Sarin Gazı ve Öykü

Kubbealtı Sözlük gerçek’in anlamını on maddede toplamış. Bazıları şunlar: “İnkâr edilmeyecek şekilde var olan, var olmuş bulunan, hakîkî, vāki, reel; Aslı olan, uydurma olmayan, doğru, sahih; Var olan şeyin niteliği, hakikat; Fikir, tasavvur ve tahayyül hâlinde değil fiilî olarak var olan şey.” İnsan gerçek’le karşılaştığında, onun niteliğini kavrar ve isimlendirir; yani anlamlandırır. İsimlendirmek, onu gerçeklik düzeninde ait olduğu yere koymak demektir ya da isimlendirmek, onu ait olduğu yerde kavramak demektir. İnsan böyle yapmakla gerçek’le ilişki biçimini tayin etmiş olur. Karşılaştığı şey odunsa odun; masaysa masa muamelesi yapar. Zaten adalet de bunu gerektirir.

Pekala! Çocukların, insanların sarin gazına maruz kalarak ölmeleri gerçek midir? Bence değildir. Çünkü gerçek, bizim hakkında karar verebildiğimiz, tanıdığımız, adlandırdığımız, dolayısıyla ilişki kurabildiğimiz bir şeydir. Örneğin dışarıda yağmurun yağıyor olması gerçektir. Onu bildiğin, anlamlandırabildiğin için tedbir de alabilirsin. Çay sıcaktır, bu yüzden her fırttı çekerken kendini hazırlarsın ve ağzın yanmaz. Ama masum insanların sarin gazı marifetiyle öldürülmesi gerçek değildir. Onu tanıyamazsın, anlamlandıramazsın, bu yüzden de onunla ilişki biçimini tayin edemezsin. Tanıyamazsın, çünkü onun gerçekliği insandaki anlam-değer dizgesini altüst eder.

Anlam-değer dizgesi altüst olmuş bir insan dünyada şaşakalmıştır, kaybolmuştur. Artık bildiği hiçbir şeyden emin değildir. Yaşadığı gerçek karşısında duyuları dumura uğramıştır; duyumsadıklarını tanıyamaz. Bu durum insanlığın çöktüğü anlardır. Artık bütün insanlar, insanı insan yapan değerler öldürülmüştür. Bu inanılabilir bir şey değildir. Ama sarin gazına maruz kalmış insanlar çırılçıplak bir gerçek olarak karşısında durmaya devam eder. Ne ki ona şahit olan insan, insaniyet de çoktan ölmüştür.

Sahi bir de öykü vardı başlıktı. Öykü nedir ki; sürücüsünü bekleyen bir araç. Sürücüsü çoktan altüst olmuş, dünyada kaybolmuştur.