Suriye’de rejiminin yıkılmasının ardından Esed ailesi Rusya'da lüks bir hayat yaşıyor

İngiliz The Guardian gazetesinin bildirdiğine göre, Suriye'nin devrik Devlet Başkanı Beşşar Esed ve ailesi, rejiminin çöküşünden bir yıldan fazla bir süre sonra Moskova'da gözlerden uzak, lüks bir hayat sürüyor; Esaed'in ise eski mesleği olan göz doktorluğuna geri döndüğü belirtiliyor.

2011 yılında, Der’a’da bir grup genç okul bahçesindeki bir duvara sprey boyayla şöyle yazdı: "Sıra sende, Doktor." Bu grafiti, Londra'da eğitim görmüş bir göz doktoru olan Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in, o zamanlar şiddetli bir şekilde devam eden Arap Baharı tarafından devrilen Arap diktatörlerinin bir sonraki ismi olacağına dair üstü kapalı bir tehditti.

Ülkedeki iç savaş yaklaşık 14 yıl sürdü, bu süre zarfında 620.000 kişi öldü ve yaklaşık 14 milyon kişi yerinden edildi, ancak sonunda doktorun sırası geldi ve devrimci güçlerin Şam'a çeşitli yönlerden ilerlemesi üzerine kanlı iktidarı devrilerek 8 Aralık 2024'ün erken saatlerinde Suriye'den kaçtı.

Gazetenin haberine göre, Rus güçleri tarafından Suriye kıyısındaki Hımeymim Hava Üssü'ne götürüldü ve oradan uçakla ülke dışına çıkarıldı.

“Sakin bir hayat”

Aileye yakın bir kaynağa atıfta bulunan The Guardian, Esed'in sürgündeyken tıp eğitimine yeniden başladığını belirtti.

Esed ailesiyle iletişimini sürdüren bir arkadaşı, "Rusça öğreniyor ve göz hastalıkları bilgisini tazeliyor." dedi. "Bu onun tutkusu, belli ki paraya ihtiyacı yok. Suriye'deki savaş başlamadan önce bile Şam'da düzenli olarak göz doktorluğu yapıyordu." diye devam etti ve Moskova'daki zengin elitin hedef müşterisi olabileceğini öne sürdü. "Bu onun tutkusu, belli ki paraya ihtiyacı yok. Suriye'deki savaş başlamadan önce bile Şam'da düzenli olarak göz doktorluğu yapıyordu."

Esed ailesinin, Moskova'nın batısında yer alan ve üst düzey siyasî figürlerin ve varlıklı iş adamlarının yaşadığı Rublyovka'da yaşadığı düşünülüyor.

Rapora göre, Esed'in hükümet karşıtı protestoları şiddetle bastırmasının ardından 2011'de Batı yaptırımlarının uygulanmasından sonra ailenin servetinin büyük bir kısmı Rusya'ya taşındı.

Rusya'nın gözetimi altında

Maddi güvenliklerine rağmen, Esed ve ailesinin büyük ölçüde izole edildiği ve Rus yetkililer tarafından yakından gözetim altında tutulduğu söyleniyor.

Aile dostlarından biri The Guardian'a verdiği demeçte, "Çok sakin bir hayat yaşıyor. Dış dünyayla neredeyse hiç teması yok." dedi.

Raporda, Esed'in eski rejimin üst düzey yetkilileriyle iletişim kurmasının engellendiği ve yalnızca Mansur Azzam ve Yasar İbrahim de dâhil olmak üzere birkaç eski saray yardımcısıyla temas halinde olduğuna inanıldığı belirtildi.

Kremlin'e yakın bir kaynak gazeteye verdiği demeçte, Esed'in artık Rusya liderliği için siyasî bir öneme sahip olmadığını söyledi.

Kaynak, "Putin'in iktidar üzerindeki kontrolünü kaybeden liderlere karşı sabrı yok ve Esed artık etkili bir figür ya da akşam yemeğine davet edilecek ilginç bir konuk olarak görülmüyor." dedi.

Beşşar, Putin için önemsiz

Kremlin'e yakın bir kaynak, Esed'in Putin ve Rus siyasi elitleri için büyük ölçüde ‘önemsiz’ hale geldiğini söyledi.

Kaynak, “Putin, iktidarını kaybeden liderlere tahammül edemez. Esed artık etkili bir figür olarak görülmüyor, hatta akşam yemeğinde hoş karşılanan bir misafir bile değil” dedi.

Esed ve ailesi

Moskova'ya varışlarının ardından geçen aylarda aile, lösemi tedavisi gören eski first lady Esma Esed'e destek olmak için bir araya geldi.

Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kaynak The Guardian'a verdiği demeçte, Rus güvenlik servislerinin gözetiminde uygulanan deneysel tedavi sonrasında durumunun daha sonra istikrara kavuştuğunu söyledi.

Kamuoyunun dikkatini yeniden çekme çabalarına rağmen, Esed'in herhangi bir siyasî veya medya faaliyetinden menedildiği bildiriliyor.

Guardian gazetesinin aktardığı kasım ayındaki bir röportajda, Rusya'nın Irak Büyükelçisi Elbrus Kutrashev kısıtlamaları doğruladı: “Esed burada yaşayabilir ancak siyasî faaliyetlerde bulunamaz… Medya veya siyasî faaliyetlerde bulunma hakkı yoktur.”

Kutrashev, "Ondan bir haber aldınız mı? Almadınız, çünkü buna izin verilmiyor; ama güvende ve hayatta," dedi.

Esed'in kendisi büyük ölçüde görünmez kalırken, çocukları Moskova'da hayatlarına devam ediyor.

Bir zamanlar potansiyel halefi olarak görülen oğlu Hafız Esed, şubat ayında Telegram'da yayınladığı bir videoda rejim müttefiklerini terk ettiğini reddetmesinin ve ailenin Suriye'den ayrılması emrini Moskova'nın verdiğini iddia etmesinin ardından kamuoyundan uzaklaştı.

Habere göre, Suriyeliler daha sonra videonun yerini tespit ederek Moskova'yı belirledi.

Guardian gazetesinin aktardığı sızdırılmış verilere göre, Hafız o zamandan beri sosyal medya hesaplarının çoğunu kapatmış ve Amerikan çocuk televizyon dizisinden aldığı bir ismi kullanarak takma adla çevrimiçi profiller oluşturdu.

Raporda ayrıca, Esed'in çocuklarının ve annelerinin Moskova elitleri arasında yaşamaya uyum sağladıkları, zamanlarını alışveriş yaparak ve evlerini lüks eşyalarla döşeyerek geçirdikleri belirtildi.

Esed'in 22 yaşındaki kızı Zeyn de haziran ayında Rusya'nın yönetici sınıfının birçok üyesinin eğitim gördüğü seçkin bir Moskova üniversitesi olan MGIMO'dan mezun oldu.

Üniversitenin internet sitesinde yayınlanan fotoğraflarda Zeyn'in törene katıldığı görülürken, ayrı bir videoda ise aile üyelerinin sessizce izleyici sıralarında oturduğu kaydedildi.

İki sınıf arkadaşı, ailenin dikkat çekmekten kaçındığını ve törenden kısa süre sonra ayrıldığını belirtti.

Aile dostlarından biri The Guardian'a verdiği demeçte, "Biraz şaşkınlar." dedi. "Sanırım hâlâ şoktalar. Birinci aile olmamanın getirdiği hayata alışmaya çalışıyorlar."