0

MECRA HAKKINDA // NEDİR, KİMDİR?

Tuareglerin sömürgeye karşı bağımsızlık dansı: Takuba Ağar

Mecra
MECRA
03 NİSAN 2024 , ÇARŞAMBA 15:00
Abone ol
Cezayir'in güneyindeki Tamanrasset vilayetinde bulunan Hakkar Sıradağları'nın eteklerindeki çölde yaşayan Tuaregler, geleneksel Takuba Ağar dansını sergiliyor.
Cezayir'in güneyindeki Tamanrasset vilayetinde bulunan Hakkar Sıradağları'nın eteklerindeki çölde yaşayan Tuaregler, geleneksel Takuba Ağar dansını sergiliyor.

Tuareglerin bir zamanlar hayatta kalmak ve kabilenin onurunu korumak için gösterilen destansı kahramanlıkları ve kazanılan zaferleri ifade etmek adına yaptıkları "Takuba Ağar" dansı, "Tindi" olarak adlandırılan yarım küre şeklindeki ağır bir davul eşliğinde kılıç ve kalkanla gerçekleştiriliyor.

Cezayir'in güneyindeki Sahra Çölü'nde yaşayan ve "mavi giyinenler" olarak da bilinen Tuareg halkının, folklorik "Takuba Ağar" dansı, bir zamanlar Fransız sömürgesine karşı verilen bağımsızlık mücadelesinde kazanılan zafer kutlamaları için icra edilirken bugün kültürel bir gelenek olarak varlığını devam ettiriyor.

  • Cezayir'de "Tavarık" olarak tanınan ve Libya, Fas, Nijer, Çad, Mali ve Burkina Faso'ya da yayılan Tuaregler, Sahra Çölü'nü kendilerine mesken edinmiş büyük bir kabile olarak biliniyor.
Bir Berberi kabilesi olan Tuaregler; mavi, uzun, bütün bedeni saracak şekilde tasarlanmış kendilerine özgü etnik giysiler giyiyor ve yüzlerini örtüyle kapatıyor.
Bir Berberi kabilesi olan Tuaregler; mavi, uzun, bütün bedeni saracak şekilde tasarlanmış kendilerine özgü etnik giysiler giyiyor ve yüzlerini örtüyle kapatıyor.

Bir Amaziğ-Berberi halkı olan Tuaregler, Müslüman olup Berbericenin üç farklı lehçesini konuşuyor. Esmere yakın beyaz ırk olan ve tarih boyunca Sahra Çölü'nde göçebe hayat süren Tuareglerin büyük kısmı hâlâ bulundukları ülkelerde geleneksel yaşam tarzlarını koruyor.

İlginizi çekebilirSahra'nın kadim halkı: Berberiler

  • "Sahra Çölü'nün kadim sahipleri" olarak da isimlendirilen Tuareglerin en önemli kültürel simgelerinden biri olan "Takuba Ağar" dansı, çöle uygun bir eda ile erkekler tarafından icra ediliyor.

Bir zamanlar hayatta kalmak ve kabilenin onurunu korumak için gösterilen destansı kahramanlıkları ve kazanılan zaferleri ifade etmek için yapılan "Takuba Ağar" dansı, "Tindi" olarak adlandırılan yarım küre şeklindeki ağır bir davul eşliğinde gerçekleştiriliyor.

Takuba Ağar dansı, çöle uygun bir eda ile erkekler tarafından icra ediliyor.
Takuba Ağar dansı, çöle uygun bir eda ile erkekler tarafından icra ediliyor.

"Takuba Ağar", kılıç ve deri kalkan kuşanan peçeli dansçıların ikiye ayrılmasıyla başlıyor. Davulcunun tokmağını vurmasıyla iki taraf, kılıçlarını sallayarak, yüksek sesle meydan okur şekilde ve değişik ritimlerle bir çeşit savaş ritüeli ortaya koyuyor.

