Tunus'ta Kurban Bayramı'nı kutlamak bir lüks

Kurban Bayramı'na günler kala, Tunus'taki artan et fiyatları, kurbanlık koyunun maliyetini birçok ailenin karşılayamayacağı kadar artırdı ve devlet müdahalesi çağrılarına ve kurban kesmenin tamamen askıya alınmasına kadar varan önerilerin ortaya atılmasına yol açtı.

• Tunus'taki Ouardia hayvan pazarında, koyunlar 920 ila 1.800 dinar (yaklaşık 295 ila 575 dolar) arasında satılıyor ve bu, Tunus'un en yoksul hanelerinin aylık gelirinin yedi katına kadar çıkıyor.

Aylık 260 dinar (83 $) devlet desteği alanlar için, kesimlik bir hayvan alma fikri imkânsız hale geldi.

Tunus'ta taksi şoförü ve üç çocuk babası olan Nadir Hammami de bu krizden etkilenenlerden:

"Çocuklarıma, bir kurbanlık alacağıma söz vermiştim. Ancak bir mucize olmazsa, bu yıl bizim için bayram olmayacak."

Taksimetre ücretlerindeki artışlar konusunda Ulaştırma Bakanlığı ile yapılan görüşmelerin çıkmaza girmesinin ardından devam eden taksi şoförlerinin grevi nedeniyle geliri ek bir darbe aldı.

• Tunus'un asgari ücreti olan 493 dinar (157 $) kazanan aileler bile kurbanlık maliyetinin çok yüksek olduğunu düşünüyor. Orta gelirliler için bir koyun aylık maaşlarının neredeyse %200'ünü yutabiliyor.

Tunus Sosyal İşler Bakanlığı, yaklaşık 900.000 ailenin şu anda sosyal yardıma bağımlı olduğunu ve bunun enflasyon ve ekonomik durgunluğun hane bütçelerini ne kadar zorladığını gösterdiğini söylüyor.

Halk ve sivil toplum örgütleri hükümeti fiyatları düzenlememekle ve alternatifler sunmamakla suçlarken buna karşılık Ticaret Bakanlığı, bir tavan fiyatlandırma planı duyurdu: Kuzu, kilogramı 38,9 dinardan (yaklaşık 12,40 $) yükseğe satılmamalı, sığır eti ise 28,3 ila 37,9 dinar (9 ila 12 $) arasında değişiyor.

Kasaplara toptan fiyatlar kuzu için 35,9 dinar ve sığır eti için 28,3 dinar olarak belirlendi.

Hükümet, vatandaşlarını yalnızca yetkili satıcılardan et satın almalarını telkin etti ve çiftçileri ve perakendecileri "üreticilerin ve tüketicilerin çıkarlarını dengeleyen" "makul" fiyatlar uygulamaya çağırdı.

Ancak pazarda, evdeki hesap çarşıya uymuyor.

Tunus'un merkezindeki birçok kasapta kuzu eti hâlâ kilo başına 50 dinar (yaklaşık 16 dolar) karşılığında satılıyor. Bütün bir hayvan satın almak yerine birkaç kilo et satın almak zorunda kalan birçok Tunuslu yine mağdur oluyor.

• Ülkedeki ekonomik bunalım, tarımı mahveden ve yem maliyetlerini artıran Mağrip bölgesinin yedi yıldır devam eden kuraklık kriziyle daha da kötüleşiyor.

Bölge genelinde birçok çiftçi hayvancılığı azalttı veya tamamen terk etti, bu da azalan arzı ve daha yüksek fiyatları körükledi.

"Kimseyi soymaya çalışmıyoruz." diyor 50 yıldır koyun satan El-Hajj Ahmed, huzursuz hayvanların olduğu bir ağılın yanında durarak.

"Yem pahalı, ulaşım pahalı ve destek yok. Başka seçeneğimiz olmadığı için yüksek fiyattan satıyoruz, istediğimiz için değil."

Fas ve Cezayir de benzer sorunları yaşıyor

Bazıları Tunus'un, bayram kurbanını bırakmaya teşvik eden Fas'ın yolunu izlemesini isterken, ülkenin dinî liderleri bu fikri reddetti.

Ulusal Kasaplar Odası'ndan gelen bir soruya yanıt olarak, Büyük Müftü Şeyh Hichem Ben Mahmud, mart ayında, zorunlu olmasa da kurbanın askıya alınmaması gereken "kutsal bir gelenek" olduğunu belirten bir fetva yayımladı.

Benzer koşullarla karşı karşıya olan Cezayir, farklı bir yol seçti: Kıtlığı hafifletmek için bir milyon koyun ithal etti.

Öte yandan Tunuslu sivil toplum grubu Men Haqqi Nsaalek’in (Sorgulama hakkım var) bir raporuna göre, ülke 2012'den beri canlı hayvan ithal etmeyi başaramadı ve yerel pazarların tüm şoku kendi başına atlatmasını sağladı.

Kurban Bayramı yaklaşırken, hayvan pazarları geceye değin kalabalık olmaya devam ediyor. Ancak, bu yıl birçok ziyaretçi alıcı değil. Sessizce geziniyorlar, kurbanlıkların yünlü sırtlarında parmaklarını gezdiriyorlar, karşılayamayacaklarını bildikleri fiyatları soruyorlar ve boş ellerle ve daha ağır kalplerle ayrılıyorlar.