Suriye'nin kerpiç evleri, savaş ve yerinden edilme tehlikesiyle karşı karşıya

Halep’teki Umm Amuda Kabira köyü, sakinlerinin ‘Arı kovanı evleri’ olarak da bilinen kerpiç konik evlerde yaşadığı sayılı yerlerden biri.
Halep’teki Umm Amuda Kabira köyü, sakinlerinin ‘Arı kovanı evleri’ olarak da bilinen kerpiç konik evlerde yaşadığı sayılı yerlerden biri.

Kuzey Suriye halkının binlerce yıldır inşa ettiği geleneksel kerpiç evler, Suriye’de 13 yıldır devam eden iç savaş nedeniyle köylerin boşalması ve evlerin yıkılması sebebiyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.

  • “Arı kovanı evleri” olarak da bilinen kerpiç konik yapılar, kavurucu çöl güneşinde evin içini serin tutarken, kalın duvarları da kışın sıcak tutacak şekilde tasarlanmış.
Umm Amuda Kabira köyündeki geleneksel kerpiç evler.
Umm Amuda Kabira köyündeki geleneksel kerpiç evler.

Halep vilayetindeki Umm Amuda Kabira köyü, uzun süredir sakinlerinin samanla karıştırılmış çamurdan yapılmış küçük kubbeli evlerde yaşadığı az sayıdaki yerden biri.

"Köyümüzde bir zamanlar 3.000 ila 3.500 sakin ve yaklaşık 200 kerpiç ev vardı." diyen köy sakinlerinden 50'li yaşlarındaki öğretmen Mahmud el-Mheilej, bölgenin yoğun çatışmalara sahne olduğunu ve IŞİD tarafından istila edilmesinin ardından herkesin ayrıldığını söylüyor.

Çatılarında yabani otların yetiştiği terk edilmiş evlerin yanında duran Mahmud el-Mheilej.
Çatılarında yabani otların yetiştiği terk edilmiş evlerin yanında duran Mahmud el-Mheilej.

Halep vilayeti, 2012 yılından beri Suriye hükümet güçleri, muhalifler ve IŞİD arasında şiddetli çatışmalara sahne oldu. IŞİD güçleri yavaş yavaş geri püskürtülüp bölgede şiddet azalırken, istikrarsızlık ve ekonomik zorluklar Suriye genelinde uzun zamandır hayatın bir gerçeği haline geldi.

Önemli bir savaş alanı haline gelenHalep, birçok kişinin kaçmasına ve kerpiç evlerin çürümeye terk edilmesine neden oldu. Bu yapıları inşa etme konusunda atalardan kalma bilgi birikimine sahip yerel duvar ustaları da kaçmak zorunda kalanlar arasındaydı.

Şu anda, eski evinin yakınlarındaki beton bir binada yaşayan el-Mheilej, "Köye geri dönenlerin sayısı 200'den fazla değil" diyor.

Bir zamanlar bölgenin tarihî dokusunu oluşturan kerpiç evlerin tamamı terk edilmiş. Evlere bakacak kimse kalmadığından, bu yapılar çürümeye mahkûm kalmış.
Bir zamanlar 3.000 ila 3.500 sakinin ve yaklaşık 200 kerpiç evin olduğu köye, çatışmaların durulmasıyla, geri dönenlerin sayısı 200'ü geçmemiş.
Bir zamanlar 3.000 ila 3.500 sakinin ve yaklaşık 200 kerpiç evin olduğu köye, çatışmaların durulmasıyla, geri dönenlerin sayısı 200'ü geçmemiş.
  • Suriye'de 2011’de başlayan halk hareketlerine rejimin şiddete başvurarak müdahalesiyle iç savaşa dönüşen süreçte yarım milyondan fazla insan hayatını kaybetti, 13 milyondan fazla kişi ise yerinden edildi.
“Arı kovanı evleri” olarak da bilinen kerpiç konik evlerin içi.
“Arı kovanı evleri” olarak da bilinen kerpiç konik evlerin içi.
Akla köyündeki geleneksel kerpiç evinin önünde oturan bir kadın.
Akla köyündeki geleneksel kerpiç evinin önünde oturan bir kadın.
Umm Amuda Kabira köyündeki geleneksel kerpiç evin tavanı.
Umm Amuda Kabira köyündeki geleneksel kerpiç evin tavanı.
Köylere zamanla geri dönüşler olsa da kerpiç evlerin hepsi terk edilmiş.
Köylere zamanla geri dönüşler olsa da kerpiç evlerin hepsi terk edilmiş.
Bu süreçte çatışmalardan kaçanlar arasında her meslekten olduğu gibi duvar ustaları da vardı. Bölgeyi atalarının bilgi birikiminden yoksun bırakmak zorunda kalan işçiler, savaş nedeniyle evlerin yok olduğu gibi mesleklerinin de yok olduğunu söylüyor.
Bu süreçte çatışmalardan kaçanlar arasında her meslekten olduğu gibi duvar ustaları da vardı. Bölgeyi atalarının bilgi birikiminden yoksun bırakmak zorunda kalan işçiler, savaş nedeniyle evlerin yok olduğu gibi mesleklerinin de yok olduğunu söylüyor.
Arı kovanı evler, bir bir harap olmaya devam ediyor.
Arı kovanı evler, bir bir harap olmaya devam ediyor.

Kaynak: Al Jazeera