Bir kısmı kentlerde bir kısmı su ve ateşin olduğu yerlerde konaklıyor

"Takuba Ağar" dans ekibi üyelerinden Said Binhayra, Büyük Sahra Çölü'nde yaşayan Tuareglerin bir Amaziğ-Berberi halkı olduğunu, daha çok göçebe bir hayat sürdüğünü, su ve ateşin bulunduğu bölgelerde konakladığını, bir kısmının ise kentlere yerleştiğini belirtiyor.

Tuareg kültürünün çok eski tarihlere dayandığını ve Cezayir'in güneyindeki Tassili kayalıklarında bu kültüre ait yazılı metinler bulunduğunu belirten Binhayra, kendilerine özgü kıyafetleri, yaşam tarzları ve folklorik danslarıyla farklı bir toplum olduklarını dile getiriyor.

Kılıç, mızrak ve deri kalkan gibi savaş aletleriyle icra edilen Takuba Ağar dansı, geçmiş zamanlardaki Tuareg erkeğinin gücünü, kuvvetini, cesaretini, umudunu ve hayal kırıklıklarını ifade ediyor.
Kılıç, mızrak ve deri kalkan gibi savaş aletleriyle icra edilen Takuba Ağar dansı, geçmiş zamanlardaki Tuareg erkeğinin gücünü, kuvvetini, cesaretini, umudunu ve hayal kırıklıklarını ifade ediyor.

Yerli kılıç kalkan dansı

"Takuba" kelimesinin "kılıç", "Ağar" kelimesinin ise "kalkan" anlamına geldiğini kaydeden Binhayra, Hakkar Sıradağları'nın da Tuareg kültüründe önemli bir yeri olduğunu söz konusu dansın burada icra edilmesinin sembolik bir anlamı bulunduğunu vurguluyor.

Cezayir'in Fransa'ya karşı bağımsızlık mücadelesinde Tuareglerin de yer aldığına işaret eden Binhayra, bu dansın Fransız sömürgeciliğine karşı mücadelede savaşçıların cesaret ve motivasyonu noktasında önemli bir rol oynadığını söylüyor.
Aynı zamanda bir savaş dansı olan Takuba Ağar, iki kabile arasında yaşanan ve sulhla sonuçlanan savaş sonrasında savaşçıların davul eşliğinde kılıç kalkanla icra ettikleri bir dans.
Aynı zamanda bir savaş dansı olan Takuba Ağar, iki kabile arasında yaşanan ve sulhla sonuçlanan savaş sonrasında savaşçıların davul eşliğinde kılıç kalkanla icra ettikleri bir dans.

Aynı zamanda bir savaş dansı

Tuareg Dansları İmavudan Tufat Derneği Başkanı Salih Zuvmali, Tuareglerin çok kabileli olduğunu ve her kabilenin kendine özgü yaşam tarzları bulunduğunu belirtiyor.

Zuvmali, Hakkar Sıradağları bölgesinde yaşayan Tuareglerin "Tamahek" adı verilen bir Amaziğ-Berberi lehçesi konuştuğunu ve erkeklerinin peçe kullandığını söylerken, Tuareglerin her zaman kendi kıyafetlerini muhafaza ettiğini, bunun bir tür kültürlerini koruma şekli olduğunu ifade ediyor. Zuvmali, kadınların da Tuareg kültüründe baskın bir rol oynadığına dikkati çekiyor.

Bugün daha çok düğünlerde, kutlamalarda ve eğlence amaçlı etkinliklerde icra edilen dansta, bazı etkinliklerde kadınlar da Takuba Ağar'a şarkılarıyla eşlik ediyor.
Bugün daha çok düğünlerde, kutlamalarda ve eğlence amaçlı etkinliklerde icra edilen dansta, bazı etkinliklerde kadınlar da Takuba Ağar'a şarkılarıyla eşlik ediyor.