Trump, ABD'nin Suriye'ye uyguladığı yaptırımları kaldırdı

ABD Başkanı Donald Trump, ABD’nin Suriye'ye yaptırımlarını sonlandıran başkanlık kararnamesini imzaladı.

Beyaz Saray'ın internet sitesinden yapılan açıklamada, ABD’nin Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldırdığı belirtildi.

"Başkan Donald Trump, bugün ülkenin istikrar ve barışa giden yolunu desteklemek amacıyla Suriye'ye yaptırım programını sonlandıran tarihî bir başkanlık kararnamesi imzaladı."

• Açıklamada, devrik rejim lideri Beşşar Esed ve destekçileri, insan hakları ihlalcileri, uyuşturucu kaçakçıları, kimyasal silah faaliyetleriyle bağlantılı kişiler, DEAŞ ve bağlantılı örgütler ile İran’ın vekillerine yönelik yaptırımların ise devam ettiği belirtildi.

Trump’ın, istikrarlı, birleşik, kendisiyle ve komşularıyla barış içinde bir Suriye'yi desteklemeye kararlı olduğuna işaret edilen açıklamada, "Başkan Trump, Suriye'nin başarılı olmasını istiyor ancak ABD çıkarları pahasına değil." ifadesine yer verildi.

Suriye yönetiminden, İsrail ile bağları normalleştirmeye yönelik somut adımlar atması istenen açıklamada, ayrıca yönetimden, yabancı teröristlerle etkin şekilde ilgilenmesi, ABD’nin terör örgütü DEAŞ’ın yeniden canlanmasını önleme çabalarına destek vermesi ve kuzeydoğu Suriye’deki DEAŞ gözaltı merkezlerinin sorumluluğunu üstlenmesi talep edildi.

ABD Hazine Bakanlığı, Suriye yaptırımlarının sona erdirilmesine ilişkin açıklama yaptı

ABD Hazine Bakanlığından, Başkan Donald Trump'ın bugün imzaladığı Suriye'ye yaptırımları sonlandıran başkanlık kararnamesine ilişkin açıklama yapıldı.

Bugünkü kararnamenin daha önce Suriye'ye kapsamlı yaptırımlar getiren kararları iptal ettiğine değinilen açıklamada, devrik rejim lideri Beşşar Esed ve destekçileriyle bağlantılı kişi ve kurumlara yönelik yaptırımların sürdürülmesi için ise yetkilerin genişletildiği vurgulandı.

Açıklamada, Esed rejimi ve diğer istikrarsızlaştırıcı aktörlere karşı yeni yaptırımların uygulamaya alındığı bildirildi.

Yabancı Varlıkları Kontrol Ofisi'nin (OFAC) 518 kişi ve kurumu yaptırım listesinden çıkardığı kaydedilen açıklamada, bu adımla Suriye'nin kalkınması, yeni hükümetin faaliyetleri ve ülkenin sosyal yapısının yeniden inşası açısından kritik görülen aktörlerin üzerindeki mali kısıtlamaların kaldırılmasının hedeflendiği vurgulandı.

Açıklamada ancak Esed rejimiyle bağlantılı veya terörle mücadele ve İran'a yönelik yaptırımlar çerçevesinde risk teşkil eden 139 kişi ve kurum yeni yaptırım listelerine eklendiği aktarıldı.

ABD Hazine Bakanı Scott Bessent konuya ilişkin değerlendirmesinde, "Başkan Trump'ın verdiği söz doğrultusunda, bugün atılan bu adımlar Suriye'ye küresel ticaretle yeniden bütünleşme ve uluslararası güveni yeniden inşa etme fırsatı sunuyor. Sahadaki ilerlemeyi izlemeye devam ederken, Esed'in yandaşlarının, teröristlerin ve diğer yasa dışı aktörlerin Suriye'yi ve bölgeyi istikrarsızlaştırma girişimlerini önlemeye odaklanmış durumdayız." ifadelerini kullandı.

Onlarca yıldır devam eden yaptırımlar

Suriye'ye yönelik yaptırım rejimi, 2011 Arap Baharı ve Suriye İç Savaşı'ndan bile önce, yaklaşık elli yıldır devam ediyordu.

Hafız Esed 1970'te bir darbeyle Suriye'de iktidara geldiğinde, Suriye Sovyetler Birliği'nden malî ve askerî yardım alıyordu. Baba Esed, ABD ve Soğuk Savaş düşmanlarına kanalları açık tutmasıyla ünlüydü, ancak 1979'da Lübnan konusunda ABD ile anlaşmazlığa düştü ve Suriye, terörizmin devlet sponsoru olarak ortaya çıktı.

Bu belirleme, Suriye'yi Küba ve İran ile aynı gruba koydu. ABD dış yardımına kapsamlı yeni kısıtlamalar, savunma satışlarına yasak, çift kullanımlı ürünler için ihracat kontrolleri ve diğer mali kısıtlamalar getirdi.

2004'te George W. Bush yönetimi, o zamanlar Hafız'ın oğlu Beşar tarafından yönetilen Suriye'yi kitle imha silahlarına sahip olmakla, bölgedeki militan grupları (Hizbullah ve Hamas dahil) desteklemekle ve Irak ve Lübnan'ı istikrarsızlaştırmakla suçladı.

Suriye ile ekonomik etkileşimleri daha da sınırladı, çoğu ihracatı yasakladı ve birkaç kişi ve kuruluşun varlıklarını dondurdu.

En kapsamlı küresel yaptırımlar, Esed hükümetinin barışçıl hükümet karşıtı protestoları bastırarak bir iç savaşı tetiklediği 2011'den sonra geldi.

Savaş suçları ve ciddi insan hakları ihlallerine yanıt olarak AB, devlet bağlantılı kişilerin varlıklarını dondurdu ve Avrupa'ya girişlerini yasakladı.

Ayrıca teknoloji, petrol ve gaz gibi sivillere karşı kullanılabilecek sektörlerdeki malların satın alınmasını, satılmasını ve ihraç edilmesini yasakladı.

ABD daha da ileri giderek gıda ve ilaç hariç olmak üzere ABD mallarının ve hizmetlerinin Suriye'ye yeniden ihraç edilmesi de dahil olmak üzere tüm ticari bağları yasakladı.

2019'da, hapishanelerde işkence ve ölümleri gösteren on binlerce fotoğrafı kaçıran Suriyeli bir asker firari olan "Sezar"ın adını taşıyan Sezar Suriye Sivil Koruma Yasası kapsamında ikincil yaptırımlar getirildi.

Bunlar, ABD'nin yaptırım uygulanan Suriye şirketleri ve kuruluşlarıyla işlem yapan şirketleri diğer ülkelerde cezalandırmasına olanak sağladı.

Aralık 2024'te, 14 yıllık acımasız bir iç savaşın ardından, Halep'i kontrol eden Ahmed Şara öncülüğündeki muhalif güçler Şam'ı devirerek Esed hanedanlığına son verdi.

Esed ailesiyle birlikte Moskova'ya kaçtı.