 600.000 varillik sevkiyatla petrol ihracatına yeniden başladı.

Suriye’de Beşşar Esed’in devrilmesinin ve ABD’nin yaptırımları kaldırmasının ardından ekonomi yeniden canlanmaya başladı. Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara liderliğindeki yeni yönetim, 14 yıl sonra ilk resmî ham petrol ihracatını Tartus Limanı’ndan gerçekleştirdi.

Suriye parlamentosu ve devlet enerji yetkilileri, savaş sonrası ülkenin 14 yıl aradan sonra ilk resmî ham petrol sevkiyatının yapıldığını doğruladı.

Suriye yetkilileri, 600 bin varil ağır ham petrolün, küresel ticaret şirketi BB Energy'ye bağlı B Serve Energy ile yapılan bir anlaşma kapsamında, tarihî Tartus Limanı'ndan Nissos Christiana tankeriyle yola çıktığını söyledi.

  • Suriye, 2011 yılında iç savaşın patlak vermesine kadar günde yaklaşık 380 bin varil petrol ihraç ediyordu.

Suriye Enerji Bakanlığı Petrol ve Doğalgaz Müdür Yardımcısı Riyad el-Cubasi, sevkiyatın Suriye topraklarındaki kuyulardan çıktığını doğruladı. Ancak işlemin ayrıntılarını vermedi.

Beşşar Esad rejiminin devrilmesinden bu yana Suriye'den petrol taşıyan ilk gemi olan ham petrol tankeri Nissos Christiana, 1 Eylül 2025'te Suriye'nin Tartus Limanı'na demirledi.
Beşşar Esad rejiminin devrilmesinden bu yana Suriye'den petrol taşıyan ilk gemi olan ham petrol tankeri Nissos Christiana, 1 Eylül 2025'te Suriye'nin Tartus Limanı'na demirledi.

Uzun zamandır beklenen ihracat, Suriye'nin diplomatik ve ekonomik pozisyonunda yaşanan önemli değişimlerin ardından geldi. Bunlar arasında Aralık 2024'te Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesi de yer alıyor.

Haziran ayı sonunda ABD Başkanı Donald Trump'ın ülkenin enerji sektörüne Amerikan yatırımlarının önünü açmak amacıyla yaptırımları kaldırmasıyla önemli bir değişim yaşandı.

Suriye hükümeti ile Dubai merkezli küresel liman işletmecisi DP World , Mayıs ayında Suriye'nin Tartus limanının geliştirilmesi için 800 milyon dolar değerinde bir ön anlaşma imzaladı.

Petrol ihracatının genişletilmesine yönelik atılan diğer adımlar arasında Irak ve Suriye, ağustos ayı başında, bir zamanlar Irak ham petrolünü Suriye üzerinden Avrupa'ya taşıyan ve uzun süredir faaliyette olmayan Kerkük-Baniyas petrol boru hattının yeniden canlandırılmasını görüştüler.

İç savaşın etkileri

  • İç savaş öncesinde petrol, Suriye ekonomisinin bel kemiğiydi.
  • Uluslararası Para Fonu'na göre, ülkenin gayrisafi yurt içi hasılasının yüzde 25'ine kadarını ve yıllık yaklaşık 3 milyar dolarlık gelirini oluşturuyordu.

Ancak savaş her şeyi değiştirdi. ABD Enerji Bilgi Derneği'nin 2015'teki ülke analizine göre, petrol üretimi 2014'te ciddi bir düşüş yaşayarak yaklaşık 25.000 varile düştü.

Bu sert düşüşler, IŞİD'in önemli petrol sahalarını kontrol altına alması ve Suriye'nin küresel enerji piyasalarıyla bağlantısını kaybetmesinin ardından elektrik şebekeleri ve gaz rafinerileri de dahil olmak üzere altyapıda meydana gelen büyük hasardan kaynaklandı.

Suriye'deki savaş sırasında petrol sahalarının kontrolü defalarca el değiştirdi ve ABD ve Avrupa yaptırımları meşru ithalat ve ihracatı daha da zorlaştırdı. Bu yaptırımlar, Esed'in devrilmesinden sonra aylarca yürürlükte kaldı ve yeni Suriye yönetiminin enerji ithalatını zorlaştırdı.
Suriye'deki savaş sırasında petrol sahalarının kontrolü defalarca el değiştirdi ve ABD ve Avrupa yaptırımları meşru ithalat ve ihracatı daha da zorlaştırdı. Bu yaptırımlar, Esed'in devrilmesinden sonra aylarca yürürlükte kaldı ve yeni Suriye yönetiminin enerji ithalatını zorlaştırdı.

Batı'nın yaptırımları ayrıca ihracatın çoğunu durdurdu ve Suriye'nin rafine ürün ithalatını sekteye uğrattı. Sonuç olarak ülke, İran'dan indirimli veya ücretsiz petrole büyük ölçüde bağımlı hale geldi. EIA'ya göre, 2011'den hemen sonraki yıllarda yaklaşık 60.000 varil/gün ithalat yaptı.

Baniyas ve Humus'taki yerel rafineriler kapasitelerinin çok altında çalışıyordu. Dönemin başbakanı Vail El Halki'nin açıklamalarına göre, Baniyas'ta %40 ila %60 arasında, Humus'ta ise yaklaşık %10 civarındaydı.

Değişimin gelgitleri

Bu yılın haziran ayında Baniyas rafinerisi kısmen faaliyetlerine yeniden başladı ve 30 bin ton petrol ürünü ihraç etti.

Suriye aynı zamanda, Baniyas Limanı'na milyonlarca varil ham petrol ve petrol ürünü teslimatı için ihale açtı. Bu hamle, devam eden yaptırım endişeleri nedeniyle büyük petrol tüccarlarının sınırlı ilgisine rağmen tedarik zincirlerini yeniden canlandırma niyetini gösteriyordu.

Suriye'deki yeni hükümet, özellikle enerji altyapısını onarmayı, limanları ve petrol sahalarını işletilebilir hâle getirmeyi ve yabancı yatırımcıları çekmeyi öncelikli hedef olarak belirledi.
Suriye'deki yeni hükümet, özellikle enerji altyapısını onarmayı, limanları ve petrol sahalarını işletilebilir hâle getirmeyi ve yabancı yatırımcıları çekmeyi öncelikli hedef olarak belirledi.

ABD Başkanı Trump'ın ülkenin enerji sektörünü, petrol bakanlığını, denizcilik otoritesini ve devlet pazarlama şirketi Sytrol'ü etkileyen birçok yaptırımı kaldırmasıyla ülkenin petrol ihracatı ve yatırım beklentileri yeniden canlandı.

Üretim seviyeleri savaş öncesi seviyelerin çok altında kalmaya devam etse de, son raporlara göre, kaldırılan yaptırımlar, ortaya çıkan ortaklıklar ve yatırımlar ile Rus sevkiyatları sayesinde Suriye'nin ihracat kapasitesi giderek canlanıyor.