Kalıcı COVID etkileri: Neden geçmiyor, ne yapmalı?
COVID atlattıktan sonra haftalarca süren yorgunluk, nefes darlığı, baş ağrısı ve “zihin bulanıklığı” birçok kişide devam ediyor.
COVID bitti sanıyoruz ama bazı şikâyetler bitmiyor. Yorgunluk, nefes darlığı, göğüs sıkışması, dikkat dağınıklığı, uykusuzluk ve çarpıntı en sık görülenler. Bazı kişilerde koku-tat bozukluğu ve kas-eklem ağrıları da sürüyor. Belirtiler dalgalı seyredebiliyor; bir gün iyi, ertesi gün kötü olabiliyor.
Kalıcı COVID etkileri
Nedenleri tek bir başlığa sığmıyor. Vücudun uzun süren iltihap yanıtı, küçük damarlarda dolaşım sorunları ve sinir sistemi dengesizliği öne çıkıyor. Akut hastalık hafif geçse bile bu etkiler görülebiliyor. Aşılı olmak riski azaltıyor ama tamamen ortadan kaldırmıyor.
Tanı koymak için “sihirli bir test” yok. Doktorlar, COVID sonrası en az 4–12 hafta devam eden şikâyet öyküsünü ve gerekirse kan, kalp-akciğer değerlendirmelerini birlikte ele alıyor. Amaç, başka nedenleri dışlamak ve kişiye uygun bir plan oluşturmak.